QTO - Mùa dịch đi qua, nhiều làng quê Quảng Trị vẫn còn in dấu những chuồng lợn bỏ không, cánh cửa khép im lìm, rêu phong bám kín. Dịch tả lợn châu Phi, dịch tai xanh khiến không ít hộ chăn nuôi trắng tay, phải bỏ nghề giữa chừng. Nhưng xen lẫn khó khăn ấy, vẫn có những chuồng trại hữu cơ xanh sạch, đàn lợn phát triển đều, giúp người dân có niềm tin và tiếp tục gắn bó với phong trào chăn nuôi.

Điểm sáng chăn nuôi hữu cơ

Trong khi nhiều hộ chăn nuôi truyền thống lao đao vì dịch bệnh, xã Tân Mỹ lại nổi lên như một điểm sáng với mô hình chăn nuôi lợn hữu cơ theo chuỗi giá trị Quế Lâm.

Gia đình bà Lê Thị Thường, ở thôn Tân Đa là một trong những hộ tiên phong. Từ 3 con lợn nái ban đầu, sau 2 năm, đàn lợn đã tăng lên 5 nái, xuất bán đều đặn hơn 50 con lợn thịt mỗi năm, mang lại thu nhập khoảng 120 triệu đồng. Điều đáng nói là chuồng trại của gia đình bà Thường luôn an toàn trước dịch bệnh.

Bà Thường chia sẻ, trước kia nuôi theo cách công nghiệp, dịch bệnh thường xuyên xảy ra, thiệt hại nặng nề. Nay, nhờ áp dụng chế phẩm sinh học, bổ sung thảo dược, môi trường nuôi trong lành, đàn lợn phát triển khỏe mạnh, vừa cho thực phẩm sạch, vừa tận dụng được phân hữu cơ bón cây.

Mô hình chăn nuôi lợn hữu cơ theo chuỗi Quế Lâm của gia đình anh Nguyễn Văn Ngọ ở xã Trường Phú - Ảnh: Q.N

Tương tự, hộ chị Đỗ Thị Thủy, ở thôn Trung Thiện cũng đang duy trì trang trại hơn 40 con lợn, trong đó có 5 con lợn nái. Mỗi năm, gia đình thu về trên 150 triệu đồng. Dù khu vực này được xem là “điểm nóng” dịch bệnh, chuồng trại của chị vẫn an toàn nhờ thường xuyên tiêu độc, xông thảo dược và áp dụng đệm lót sinh học. Những lớp men vi sinh giúp khử mùi hôi, tạo vi sinh có lợi, bảo vệ đàn lợn và môi trường xung quanh.

Không chỉ ở Tân Mỹ, gia đình anh Đoàn Thanh Lâm, ở xã Nam Ba Đồn cũng đang chứng minh hiệu quả của mô hình chăn nuôi hữu cơ. Khởi đầu từ 5 lợn nái, nay anh duy trì ổn định 15 nái và mỗi năm xuất chuồng khoảng 200 con lợn hữu cơ, thu nhập trên 400 triệu đồng.

Trên 4ha đất, anh còn kết hợp trồng cây ăn quả, rau màu, chuối, tất cả đều gắn trong chuỗi tuần hoàn “5 không”: Không mùi hôi, không nước tắm, không xả thải ra môi trường, không kháng sinh, không chất cấm. Toàn bộ phụ phẩm được tận dụng để ủ phân, vừa tiết kiệm chi phí, vừa tăng hiệu quả sản xuất.

Đồng hành xây dựng sinh kế xanh

Với anh Nguyễn Văn Ngọ, ở xã Trường Phú, chăn nuôi hữu cơ chính là bước khởi đầu. Gia đình hiện duy trì 6 con lợn nái và 50 con lợn thịt, mỗi năm cung cấp khoảng 120 con cho chuỗi sản xuất khép kín. Từ chất thải trong chăn nuôi, anh tận dụng để ủ phân hữu cơ bằng công nghệ vi sinh, phục vụ hơn 1,5ha cây ăn quả gồm cam và thanh long ruột đỏ.

