(QBĐT) - Cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm học 2015-2016 đã khép lại với những thành công đáng ghi nhận. Đặc biệt có 4 giải nhất (tăng 3 giải nhất so với cuộc thi năm ngoái) được trao cho 4 dự án xuất sắc đã tạo được ấn tượng mạnh mẽ và khơi dậy niềm đam mê sáng tạo, nghiên cứu khoa học của các em học sinh trong các trường phổ thông trên địa bàn toàn tỉnh.

Thầy giáo Trương Đình Châu, Phó giám đốc Sở Giáo dục - Đào tạo (GD-ĐT) Trưởng ban tổ chức cuộc thi cho biết: Xác định vai trò quan trọng của hoạt động nghiên cứu khoa học trong sự nghiệp đổi mới toàn diện và sâu sắc nền giáo dục - đào tạo cả nước nói chung, giáo dục - đào tạo tỉnh nhà nói riêng, thời gian qua ngành đã phát động sâu rộng công tác nghiên cứu khoa học kỹ thuật trong toàn thể học sinh phổ thông từ lớp 9 đến lớp 12. Đây là sân chơi nhằm khuyến khích các em học sinh nghiên cứu, sáng tạo khoa học, công nghệ, kỹ thuật và vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết những vấn đề thực tiễn cuộc sống. Tham gia cuộc thi là cơ hội để học sinh trung học giới thiệu kết quả nghiên cứu khoa học - kỹ thuật của mình.

Đây là lần thứ ba Sở GD - ĐT Quảng Bình tổ chức cuộc thi này, với sự tham gia của 92 dự án bao gồm các lĩnh vực Vật lý, Hoá học, Sinh học, Công nghệ, Tin học, Khoa học xã hội... đã vượt qua các vòng thi cấp trường, cấp huyện của 57 đơn vị, 155 học sinh. Sau khi chấm sơ loại, 67 dự án của 112 học sinh thuộc 42 đơn vị được tiếp tục vào dự thi tại khu vực trưng bày. Một lần nữa đã khẳng định tiềm năng sáng tạo, sự đam mê nghiên cứu khoa học của học sinh tỉnh ta qua số lượng dự án tham gia cuộc thi ngày càng tăng. Cụ thể, lần thứ nhất có 37 dự án của 25 đơn vị; lần thứ hai có 78 dự án của 52 đơn vị và lần này còn có sự tham gia của các đơn vị vùng sâu vùng xa như Trường THCS và THPT Trung Hóa, Trường THCS và THPT Hóa Tiến...

Kết thúc cuộc thi Ban tổ chức đã lựa chọn trao 4 giải nhất, 4 giải nhì, 16 giải ba, 33 giải khuyến khích cho các dự án xuất sắc. Trong đó, 4 giải nhất đã thuộc về các dự án “Nghiên cứu và điều chế pedot từ bedot bằng phương pháp nhiệt” của nhóm tác giả Nguyễn Tuấn Việt và Trần Hữu Lộc, học sinh Trường THPT Chuyên Võ Nguyên Giáp; “Sản phẩm sấy mật ong bằng năng lượng mặt trời dùng cho hộ gia đình” của nhóm tác giả Đinh Sơn Hà và Đinh Đức Anh, học sinh Trường THCS thị trấn Quy Đạt, Phòng GD-ĐT Minh Hóa; “Đóng, cắt điện từ xa bằng sóng điện thoại có tín hiệu phản hồi” của nhóm tác giả Nguyễn Đức Hoàng và Nguyễn Thành Đạt, học sinh Trường THPT Lê Quý Đôn và dự án “Ide Olalapascal - cải tiến mới trong lập trình Pascal” của tác giả Nguyễn Anh Tuấn, học sinh Trường THPT Lê Trực (Tuyên Hóa). Và 6 dự án tiêu biểu (trong đó 4 dự án đoạt giải nhất và 2 dự án đoạt giải nhì) được Ban tổ chức lựa chọn để tiếp tục hoàn thiện tham gia cuộc thi cấp Quốc gia được tổ chức vào tháng 3-2016, tại thành phố Hải phòng.

Theo đánh giá của thầy giáo Trương Duy Quyền, Trưởng phòng Giáo dục trung học, Phó trưởng ban giám khảo, các đề tài tham gia cuộc thi lần này đã đi vào chiều sâu, gắn bó chặt chẽ với thực tiễn đời sống, tìm cách giải quyết những vấn đề đặt ra trong sản xuất, trong sinh hoạt hàng ngày, đặc biệt là trong hoạt động dạy ở trường và học ở nhà. Chất lượng các dự án khá tốt, có những dự án có ý tưởng độc đáo, sáng tạo và khả năng ứng dụng vào thực tiễn cao. Những dự án đoạt giải cao đều thể hiện sự dày công nghiên cứu khoa học một cách nghiêm túc của các tập thể và cá nhân học sinh; các em đã trả lời lưu loát, rõ ràng các câu hỏi mà Ban giám khảo phỏng vấn về dự án của mình.

Đồng chí Đoàn Đức Liêm, Giám đốc Sở Giáo dục - Đào tạo trao thưởng cho 4 dự án giành giải nhất.

