(QBĐT) - Hệ thống đê điều Quảng Bình có nhiệm vụ chống lũ sớm, tiểu mãn, ngăn mặn, giữ ngọt, nuôi trồng thuỷ sản, bảo vệ dân sinh và phát triển kinh tế. Tuy nhiên, do nhiều công trình đê điều ở tỉnh ta hiện đang trong tình trạng bị hư hỏng, xuống cấp, ngân sách địa phương thiếu, kinh phí tu bổ hàng năm của Trung ương đầu tư cải tạo, nâng cấp rất hạn hẹp..., đã dẫn tới hiện tượng sạt lở đất, xói lở bờ sông và vẫn chưa được khống chế triệt để, uy hiếp đời sống nhân dân và ảnh hưởng đến phát triển kinh tế-xã hội...
 |
| Một công trình thuỷ lợi ở huyện Bố Trạch được gia cố. |
Những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, của tỉnh, các chương trình, dự án như đê biển, chống sạt lở... nên hệ thống đê điều Quảng Bình đã và đang được củng cố nâng cấp, nhận thức của nhân dân không ngừng được nâng lên, việc thực hiện Luật Đê điều có nhiều tiến bộ. Nhiều tuyến đê, kè được đầu tư, nâng cấp đưa vào sử dụng trên địa bàn toàn tỉnh đã phát huy hiệu quả, bảo đảm phòng chống lũ, ngăn mặn, bảo vệ cho sản xuất nông nghiệp, bảo vệ ổn định dân sinh kinh tế địa phương.
Tuy nhiên, thực trạng về công tác quản lý, nâng cấp hệ thống đê điều ở tỉnh ta vẫn đang gặp phải không ít khó khăn, tồn tại như: nhiều hệ thống đê điều hiện chưa có quy hoạch tổng thể; việc cắm mốc chỉ giới bảo vệ đê nhiều nơi chưa được thực hiện gây khó khăn trong công tác quản lý, giải quyết tranh chấp; một số dự án xây dựng, sửa chữa đê kè bị chậm bố trí vốn gây khó khăn trong công tác thi công, giải phóng mặt bằng; công tác quản lý đê điều ở các địa phương thực hiện không thường xuyên, nhất là trong mùa mưa lũ; nhận thức của nhân dân một số vùng có đê về Luật Đê điều chưa đầy đủ dẫn đến tình trạng vi phạm còn tiếp diễn; tình trạng nạo hút cát sát bờ sông tại một số nơi đã ảnh hưởng đến tình trạng xói lở bờ sông, sụt mái đê, kè...
Số liệu từ Chi cục Thuỷ lợi và Phòng chống lụt bão tỉnh cho biết, toàn tỉnh hiện có 312.5km đê, kè (trong đó: đê biển 5km; đê cửa sông 86 km; đê sông 56,3km; đê bao nội đồng 90 km; kè 38km và 37,2km đê, kè chưa được phân cấp; 201 cống và 13 tràn).
Theo Quyết định số 326/QĐ-BNN-TCTL ngày 28-2-2014 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc phân loại, phân cấp đê trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, thì toàn tỉnh hiện có 232,9km đê đã được phân cấp (trong đó: đê cấp IV có 7 tuyến, với chiều dài 83,3km; đê cấp V có 10 tuyến, với chiều dài 149,6km), số còn lại chưa được phân cấp.
Thông tin từ Chi cục Thuỷ lợi và Phòng chống lụt bão cho biết thêm, tại thời điểm này, huyện Quảng Ninh có 8 km đê, kè chưa được phân cấp; huyện Lệ Thủy có 24,6 km đê, kè chưa được phân cấp; huyện Quảng Trạch có 19 km đê, kè chưa được phân cấp; thị xã Ba Đồn có 8,2km đê, kè chưa được phân cấp; TP.Đồng Hới có 7,9km đê, kè chưa được phân cấp; huyện Bố Trạch có 7km đê, kè chưa được phân cấp; huyện Tuyên Hóa có 5km đê, kè chưa được phân cấp.
