QTO - Nhờ chút may mắn nghề nghiệp, tôi đã đi qua tất cả các điểm cực Đông, Tây, Nam, Bắc của Tổ quốc. Mỗi điểm cực dù trên đất liền hay giữa đại dương luôn có một cột cờ vững chãi với lá cờ đỏ sao vàng phần phật kiêu hãnh bay trong gió. Những cột mốc chủ quyền cùng Quốc kỳ tung bay ở những vị trí đặc biệt ấy luôn thức gợi trong tôi về niềm tin thiêng liêng với lá cờ Tổ quốc.

“Cờ in máu chiến thắng mang hồn nước”

Như trong các chuyến ra Trường Sa , luôn luôn có hai lễ tưởng niệm những người lính hy sinh để bảo vệ chủ quyền của biển đảo Tổ quốc. Một diễn ra ở vùng biển gần đảo Gạc Ma và một ở vùng biển thềm lục địa phía Nam. Mỗi lần như thế, sắc đỏ trên màu cờ, sắc đỏ trên băng rôn tưởng niệm cũng soi vào mặt biển một sắc đỏ lấp lánh như máu của những người lính ngã xuống. Nhìn sắc đỏ từ mặt biển phản chiếu sắc cờ, sẽ hiểu vì sao màu cờ Tổ quốc tượng trưng cho dòng máu ngàn đời của bao thế hệ.

Mấy năm nay có một chương trình rất ý nghĩa lan tỏa trong cả nước là tặng cờ Tổ quốc cho ngư dân. Đã có hơn một triệu lá cờ được các tổ chức phối hợp trao tặng cho nhiều tỉnh thành. Ai đã từng ra giữa đại dương mênh mông sẽ thấy lá cờ Tổ quốc như một chỉ dấu để nhận ra đâu là tàu thuyền của Việt Nam, đâu là tàu thuyền của nước ngoài. Không những thế, lá cờ đỏ sao vàng ấy chính là cột mốc trên biển về chủ quyền Tổ quốc, động viên ngư dân bám biển, bám ngư trường.

Phút tưởng niệm những người lính hy sinh giữa Trường Sa và thềm lục địa phía Nam - Ảnh: L.Đ.D

Hơn 10 năm trước tôi được nghe một câu chuyện vô cùng xúc động về lá quốc kỳ với đời ngư phủ. Đấy là năm 2014, khi Trung Quốc đưa giàn khoan HD 981 vào Biển Đông, trong những chiếc tàu lao ra giữ chủ quyền biển đảo không chỉ có tàu của Hải quân mà cả tàu ngư dân. Một trong số những chiếc tàu ngư dân như thế bị sự cố bốc cháy, hai đồng nghiệp của tôi đi trên chiếc tàu cá ấy sau này về kể rằng khi tàu cháy, vật đầu tiên mà những ngư dân ôm theo cột chặt vào ngực chính là lá cờ Tổ quốc. Không chỉ là tình yêu thiêng liêng, mà còn nếu nhỡ không thể sống sót, nếu tìm được xác, lá cờ được cột chặt vào thân thể ấy sẽ giúp người ta biết: đây là công dân Việt Nam!

Câu chuyện lá cờ Tổ quốc và những ngư dân ấy đã gợi lên trong tôi bao nhiêu ký ức trong những tháng năm đi đi, về về cùng quần đảo Trường Sa và thềm lục địa. Trong sổ tay ghi chép của tôi vẫn luôn ấm nóng câu chuyện về những lá cờ Tổ quốc. Chuyến ra Trường Sa đầu tiên của tôi là vào năm 2009. Đó là chuyến hải trình đặc biệt, chuyến tàu mang tên “Hành trình tuổi trẻ vì biển đảo quê hương” số 01 do Bộ Tư lệnh Hải quân và Trung ương Đoàn tổ chức. Trưởng đoàn hành trình năm ấy là anh Phan Văn Mãi, khi đó là Bí thư Trung ương Đoàn (hiện là Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội). Kể từ đó đến nay, cứ mỗi năm lại có một chuyến tàu của Trung ương Đoàn mang tên hành trình như thế. Chuyến đi ấy, một trong những kỷ vật mà đoàn hành trình được quân dân huyện đảo trao tặng là lá cờ Tổ quốc.

