QTO - UBND tỉnh đang chỉ đạo các địa phương khẩn trương chuẩn bị mặt bằng, xác định vị trí khu tái định cư để bảo đảm tiến độ cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam, dự kiến đi qua 35 xã, phường trên địa bàn. Đây là nhiệm vụ trọng điểm, góp phần cùng cả nước thực hiện dự án giao thông trọng điểm quốc gia. Hiện tại, một số địa phương đã triển khai các khâu chuẩn bị giải phóng mặt bằng (GPMB) và nhận được sự phối hợp chủ động từ nhiều hộ dân.

Sự đồng thuận từ người dân

Ông Hoàng Miều, trú tại phường Nam Đông Hà, cho biết gia đình ông đã thống kê, kiểm đếm số lăng mộ của gia tộc tại nghĩa địa làng Điếu Ngao. Ông bày tỏ sự đồng thuận: “Là một công dân, tôi có trách nhiệm tạo điều kiện để các công trình quốc gia được thực hiện. Dù vài tháng nữa mới có mốc giới, nhưng ngay từ bây giờ, chúng tôi đã chuẩn bị tinh thần để khi đến thời điểm sẽ di dời vào khu nghĩa địa mới, không làm ảnh hưởng tiến độ công trình”.

Tương tự, ông Trương Đức Giáp bày tỏ sự vui mừng khi biết tin tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua địa bàn phường Nam Đông Hà. Ông mong muốn Nhà nước sẽ có phương án quy hoạch mặt bằng hợp lý và hỗ trợ kinh phí bồi thường thỏa đáng cho người dân.

Khảo sát lấy ý kiến của người dân về vị trí xây dựng khu nghĩa địa mới -Ảnh: B.C

Theo thống kê sơ bộ, tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua phường Đông Hà và Nam Đông Hà có chiều dài hơn 5,8km. Dự kiến sẽ có trên 50ha đất bị ảnh hưởng, liên quan đến 600 hộ dân, trong đó có gần 3.000 ngôi lăng mộ cần di dời và 140 trường hợp bị ảnh hưởng về đất ở. Tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ di dời ước tính trên 900 tỉ đồng.

Chính quyền chủ động vào cuộc

Để đẩy nhanh tiến độ, UBND phường Đông Hà và Nam Đông Hà đã tổ chức nhiều đợt kiểm tra thực địa, đối chiếu với sơ đồ hướng tuyến dự kiến. Trung tâm Phát triển quỹ đất phường Đông Hà đã chủ động quay phim, ghi hình tài sản bị ảnh hưởng, đồng thời tuyên truyền, vận động Nhân dân không cơi nới, xây dựng thêm để trục lợi.

Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Phát triển quỹ đất phường Đông Hà Phạm Văn An cho biết: “Trung tâm đã xây dựng kế hoạch GPMB, bảo đảm tiến độ thời gian theo chỉ đạo của UBND tỉnh. Đồng thời đề xuất thành lập tổ công tác (do Phòng Kinh tế, hạ tầng và Đô thị làm tổ trưởng, phối hợp với Công an phường) thường xuyên bám nắm địa bàn, quản lý chặt chẽ phạm vi dự kiến thực hiện dự án. Hiện nay, tổ công tác đã xử lý dứt điểm nhiều trường hợp cố tình xây mộ gió để giữ đất và yêu cầu trả lại mặt bằng nguyên trạng. Lực lượng Công an phường cũng đã cử cán bộ thường xuyên túc trực để bảo đảm an ninh, trật tự tại cơ sở. Đồng thời, chúng tôi cũng đề xuất UBND tỉnh có chính sách đặc thù cho việc bố trí tái định cư, di dời mồ mả nhằm hỗ trợ tốt nhất cho người dân”.

Chính quyền cơ sở cũng đã xác định công tác tuyên truyền, vận động phải được tiến hành thường xuyên, thấu đáo để tạo sự đồng thuận của người dân. Cả 2 phường đã khảo sát, lấy ý kiến người dân và đề xuất UBND tỉnh phương án bố trí 2 khu tái định cư và 2 khu nghĩa trang mới. Điều này nhằm bảo đảm việc di dời thuận tiện, phù hợp với phong tục, tập quán, đồng thời giúp người dân ổn định cuộc sống và sinh hoạt.

Chung sức cho dự án giao thông trọng điểm quốc gia

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam là công trình giao thông trọng điểm quốc gia, có ý nghĩa chiến lược trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội. Việc rút ngắn khoảng cách di chuyển giữa các vùng miền sẽ mở ra nhiều cơ hội phát triển mới cho các địa phương, trong đó có Quảng Trị. Để dự án sớm được triển khai, đòi hỏi công tác GPMB cần được thực hiện nghiêm túc, kịp thời.

Thực tế cho thấy, bên cạnh sự chỉ đạo quyết liệt của chính quyền, tinh thần đồng thuận, hợp tác từ người dân là yếu tố then chốt. Nhiều hộ dân đã sẵn sàng nhường đất, di dời mồ mả tổ tiên để nhường chỗ cho công trình. Mỗi hộ dân đồng thuận là thêm một bước tiến quan trọng để dự án hoàn thành đúng tiến độ.

Đoạn tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua tỉnh dài hơn 190km, sử dụng khoảng 1.865ha đất, ảnh hưởng trực tiếp đến 7.277 hộ dân, hơn 21.000 ngôi mộ. Tổng chi phí GPMB ước tính hơn 17.064 tỉ đồng. Dự án sẽ bao gồm việc xây dựng 2 ga hành khách chính tại phường Đồng Sơn và phường Nam Đông Hà; 4 trạm bảo dưỡng và các hạ tầng liên quan. Để phục vụ công tác GPMB, tỉnh sẽ triển khai xây dựng 51 khu tái định cư và 28 khu nghĩa trang. Tỉnh đặt ra mục tiêu bàn giao cơ bản mặt bằng trước tháng 12/2026.

Để công tác GPMB đạt hiệu quả, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ, tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý kịp thời các phát sinh. UBND tỉnh cũng kiến nghị Chính phủ, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính điều chỉnh mốc bàn giao cọc GPMB trước tháng 12/2025, hoàn thành trong quý I/2026; bố trí vốn ngân sách trung ương kịp thời để thực hiện.

Biên Cương