QTO - Họ là những nữ cựu chiến binh (CCB) từng trải qua cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Hòa bình, trở về quê hương, vẫn vẹn nguyên phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, phát huy truyền thống “Ba đảm đang”, phấn đấu “giỏi việc nước, đảm việc nhà”, trở thành điển hình sản xuất, kinh doanh giỏi... như những bông hoa ngát hương giữa đời thường.

Hoa ở làng biển

Trở lại cảng cá sông Gianh, đúng vào lúc những chuyến tàu đánh bắt xa bờ vừa cập bến. Giữa cảnh tấp nập “trên bến, dưới tàu”, chúng tôi thấy một phụ nữ trung tuổi thoắt ẩn, thoắt hiện theo tiếng gọi “Mệ Hạ ơi!”, “Ơi, mệ Hạ!”. Lướt qua chỗ chúng tôi, bà bảo: “Ráng chờ mệ chút. Mệ cân hàng cho bạn tàu đã”. Lời nói chưa dứt, người mất hút phía mạn tàu.

Đó là nữ CCB Nguyễn Thị Hạ (SN 1960) ở thôn Thanh Khê, xã Bắc Trạch, Giám đốc Công ty TNHH Thủy sản và thương mại dịch vụ Ngọc Hạ. Tên, chức danh giám đốc chỉ trên giấy tờ... chứ ở cảng cá sông Gianh mấy ai gọi. Bạn tàu, bạn hàng, công nhân mấy chục năm nay xem CCB Nguyễn Thị Hạ như một người mẹ làng biển, thân thương gọi “Mệ Hạ!”... riết thành quen.

Nữ cựu chiến binh Thái Thị Bang (người đứng giữa) - Ảnh:T.L

Kể về hành trình đầy gian khó buổi đầu lập nghiệp, CCB Nguyễn Thị Hạ cho biết: “Tôi nhập ngũ thuộc Trung đoàn 4, Sư đoàn 470, Bộ đội Trường Sơn. Năm 1981 thì ra quân. Cũng như nhiều đồng chí, đồng đội, bà con, làng xóm, bản thân vợ chồng tôi những năm 80 của thế kỷ trước cuộc sống bộn bề khó khăn. Nhưng với bản lĩnh của người lính Cụ Hồ, chúng tôi động viên nhau quyết tâm vượt khó, vay mượn tiền thành lập cơ sở thu mua hải sản ngay tại quê hương mình”.

Từ một cơ sở nhỏ lẻ, đến năm 2001, Công ty TNHH Thủy sản và thương mại dịch vụ Ngọc Hạ thành lập và chuyển vào cảng cá sông Gianh với quy mô lớn hơn, gồm: Nhà kho 500m2 dự trữ hải sản; 2 xe đông lạnh, 2 xe tải... tổng vốn đầu tư khoảng 7 tỉ đồng. Mỗi năm cơ sở thu mua hàng ngàn tấn hải sản, tổng thu nhập trên 1 tỉ đồng/năm; giải quyết việc làm thường xuyên cho 70 lao động với mức lương 7 -15 triệu đồng/tháng.

Chị Trần Thị Lương ở thôn Quyết Thắng, xã Bắc Trạch, có hơn 15 năm làm công nhân tại Công ty TNHH Thủy sản và thương mại dịch vụ Ngọc Hạ cho biết: Mệ Hạ tốt lắm. Không chỉ giúp đỡ tận tình, chu đáo với bạn hàng, bạn tàu, công nhân mà mệ còn giúp cho rất nhiều cảnh đời là đồng chí, đồng đội của mệ. Mỗi khi có thiên tai, lụt bão xảy ra, mệ Hạ lại huy động phương tiện, nguồn lực tham gia hỗ trợ. Số tiền mệ Hạ giúp cộng đồng, xây nhà tình nghĩa đến nay lên đến hàng tỉ đồng.

