QTO - Cuộc sống của đôi vợ chồng khuyết tật Võ Hải Thành, Lê Thị Hương ở thôn Hà Lợi Thượng, xã Cửa Việt, không có tiếng nói, tiếng cười rộn rã. Hạnh phúc của họ được dựng xây, nuôi dưỡng chỉ bằng ánh mắt, ngôn ngữ ký hiệu của đôi bàn tay. Chính hạnh phúc giản đơn ấy đã tiếp sức để anh Võ Hải Thành tích lũy bao “vốn liếng” về nghề biển, trở thành “kình ngư” thực thụ giữa đại dương bao la.

Tìm đến bên nhau

Qua phiên dịch ngôn ngữ ký hiệu đôi bàn tay của người mẹ là bà Nguyễn Thị Gái, anh Võ Hải Thành (SN 1994) nói rằng, sau những chuyến biển gian khổ, hiểm nguy, bến đợi bình yên của đời anh là căn nhà nhỏ lao xao tiếng nói, tiếng cười của đứa con gái bé bỏng Võ Lê Bảo Hân (SN 2017), con trai Võ Lê Hoàng (SN 2022) cùng ánh mắt chan chứa yêu thương của người vợ câm điếc Lê Thị Hương (SN 1991).

Bà Nguyễn Thị Gái cho biết, đến tận bây giờ bà vẫn không biết con trai mình đã gặp gỡ rồi nảy sinh tình cảm với con dâu bà từ lúc nào. Chỉ biết, khoảng tháng 6/2015, có nhóm bạn câm điếc của anh Thành ghé nhà chơi. Trong nhóm bạn của con, bà Gái thấy có cô gái cứ đứng ở góc sân, hết nhìn bà lại nhìn anh Thành trìu mến. Linh tính của người mẹ mách bảo bà Gái rằng, có gì đó giữa con trai bà với cô gái ấy. Bà Gái liền hỏi mấy người bạn của con thì mới biết là hai đứa đang tìm hiểu nhau. Cô gái tên Hương, nhà ở thôn Tiên Mỹ 2, xã Vĩnh Thủy.

Sau đó, bà Gái liền ra hiệu gọi Hương vào nhà rồi hỏi chuyện tình cảm của hai đứa. Gặng hỏi mãi, chị Hương chỉ cười bẽn lẽn... Vài hôm sau, vợ chồng bà ra thăm cha mẹ chị Hương. Hai gia đình gặp nhau bằng bữa cơm đầm ấm, cùng bàn tính chuyện tương lai của hai con.

Năm 2016, đám cưới của vợ chồng anh Võ Hải Thành diễn ra trong niềm vui pha lẫn chút ái ngại của người thân, láng giềng vì nghĩ cả hai vợ chồng đều câm điếc bẩm sinh, liệu sau này cuộc sống gia đình có trọn vẹn hạnh phúc.

Sau 9 năm về sống chung dưới một mái nhà, sự “ái ngại” ấy được dẹp bỏ hoàn toàn khi cuộc sống của vợ chồng anh Thành đã ổn định, đầm ấm nhờ nghề biển của chồng và vợ làm công nhân may mặc ở phường Nam Đông Hà. Đôi vợ chồng khuyết tật vẫn nắm tay nhau vượt qua mọi khó khăn để minh chứng sống động cho sức mạnh của tình yêu và nghị lực.

Gia đình nhỏ hạnh phúc của anh Võ Hải Thành - Ảnh: S.H

Trở thành “kình ngư”

Khoảng năm 2007, sau 4 năm theo học chữ ở Trường Trẻ em khuyết tật tỉnh, anh Thành xin được nghỉ học để phụ cha làm nghề biển. Khi biết anh Thành có ý định gắn bó với nghề biển, cha mẹ anh thương con khuyết tật nên không muốn con theo nghề vất vả, hiểm nguy này. Nhưng rồi thấy anh Thành cương quyết, ông Võ Minh Toàn (cha anh) đành chiều theo ý của con.

Hồi ấy, tàu đánh bắt xa bờ với công suất 410CV của gia đình ông Toàn chuyên làm nghề đánh bắt cá hố xuất khẩu. Những ngày lênh đênh trên biển, anh Thành cứ dùng ngôn ngữ ký hiệu đôi bàn tay để hỏi cha cũng như các thuyền viên trên tàu về những công việc phải làm. Khi ấy, chỉ riêng ông Toàn hiểu được, còn tất cả thuyền viên trên tàu đều “lắc đầu”.

