QTO - Hỗ trợ xây dựng tủ sách cộng đồng cho các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số (ĐBDTTS) là một trong những nội dung của Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng ĐBDTTS và MN giai đoạn 2021-2030: Giai đoạn 1: 2021-2025. Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có gần 50 tủ sách được hỗ trợ. Bên cạnh đó, nhiều hình thức đưa sách đến với các xã vùng ĐBDTTS và MN đã góp phần giúp bà con tiếp cận nguồn tri thức phong phú, bồi đắp niềm tin và khát vọng nơi biên giới.

Tại xã Hóa Hợp, huyện Minh Hóa (cũ), nay là xã Kim Điền, tỉnh Quảng Trị, tủ sách được đặt tại Nhà văn hóa xã, nơi sinh hoạt cộng đồng quen thuộc của bà con. Tủ sách gồm nhiều đầu sách đa dạng, từ tài liệu tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; sách về văn hóa, thể thao và gia đình; xây dựng đời sống văn hóa, phát triển kinh tế đến các tác phẩm văn học. “Nhà văn hóa xã là địa điểm quen thuộc, thuận lợi đối với bà con. Sau khi sáp nhập xã và hợp nhất tỉnh, nơi này vẫn là điểm sinh hoạt chung, giúp người dân dễ dàng tiếp cận, đọc và tìm hiểu thông tin”, chị Đinh Thị Giang, chuyên viên Phòng Văn hóa - Xã hội xã Kim Điền cho biết.

Tủ sách tại xã Kim Điền là một trong gần 50 tủ sách cộng đồng do Thư viện tỉnh trang bị, góp phần đưa sách và tri thức đến gần hơn với bà con vùng ĐBDTTS và MN. Các đầu sách có nội dung phong phú, thiết thực, phù hợp với nhu cầu tra cứu, học tập của cán bộ và Nhân dân vùng ĐBDTTS và MN. Đặc biệt, trong bối cảnh nhiều thôn, bản còn gặp khó khăn trong tiếp cận mạng internet, tủ sách cộng đồng trở thành “cầu nối tri thức”, góp phần thu hẹp khoảng cách thông tin và nâng cao dân trí ở vùng ĐBDTTS và MN.

“Thư viện lưu động” mang đến niềm vui, mở ra tình yêu đọc sách và khơi dậy khát vọng học tập cho các em học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi - Ảnh: N.M

Cùng với các tủ sách cộng đồng, với sự phối hợp chặt chẽ giữa Thư viện tỉnh, ngành Giáo dục và Đào tạo, Bộ đội Biên phòng, Công an…, thời gian qua, hàng nghìn học sinh vùng ĐBDTTS và MN đã được tiếp cận nguồn tri thức phong phú, góp phần nâng cao nhận thức, khơi dậy tinh thần học tập và xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh.

Hoạt động luân chuyển, phục vụ sách báo từ Thư viện tỉnh đến các thư viện trường học là một nội dung phối hợp thường xuyên giữa Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch với Sở Giáo dục và Đào tạo. Hằng năm, căn cứ nguồn sách của Thư viện tỉnh và nhu cầu thực tế của từng cơ sở giáo dục, việc luân chuyển được tổ chức theo quy chế thống nhất, bảo đảm sách đến đúng đối tượng, phát huy hiệu quả trong học tập và giảng dạy, đồng thời làm phong phú đời sống tinh thần của học sinh.

Đặc biệt, mô hình thư viện lưu động thông qua xe thư viện lưu động đa phương tiện đã trở thành điểm hẹn mong chờ của học sinh vùng ĐBDTTS và MN còn nhiều khó khăn. Mỗi chuyến xe không chỉ chở theo sách, báo và tri thức, mà còn mang đến niềm vui, sự háo hức và những trải nghiệm mới mẻ cho các em. Qua từng trang sách được mở ra, tình yêu đọc sách dần được vun bồi, góp phần hình thành thói quen đọc, khơi dậy khát vọng học tập và mở rộng cánh cửa tri thức cho học sinh vùng khó.

Không chỉ mang lại niềm vui, sự háo hức chờ đợi cho các em học sinh, mô hình “Phòng đọc biên giới” do Bộ đội Biên phòng tỉnh phối hợp với Thư viện tỉnh triển khai còn phát huy hiệu quả tích cực trong việc nâng cao đời sống tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ tại các đồn biên phòng trên cả hai tuyến biên giới đất liền và biển, đảo của tỉnh. Mỗi phòng đọc được trang bị từ 500-700 bản sách, được luân chuyển định kỳ 6 tháng một lần, góp phần làm mới nguồn tài liệu, đáp ứng nhu cầu đọc, học tập và tra cứu thông tin. Qua đó, các “Phòng đọc biên giới” không chỉ là nơi tiếp cận tri thức mà còn trở thành không gian văn hóa gần gũi, tiếp thêm động lực tinh thần để cán bộ, chiến sĩ yên tâm công tác, gắn bó với vùng biên cương của Tổ quốc.

“Với người lính biên phòng chúng tôi, thư viện là nơi để cán bộ, chiến sĩ thường xuyên tìm đọc, nghiên cứu, nâng cao tri thức phục vụ nhiệm vụ công tác. Đặc biệt, tại các đơn vị đứng chân trên địa bàn biên giới, nơi đồng bào còn ít điều kiện tiếp cận sách báo, việc lan tỏa văn hóa đọc lại càng có ý nghĩa. Thông qua các buổi sinh hoạt thôn bản, mô hình “Tiếng loa Biên phòng”, truyền thanh bản xa, chúng tôi thường xuyên trò chuyện, tuyên truyền, giới thiệu sách, văn kiện, pháp luật và các chủ trương, chính sách mới của Đảng, Nhà nước đến với người dân. Cùng với tủ sách của đơn vị, việc phối hợp với Thư viện tỉnh tổ chức các thư viện lưu động, tủ sách biên cương thời gian qua đã từng bước lan tỏa văn hóa đọc, đưa tri thức đến gần hơn với đồng bào biên giới, góp phần củng cố lòng dân nơi phên dậu Tổ quốc”, trung tá Nguyễn Trung Chính, Phó Chủ nhiệm chính trị, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh chia sẻ tại hội nghị bạn đọc năm 2025 do Thư viện tỉnh tổ chức. 

Để đưa sách đến vùng ĐBDTTS và MN, mô hình tủ sách cộng đồng thuộc Dự án 6 đã và đang tạo điểm tiếp cận tri thức thường xuyên cho người dân tại cơ sở. Bên cạnh đó, các mô hình như thư viện lưu động, phòng đọc biên giới đã góp phần mở rộng không gian đọc, đưa sách đến gần hơn với học sinh, đồng bào và cán bộ, chiến sĩ nơi biên cương. Sự phối hợp đồng bộ này không chỉ giúp lan tỏa văn hóa đọc, từng bước thu hẹp khoảng cách thông tin, mà còn góp phần bồi đắp niềm tin, khơi dậy khát vọng học tập và phát triển bền vững nơi biên cương Tổ quốc.

Ngọc Mai