Lá cờ ấy đã kiêu hãnh tung bay trên cột mốc chủ quyền ở đảo Trường Sa Lớn. Sắc đỏ của cờ đã bạc theo nắng gió đại dương, hơi muối biển mặn đã thấm vào từng thớ sợi khiến vải cờ khô cứng. Khi thượng tá Nguyễn Xuân Phùng - Đảo trưởng đảo Trường Sa Lớn thay mặt anh em chiến sĩ trên đảo trao lá cờ cho đồng chí Phan Văn Mãi và nghiêm chỉnh đưa tay chào theo điều lệnh - mở đầu cho đêm giao lưu, nhiều đại biểu không nén nổi xúc động. Càng xúc động hơn khi sau đó, những công dân tí hon của Trường Sa đã đứng dưới cột mốc chủ quyền của đảo hát vang những bài ca thiếu nhi dành tặng cho đoàn. Trùng dương mênh mông nhưng đảo xa không bao giờ đơn lẻ, tiếng hát trẻ thơ và lá cờ kỷ vật ấy như một lời hứa với tiền nhân về sự tiếp nối bất tử của toàn vẹn chủ quyền.

Ôm cờ Tổ quốc chìm vào lòng biển

Biểu tượng cụ thể nhất của chủ quyền đất nước chính là quốc kỳ. Để giữ vững chủ quyền lãnh hải Tổ quốc, nhiều người lính Trường Sa quấn lá cờ trước ngực, lấy thân mình làm trụcờtrước khi trúng đạn, rồi lá cờ thấm đẫm máu người lính Việt, cuốn lấy hình hài anh gục xuống nền san hô giữa đại dương như câu chuyện về anh hùng liệt sĩ Trần Văn Phương trong chiến dịch CQ88. Anh đã ngã xuống trên đảo Gạc Ma ngày 14/3/1988. Đã có những người lính nhà giàn giữ thềm lục địa trước khi nhà đổ, phút cuối cùng biết không thểthắng được sức mạnh cuồng phong đãôm lấy lá cờ Tổ quốc như ôm lấy chính hình hài đất nước và thanh thản chìm vào biển thẳm.

Trên hành trình trở về của chuyến đi năm đó, chúng tôi có điểm dừng để thăm một nhà giàn DK1 trên thềm lục địa phía Nam. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của hoàn lưu cơn bão số 1 trước đó, từ trên cabin của con tàu, các thành viên giao lưu cùng anh em chiến sĩ nhà giàn qua máy bộ đàm. Bây giờ chuyện ra Trường Sa và thềm lục địa với nhiều con tàu hiện đại hơn, đặc biệt ở các nhà giàn DK1 thế hệ mới, ngay cả khi biển động, từ nhà giàn vẫn có hệ thống cẩu tự hành để đưa người và hàng lên.

Cờ Tổ quốc trên những con thuyền ngư dân giữa trùng dương - Ảnh: L.Đ.D

Còn 15 năm trước, khi lần đầu đi qua mà không ghé lên được, chúng tôi vô cùng day dứt. Câu chuyện về sự hy sinh của anh hùng liệt sĩ Vũ Quang Chương, người anh hùng duy nhất cho đến nay của lực lượng DK1 khiến chúng tôi trở lại với những người lính giữ thềm lục địa. Đầu tháng 12/1998, cơn bão Faith quét qua vùng biển DK1, nơi có hàng trăm chiến sĩ hải quân đang đồn trútrên những nhà giàn chênh vênh giữa trùng khơi.

Trong khi hàng ngàn tàu cá của ngư dân đã vào bờ trúẩn an toàn, thì ở các căn cứ hải quân Hải Phòng, Cam Ranh, Vũng Tàu, mọi người bắt đầu lo lắng về các nhà giàn, cho tính mạng đồng đội. Lệnh báo động từ Sở chỉ huy: Tất cả các nhà giàn chuẩn bị tinh thần, sẵn sàng đối phó với sóng gió với tình trạng rung lắc do bão gây ra, đề phòng tình huống xấu nhất xảy ra khi nhà giàn bị đổ.

Đại úy Vũ Quang Chương, trong giờ phút sinh tử ấy vẫn không quên bổn phận của người chỉ huy, của một người lính đối với đồng đội và Tổ quốc mình. Lo cho anh em trên giàn nhảy xuống biển xong, trước khi rời nhà giàn, anh cẩn thận đóng tất cả cửa lại, bởi vì nếu không đóng cửa, khi nhà giàn đổ thì anh em sẽ bị nước xoáy hút vào bên trong, không thể thoát ra được.

Rồi Vũ Quang Chương nghiêm trang ôm lá cờ đỏ sao vàng vào ngực mình, gấp lại, mang theo. Nhà giàn đổ, Chương lao xuống biển và không hề biết đó là những giây phút cuối cùng của đời mình. Lúc đó là 3 giờ 50 phút sáng ngày 13/12/1998. Tròn 15 năm sau, cũng vào ngày 13/12/2013, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã ký quyết định truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang cho đại úy, liệt sĩ Vũ Quang Chương.

Máu của ngàn đời dân, máu của vạn người lính hun đúc hòa quyện nên màu cờ Tổ quốc hôm nay, bi tráng, kiêu hãnh và tự hào.

Lê Đức Dục