Lo lắng đứa con khuyết tật sẽ nản lòng, ông Toàn phải tranh thủ thời gian để nhẫn nại giảng giải, hướng dẫn tận tình cho con từng thao tác từ kéo lưới, nhổ neo cho đến cách nhận biết hướng gió, dự đoán dòng chảy hải lưu mang theo luồng cá đang di chuyển về hướng nào giữa biển cả bao la. Chỉ một thời gian ngắn đi biển cùng cha, anh Thành đã trở thành ngư dân giỏi nghề biển thực thụ. Mùa đánh bắt cá hố bắt đầu từ khoảng tháng 8 (âm lịch) năm nay kéo dài cho đến hết tháng 3 (âm lịch) năm sau.

Mùa cao điểm đánh bắt cá hố thường xảy ra các đợt dông lốc, bão tố trên biển nên đòi hỏi ngư dân làm nghề phải là những người dạn dày kinh nghiệm. Bởi chỉ cần sơ sẩy là “có chuyện” ngay. Khó khăn, hiểm nguy là vậy, nhưng có nhiều chuyến biển, ông Toàn bị ốm, anh Thành vẫn xin cha để được cùng các thuyền viên khác ra biển đánh bắt thủy sản. Anh đã không phụ sự kỳ vọng của cha khi đưa tàu cập bến an toàn sau nhiều chuyến biển dài ngày.

Cách đây 5 năm, tàu đánh bắt xa bờ của ông Võ Minh Toàn chuyển sang nghề lưới rê bùng nhùng bởi hiệu quả kinh tế của nghề này khá cao. Anh Võ Hải Thành lại bắt đầu làm quen với ngư lưới cụ hiện đại, như: Ra đa hàng hải, máy tầm ngư, máy định dạng lưới, bộ đàm, E com, máy thu lưới rê bùng nhùng… cùng những chuyến biển xa bờ dài ngày hơn.

Anh Thành “bật mí” về những điều kỳ thú trong nghề lưới rê bùng nhùng. Ví như hiện anh học được kinh nghiệm khi “phát hiện” khúc gỗ mục (thường dài khoảng 1-2 m) lập lờ trôi nổi giữa biển là đoán được loại cá và trữ lượng cá dưới đó. Thông thường, khoảng từ tháng 2 đến tháng 9 hằng năm, biển trong xanh, yên ả hơn... và nhiều khúc gỗ từ núi, rừng bị nước lũ cuốn trôi theo các con sông trong mùa mưa lũ bắt đầu ngấm nước đến mục, ruỗng là môi trường lý tưởng để nhiều loại rong, tảo biển bám vào rồi sinh sôi, nảy nở.

Chính rong, tảo biển mọc trên khúc gỗ mục là yếu tố thu hút đàn cá nhỏ đến ăn và theo sau đàn cá nhỏ là từng đàn cá lớn như cá bớp, cam, xanh, chim đen, bè... đến săn cá nhỏ.

Biển thì mênh mông, nên những khúc gỗ mục có đàn cá bơi theo cũng rất hiếm. Mỗi mùa đi biển, ngư dân nào may mắn thì gặp được 3-4 khúc gỗ mục. Gặp khúc gỗ mục, ngư dân có kinh nghiệm sẽ căn cứ vào màu nước biển để xác định loại cá cũng như trữ lượng cá bên dưới. Thông thường, dưới khúc gỗ mục bao giờ cũng có ít nhất là khoảng 1-2 tạ cá bớp, cam, xanh, chim đen, bè... còn nhiều thì lên đến cả tấn cá. Lúc ấy, lưới rê bùng nhùng sẽ nhanh chóng được bủa vây xung quanh khúc gỗ mục để đánh bắt đàn cá…

Tình yêu của anh Võ Hải Thành dành cho gia đình nhỏ cũng như nghề biển dù trong “vô thanh” nhưng đầy mãnh liệt. Và câu chuyện của anh Thành, chị Hương là lời khẳng định mạnh mẽ rằng, bằng ý chí, nghị lực và tình yêu, người khuyết tật hoàn toàn có thể sống độc lập, nuôi dưỡng ước mơ và tạo dựng tương lai tươi sáng cho chính mình.

Sỹ Hoàng