Hoa trên đất thép

Về vùng đất thép Vĩnh Linh, hỏi thăm gia đình CCB Nguyễn Thị Hồng (SN 1959), Trần Bá Phán (SN 1957), người dân tận tình dẫn chúng tôi đến tận nhà ông bà ở thôn Chấp Lễ (xã Vĩnh Chấp cũ, nay là xã Vĩnh Linh). Vợ chồng ông Phán, bà Hồng là trường hợp “đặc biệt” trong thôn nên ai cũng nhớ. Yêu thương nhau sớm rồi theo tiếng gọi non sông nhập ngũ vào quân đội. Bà Nguyễn Thị Hồng tham gia bảo vệ biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc. Ông Trần Bá Phán làm nghĩa vụ quốc tế tại chiến trường Campuchia. Sau khi hoàn thành nghĩa vụ, họ trở về và “nên đôi, nên đũa” sinh được 5 người con gái. Nhà nghèo lại đông con, kinh tế chủ yếu nhờ vào nông nghiệp... nên vẫn nghèo!

Không cam chịu đói nghèo, bằng bản lĩnh, ý chí tôi rèn trong quân ngũ, bà bảo ông thôi... “Hy sinh đời bố, củng cố đời con. Mình trưởng thành nơi côộc toóc thì bắt côộc toóc đẻ ra hạt lúa, ngô, khoai nuôi sống mình, nuôi con ăn học thành tài. Và phải giàu lên. Bộ đội Cụ Hồ là phải gương mẫu, phải giàu!”.

Đàn bò của gia đình nữ cựu chiến binh Nguyễn Thị Hồng - Ảnh: T.L

Miệng nói, tay làm, nữ CCB Nguyễn Thị Hồng cùng chồng khởi nghiệp từ mô hình kinh tế tổng hợp “đồng-vườn-ao-chuồng” với gần 2ha đất vườn; 3 ao cá và chăn nuôi bò. Đất trồng cỏ, ngô, lạc, keo tràm; ao thả cá giống; chuồng thả bò thời điểm cao nhất lên đến 30 con. Mỗi năm ông bà thu hoạch 2 tấn ngô; 1,5 tấn lạc; xuất chuồng khoảng 10 con bò. Kinh tế dần ổn định, hạnh phúc lớn nhất khi 5 con gái của ông bà đều thành tài với 2 người là bác sĩ; 2 người làm giáo viên và con gái út công tác trong ngành ngân hàng. Hiện tại, mỗi năm gia đình nữ CCB Nguyễn Thị Hồng thu nhập bình quân khoảng 200 triệu đồng, trở thành tấm gương sáng tại địa bàn dân cư mình sinh sống.

Cũng là vùng đất thép, nhưng lại ở Cam Lộ. Về xã Cam Lộ hôm nay, màu xanh ấm no hiện diện khắp đầu làng, cuối phố. Góp phần giữ gìn, phủ xanh vùng đất một thời hoang tàn vì bom đạn chiến tranh có một phần công sức của nữ CCB Thái Thị Bang (SN 1956).

Tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu tại xã Cam Mỹ từ những năm 1972. Khi đất nước hòa bình, trở về địa phương, bà Thái Thị Bang bén duyên với ngành lâm nghiệp và nghề ươm cây giống. Được sự hỗ trợ từ Dự án “Thích ứng dựa vào hệ sinh thái ở vùng duyên hải Bắc Trung Bộ- Phục hồi và đồng quản lý cồn cát và rừng ngập mặn bị suy thoái”, bà Bang đầu tư xây dựng hệ thống vườn ươm hoàn toàn tự động hóa ươm các loại giống cây bản địa như: Lim, gõ, lát, sến, bời lời, dổi, dẻ... trị giá trên 1 tỉ đồng. Mỗi năm, vườn ươm của nữ CCB Thái Thị Bang xuất ra thị trường từ 10 -13 vạn cây giống, doanh thu sau khi trừ chi phí hơn 600 triệu đồng; tạo việc làm ổn định cho 6 đến 10 lao động là chị em phụ nữ trên địa bàn.

“Khó khăn thì vẫn còn nhiều, nhưng chắc chắn sẽ vượt qua. Mình là người lính Cụ Hồ, từng trải qua chiến tranh gian khổ, ác liệt nên hiện tại luôn xác định còn sức là còn cống hiến, ươm thêm nhiều mầm xanh để phủ xanh cho quê hương, đất nước”, bà Thái Thị Bang tâm niệm.

Thanh Long