Thời gian qua, tổng số chiều dài tuyến đê, kè, cống đã được tỉnh ta tiến hành nâng cấp là 74 cống, tràn và hơn 28 nghìn mét đê, gần 40 nghìn mét kè. Tổng số chiều dài tuyến đê, kè, cống của tỉnh hiện đang bị hư hỏng, xuống cấp là 42 cống, tràn và gần 80 nghìn mét đê, hơn 26 nghìn mét kè. Trong số đó, tổng số chiều dài tuyến đê, kè bị hư hỏng nặng, cần ưu tiên để sửa chữa, nâng cấp trong năm 2015 là 19 cống, tràn, 11.249 mét đê, 2.595 mét kè...
Đánh giá từ Chi cục Thuỷ lợi và Phòng chống lụt bão cho thấy, là địa bàn hay có bão lũ và do nhiều công trình đê điều được xây dựng từ lâu năm mà ít được gia cố, nâng cấp thường xuyên nên dẫn đến tình trạng xuống cấp, hư hỏng là điều khó tránh khỏi.
Hơn nữa, do ngân sách địa phương còn khó khăn, kinh phí tu bổ hàng năm của Trung ương đầu tư cho địa bàn rất hạn hẹp, một số dự án đê, kè dù đã được đầu tư xây dựng nhưng manh mún, chưa liền tuyến, các cơ quan quản lý nhà nước không được cung cấp đầy đủ các thông tin, tài liệu về dự án gây khó khăn trong công tác quản lý..., dẫn tới hiện tượng sạt lở đất, xói lở bờ sông vẫn chưa được khống chế triệt để, uy hiếp đời sống nhân dân và ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội...
 |
| Công trình kè chống xói lở sông Kiến Giang. |
Đặc biệt, tình hình vi phạm hành lang bảo vệ đê điều ở tỉnh vẫn đang diễn ra khá phức tạp ở nhiều nơi. Điển hình, thời gian qua tại thôn Minh Trường (xã Quảng Minh, thị xã Ba Đồn) có 27 hộ dân và ở thôn Trường Xuân (xã Phù Hóa, huyện Quảng Trạch) có 4 hộ dân xây dựng nhà kiên cố trên mái đê, kè.
Kế đến là tình trạng xây dựng nhà tạm, quán xá, bãi tập kết vật liệu, nuôi trồng thủy hải sản, chiếm dụng mặt đê, mái kè xảy ra ở nhiều nơi như: tại thôn Quảng Cư (thị trấn Kiến Giang, đoạn qua Phan Xá-Xuân Bồ, xã Xuân Thủy, huyện Lệ Thủy); các xã Duy Ninh, Hàm Ninh, Xuân Ninh (thuộc huyện Quảng Ninh); một số hộ dân tại các tuyến đê Tả sông Nhật Lệ đoạn từ K6+202 đến K8+00 phường Phú Hải và tuyến đê Tả sông Lệ Kỳ (đoạn đi qua thôn Đức Môn và thôn Đức Thị, xã Đức Ninh, TP. Đồng Hới) đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, xây dựng nhà kiên cố, hàng rào vi phạm hành lang bảo vệ đê điều...
Theo kiến nghị từ Chi cục Thuỷ lợi và Phòng chống lụt bão, để thực hiện nghiêm chỉnh qui định của Luật Đê điều, bảo đảm hệ thống đê an toàn chống lũ, hàng năm Trung ương và tỉnh cần quan tâm bố trí vốn để đầu tư xây dựng, nâng cấp, sửa chữa hoàn thiện các tuyến đê trên địa bàn, đặc biệt là các tuyến đê xung yếu quan trọng; bố trí kinh phí lập quy hoạch và lập hồ sơ tài liệu về đê điều, nhằm phục vụ công tác quản lý trước mắt và định hướng những năm tới; hỗ trợ kinh phí để tập huấn, tuyên truyền Luật Đê điều và các văn bản pháp luật liên quan đối với các địa phương có đê; chỉ đạo các cơ quan liên quan, tăng cường kiểm tra công tác tổ chức, quản lý, bảo vệ đê điều của các xã, phường, thị trấn, không để xảy ra trường hợp xây dựng mới, lấn chiếm hành lang bảo vệ của đê điều; kiểm tra và sửa chữa các hư hỏng nhỏ trên tuyến đê...
Văn Minh
