(QBĐT) - Bắt tay thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (MTQGXDNTM), huyện Bố Trạch gặp nhiều khó khăn với xuất phát điểm thấp, số tiêu chí bình quân mới đạt 4,8 tiêu chí/xã, không có xã nào đạt trên 15 tiêu chí và có đến 18 xã đạt dưới 5 tiêu chí... Tuy nhiên, sau 5 năm thực hiện chương trình, nhờ sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và tham gia hưởng ứng tích cực của người dân, bộ mặt nông thôn huyện Bố Trạch có nhiều thay đổi, nhiều làng quê đã thực sự khởi sắc.

Thời điểm bắt đầu triển khai Chương trình MTQGXDNTM, không ít người dân Bố Trạch còn mang tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của nhà nước. Nắm bắt được thực tế này, cấp ủy, chính quyền huyện Bố Trạch đã chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn, phổ biến nâng cao nhận thức cho cán bộ và các tầng lớp nhân dân thông qua các hội nghị, sinh hoạt chi bộ, thôn, dân cư...  với nhiều nội dung phong phú, đa dạng, trong đó chú trọng nêu gương người tốt, việc tốt, mô hình và cách làm hay, sáng tạo trong xây dựng NTM.

Trung tâm văn hóa-thể thao xã Cự Nẫm được xây mới khang trang.

Từ đó đã tạo sự chuyển biến rõ nét về nhận thức, tư duy của cán bộ, đảng viên và người dân. Cùng với đó, bộ máy chỉ đạo thực hiện chương trình được kiện toàn từ huyện đến xã, thôn  đã kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, đem lại nhiều hiệu quả thiết thực. Nhờ đó, trong 5 năm qua đã có hơn 7.588 hộ tự nguyện hiến tài sản, có giá trị trên 20.451 triệu đồng và có hơn 5.489 hộ hiến đất với tổng số tiền trên 14.254 triệu đồng để xây dựng NTM trên địa bàn huyện.

Xác định xây dựng NTM là một nhiệm vụ quan trọng, huyện Bố Trạch đã ưu tiên lồng ghép các chương trình với tổng số tổng nguồn vốn thực hiện 706.851 triệu đồng, trong đó vốn ngân sách 394.670 triệu đồng, vốn huy động đóng góp của cộng đồng dân cư 221.922 triệu đồng để tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội, phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân, xóa đói giảm nghèo. Bằng việc huy động nội lực theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, trong 5 năm toàn huyện đã kiên cố hóa, làm mới 249 km giao thông nông thôn; bàn giao đưa vào sử dụng nhiều công trình thủy lợi, trụ sở làm việc và nhà văn hóa xã, thôn...

Cùng với đó, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư gắn với xây dựng nông thôn mới” được triển khai một cách đồng bộ. Đến nay, đã có 77,3% hộ đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa; 60,0% thôn đạt danh hiệu “Làng văn hóa”. Chất lượng giáo dục từng bước phát triển theo hướng toàn diện; công tác khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân được nâng cao, cơ sở vật chất các bệnh viện, trạm y tế tiếp tục được đầu tư nâng cấp...

Phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân là nội dung trọng tâm, cốt lõi trong xây dựng NTM được huyện Bố Trạch chú trọng. Trong quá trình triển khai, cùng với việc đầu tư cơ sở hạ tầng, cấp ủy, chính quyền và hệ thống chính trị trên địa bàn đã tập trung chỉ đạo đẩy mạnh phát triển sản xuất, xây dựng và nhân rộng các mô hình kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân.

Chỉ đạo đẩy mạnh thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững gắn với xây dựng NTM, trong đó ưu tiên phát triển nhanh các sản phẩm hàng hóa chủ lực có lợi thế cạnh tranh, có tỷ lệ gia tăng trên doanh thu cao.