Là trường có nhiều dự án đoạt giải cao tại cuộc thi này, thầy giáo Hoàng Thanh Cảnh, Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Võ Nguyên Giáp cho hay:  Cuộc thi thực sự là một sân chơi bổ ích, là cơ hội để học sinh thực hành nghiên cứu khoa học trong độ tuổi và cấp học; đồng thời thúc đẩy việc đổi mới phương pháp dạy học trong trường phổ thông, đào tạo những học sinh có năng lực tư duy độc lập, sáng tạo, biết giải quyết tốt những vấn đề thực tiễn của cuộc sống. Vì vậy Ban giám hiệu nhà trường và các thầy cô giáo bộ môn đã luôn đồng hành, hỗ trợ, động viên các em tự tin tham gia nghiên cứu khoa học. Tại cuộc thi này trường tham gia 5 dự án và cả 5 dự án đều đạt giải (1 giải nhất, 2 giải nhì và 2 khuyến khích). Đặc biệt trong 6 dự án Ban tổ chức lựa chọn để dự thi cấp Quốc gia, Trường THPT Võ Nguyên Giáp vinh dự góp mặt 3 dự án.

Còn với Nguyễn Anh Tuấn, học sinh Trường THPT Lê Trực (Tuyên Hóa) đến với cuộc thi bằng cả tấm lòng nhiệt huyết và đam mê nghiên cứu khoa học. Sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo ở vùng quê Phù Hoá (Quảng Trạch), phải mượn máy tính của thầy, của bạn để học, nhưng Tuấn đã vượt lên gian khó giành được giải ba tại kỳ thi chọn học sinh giỏi Quốc gia lớp 12 môn Tin học (năm học 2014-2015) khi đang là học sinh lớp 11. Và tại cuộc thi này Nguyễn Anh Tuấn lại tiếp tục giành được giải nhất với dự án “Ide Olalapascal - cải tiến mới trong lập trình Pascal”.

Tuấn tâm sự: Sau khi đạt giải Quốc gia, em được một nhà hảo tâm tặng một máy vi tính. Có điều kiện em lên mạng đọc, tìm hiểu  và khám phá thế giới rộng lớn của công nghệ thông tin. Ước mơ được trở thành một lập trình viên giỏi luôn thôi thúc em. Sau nhiều ấp ủ, đến đầu năm học lớp 12 này, em bắt đầu viết dự án “Ide Olalapascal - cải tiến mới trong lập trình Pascal”, với giao diện đẹp, sử dụng bằng tiếng Việt và nhiều tính năng khác giúp người lập trình soạn mã nhanh hơn, rất thuận lợi cho các bạn học sinh. Khi dự án hoàn thành, em nhận được rất nhiều lời động viên, khích lệ từ các bạn học chuyên Tin. Các bạn tải về ứng dụng và thích phần mềm của em. Đạt giải nhất và được chọn tham gia cuộc thi cấp Quốc gia em mừng lắm. Nên ngoài giờ học trên lớp em nỗ lực, cố gắng để bổ sung thêm các tính năng mới, khắc phục các lỗi còn gặp phải để có một phiên bản hoàn chỉnh dự thi Quốc gia, không phụ sự kỳ vọng của thầy cô, bạn bè và gia đình.

Và hai cậu học trò vùng cao Đinh Sơn Hà, Đinh Đức Anh, học sinh Trường THCS thị trấn Quy Đạt (Minh Hóa) lần đầu tiên tham gia cuộc thi, giành được giải nhất bằng chính những trăn trở từ thực tế của quê hương mình đã làm cho nhiều bạn bè khâm phục, ngưỡng mộ. Đó chính là dự án “Sản phẩm sấy mật ong bằng năng lượng mặt trời dùng cho hộ gia đình”. Đinh Sơn Hà cười thật hiền, vì nhà em nuôi ong, nên mỗi khi đến mùa hoa, mật lấy được số lượng lớn. Nhưng chỉ bảo quản được một thời gian ngắn là mật đổi màu, giảm chất lượng và nhiều người không hiểu lại cho là mật dổm, nên thiệt hại nhiều về kinh tế. Sau những băn khoăn suy nghĩ, em và bạn Đinh Đức Anh đã quyết tâm nghiên cứu, tìm cách đơn giản nhất để giảm hàm lượng nước trong mật ong (vì khi mật ong vừa quay xong có hàm lượng nước khoảng 22%, chỉ cần giảm xuống khoảng 19% là mật bảo quản được lâu và không hỏng). Tuy gặp rất nhiều khó khăn về điều kiện và trang thiết bị, nhưng được nhà trường cùng các thầy cô giáo động viên, khích lệ, các em đã mày mò sáng chế và thử nghiệm thực tế hơn 8 tháng mới hoàn thành dự án để tham gia cuộc thi. Khi về thành phố Đồng Hới dự thi, thầy trò động viên nhau mình là trường vùng khó, lại ở bậc THCS có giải vừa vừa là vui lắm rồi, nên khá bất ngờ khi dự án đạt giải nhất và được lựa chọn tham dự cuộc thi cấp Quốc gia.

Theo ghi nhận của phóng viên tại cuộc thi, các dự án đều là công trình nghiên cứu của học sinh dưới sự hướng dẫn của thầy cô giáo trong trường, chưa có sự phối hợp, liên kết với Sở Khoa học - Công nghệ, hay các nhà nghiên cứu khoa học trong tỉnh. Đặc biệt là chưa có sự liên kết và tranh thủ sự giúp đỡ của các cán bộ, giáo viên, sinh viên Trường đại học Quảng Bình, và các trường trung cấp chuyên nghiệp trên địa bàn... Thiết nghĩ ở cuộc thi này nếu nhận được sự quan tâm, hỗ trợ từ nhiều phía, tin rằng học sinh tỉnh ta sẽ gặt hái được kết quả cao tại đấu trường Quốc gia trên lĩnh vực nghiên cứu khoa học -  kỹ thuật.

Nội Hà