Nhờ nguồn phân sạch, đất đai tơi xốp, cây trồng khỏe mạnh, trái thu hoạch đều, ngon và được bao tiêu đầu ra với giá cao hơn thị trường. Tổng thu nhập từ chăn nuôi và trồng trọt của gia đình đạt trên 400 triệu đồng/năm, song quan trọng hơn là sự an tâm về chất lượng sản phẩm, không còn nỗi lo tồn dư kháng sinh hay chất cấm.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Trần Đình Hiệp, những mô hình mà Tập đoàn Quế Lâm triển khai đã phát huy hiệu quả rõ rệt. Chăn nuôi hữu cơ vừa tạo ra sản phẩm năng suất, chất lượng cao, vừa góp phần giảm thiểu ô nhiễm, bảo vệ môi trường. Sự liên kết giữa doanh nghiệp và người dân cũng đảm bảo đầu ra ổn định, mở ra hướng phát triển bền vững.

Vườn cam trĩu quả của gia đình anh Nguyễn Văn Ngọ ở xã Trường Phú nhờ chăm bón bằng phân hữu cơ do gia đình tự làm lấy từ chăn nuôi lợn - Ảnh: Q.N

Ông Nguyễn Hồng Lam, Chủ tịch Hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam - Chủ tịch Tập đoàn Quế Lâm, nhấn mạnh: “Chúng tôi luôn đồng hành với bà con từ những bước đi đầu tiên. Nông dân được tập huấn về kỹ thuật chăn nuôi, chăm sóc cây trồng, sử dụng chế phẩm vi sinh; được tham quan mô hình thực tế để tự tin áp dụng vào sản xuất. Ngoài ra, doanh nghiệp còn bao tiêu sản phẩm, kết nối thị trường và hướng dẫn bà con bán hàng trực tuyến. Từ con giống, thức ăn, phân bón đến khâu tiêu thụ, tất cả đều được xây dựng thành chuỗi khép kín, giúp nông dân yên tâm đầu tư, phát triển lâu dài”.

Không chỉ đem lại hiệu quả về kinh tế và an toàn dịch bệnh, những mô hình hữu cơ còn tạo ra tác động xã hội tích cực. Người dân gắn bó hơn với làng quê, không phải bỏ xứ đi làm ăn xa; lớp trẻ bắt đầu quan tâm đến con đường nông nghiệp xanh, bởi họ thấy rõ nghề nông không còn gắn liền với rủi ro và sự bấp bênh. Nhiều phụ phẩm từ chăn nuôi được tái chế, tạo thêm việc làm và thu nhập cho lao động tại chỗ.

Chính quyền cơ sở cũng đồng hành, tổ chức tập huấn, hỗ trợ vay vốn, xây dựng hạ tầng chuồng trại, giúp người dân yên tâm gắn bó. Đặc biệt, việc gắn mô hình hữu cơ với du lịch trải nghiệm đang được một số địa phương tính đến, nhằm vừa quảng bá sản phẩm, vừa nâng cao giá trị thương hiệu nông sản Quảng Trị.

Thực tế cho thấy, chăn nuôi hữu cơ không chỉ là giải pháp “cứu nguy” trong mùa dịch mà còn là lựa chọn lâu dài để ngành nông nghiệp Quảng Trị phát triển bền vững. Từ một vài hộ gia đình nhỏ lẻ, nay đã hình thành mạng lưới liên kết, tạo nên giá trị cộng đồng. Người dân vừa có thu nhập ổn định, vừa chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và môi trường sống.

Có thể nói, những mô hình hữu cơ ở Quảng Trị hôm nay không chỉ giữ vững sự an toàn giữa mùa dịch, mà còn đang từng bước đặt nền móng cho một nền nông nghiệp xanh, sạch, bền vững. Trong hành trình ấy, mỗi hộ nông dân là một mắt xích, mỗi mô hình thành công là một niềm tin để cả cộng đồng cùng chung tay xây dựng.

Quang Ngọc