Trong 5 năm qua, huyện đã tổ chức đào tạo nghề nông nghiệp 45 lớp với hơn 1.385 học viên, hơn 30 mô hình sản xuất hiệu quả được nhân rộng, hỗ trợ cho các thành viên HTX đầu tư mua 15 máy gặt đập liên hợp, 18 máy tuốt lạc; hỗ trợ cho 32 trang trại chăn nuôi phát triển sản xuất.

Tại nhiều địa phương, phong trào cán bộ, đảng viên, cựu chiến binh, nông dân, phụ nữ, thanh niên tiên phong, gương mẫu đi đầu trong việc hiến đất, hiến cây, bờ rào... để xây dựng NTM đã tạo nên một hiệu ứng tốt cho nhiều quần chúng học tập, noi theo. Không chỉ tham gia tích cực vào việc hiến đất, hiến cây, đóng góp tài sản, ngày công, tại nhiều địa phương đã xuất hiện nhiều phong trào, cách làm hay, sáng tạo như: thắp sáng đường quê; áp dụng thiết kế mẫu trong xây dựng đường giao thông nông thôn để tiết kiệm chi phí đầu tư; thành lập các tổ hợp tác giúp các hộ dân thoát nghèo...

Sau 5 năm xây dựng NTM, nhiều làng quê ở Bố Trạch đã thực sự khởi sắc.

Qua 5 năm thực hiện Chương trình MTQGXDNTM, huyện Bố Trạch đã đạt được kết quả khá toàn diện và rõ nét. Cụ thể, số tiêu chí bình quân đạt 12,46 tiêu chí/xã, đã có 2 xã đạt chuẩn NTM trong năm 2014, dự kiến sẽ có thêm 5 xã đạt chuẩn NTM vào cuối năm 2015, nâng tổng số xã đạt chuẩn lên 7/28 xã (đạt 25%).

Số xã đạt các tiêu chí phân theo nhóm tăng đáng kể với 7/28 xã đạt 19 tiêu chí (tăng 7 xã so với năm 2011); 4/28 xã đạt 15-18 tiêu chí (tăng 4 xã so với năm 2011); 10/28 xã đạt 10-14 tiêu chí (tăng 7 xã so với năm 2011); 7/28 xã đạt 5-9 tiêu chí (tăng 4 xã so với năm 2011) và không có xã nào đạt dưới 5 tiêu chí (giảm 18 xã so với năm 2011).

Tuy nhiên, theo đánh giá của Ban chỉ đạo Chương trình MTQGXDNTM huyện Bố Trạch, bên cạnh những kết quả đã đạt được, thời gian qua, công tác chỉ đạo, điều hành của một số ban chỉ đạo, ban quản lý cấp xã, thôn ở huyện vẫn chưa thực sự khoa học, còn nhiều lúng túng; một số xã còn nặng về xây dựng hạ tầng, chưa chú trọng quy hoạch phát triển sản xuất; kết cấu hạ tầng tuy được nâng lên nhưng chưa đáp ứng nhu cầu của người dân, công tác duy tu bảo dưỡng vẫn chưa có giải pháp hữu hiệu nên các công trình vẫn có tình trạng xuống cấp nhanh, nhất là sau các đợt thiên tai, lũ lụt.

Nhiều xã còn lúng túng trong việc vận dụng cơ chế, chính sách vào xây dựng các hạng mục công trình. Kèm theo đó, nguồn lực trong dân vẫn còn hạn chế, đặc biệt sự đóng góp của doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn hầu như không có, vốn hỗ trợ thực hiện chương trình còn thấp, chưa đáp ứng đủ nhu cầu của người dân...

Năm 2016, huyện Bố Trạch tiếp tục thực hiện Chương trình MTQGXDNTM, phấn đấu có thêm 3 xã gồm Vạn Trạch, Đức Trạch và Hạ Trạch đạt chuẩn NTM. Với sự chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đồng sức, đồng lòng của quần chúng nhân dân, tin tưởng thời gian tới phong trào xây dựng NTM ở Bố Trạch sẽ tiếp tục gặt hái nhiều kết quả tích cực.

Thanh Hải