QTO - Trọn một vòng tròn “lục thập hoa giáp”, đầu tháng 12/2025, những người lính văn công một thời hoa lửa đã gặp lại nhau tại Đồng Hới. Họ là các chiến sĩ thuộc Đoàn văn công Tỉnh đội Quảng Bình, Đoàn văn công khu đội Vĩnh Linh và Đội văn nghệ-điện ảnh Tỉnh đội Bình Trị Thiên. Ngồi bên nhau ôn lại những câu chuyện xưa, tưởng nhớ đồng đội người còn người mất, từng người lính cầm đàn đều thấu hiểu, trân trọng mỗi giây phút bên nhau của ngày hôm nay. Bởi đó là những khoảnh khắc được đánh đổi bởi sự hy sinh, mất mát của đồng đội đã nằm xuống nơi chiến trường ác liệt.

Năm 1978, là thành viên của Đoàn ca kịch Huế, nhạc sĩ Nguyễn Minh Tiến (hiện sinh sống tại TP. Hồ Chí Minh) tham gia nghĩa vụ quân sự và được phân công về Đội văn nghệ-điện ảnh Tỉnh đội Bình Trị Thiên. Là một “cây” đàn bầu có tiếng, ông cùng đồng đội đã “chinh chiến” nhiều liên hoan, hội thi lớn nhỏ và tham gia biểu diễn trên nhiều sân khấu phục vụ bộ đội, bà con. Đó là những năm tháng cống hiến đầy đam mê của tuổi trẻ, ghi dấu một thời sục sôi, xây dựng phát triển quê hương sau chiến tranh.

Năm 1982, ông Tiến ra quân, nhưng kỷ niệm về Đội văn nghệ-điện ảnh Tỉnh đội Bình Trị Thiên vẫn lưu dấu mãi trong tim. Đặc biệt, bố của ông, nghệ sĩ Nguyễn Ái Chủng chính là một trong những người đầu tiên thành lập và giữ vai trò nòng cốt của Đoàn Văn công khu đội Vĩnh Linh ngày trước. Khi biết kế hoạch tổ chức cuộc hội ngộ ở Đồng Hới, ông rất trăn trở, ngại không ra được vì đường sá xa xôi, sức khỏe yếu. Nhưng được bạn bè, đồng đội động viên và nhất là với suy nghĩ: Nếu không gặp gỡ lúc này, e rằng sẽ khó có cơ hội khi nhiều đồng nghiệp đã tuổi cao sức yếu. Vậy là ông quyết tâm: Phải đi, không thể lỡ hẹn! Cảm xúc trào dâng sau hàng chục năm mới hội ngộ và mong muốn có một món quà tặng cho đồng đội, nhạc sĩ Minh Tiến đã sáng tác ca khúc “Gặp lại đồng đội thân yêu” với những ca từ sâu lắng, xúc động: “Ta lại về đây trong tình yêu tha thiết giữa vòng tay của đồng đội yêu thương/Chuyện ngày ấy biết bao giờ nói hết, những trái tim còn vang khúc quân ca/Nhớ ngày ấy dưới bom rơi đạn nổ/Lửa khói mịt mù xé nát cả trời xanh/Không ngăn được tiếng đàn tiếng hát át tiếng bom gầm của các chị các anh…”. Ca khúc đã được luyện tập và biểu diễn ngay tại buổi gặp mặt khiến ai nấy xúc động, tự hào.

Những người lính cầm đàn gặp gỡ, nhớ về thời thanh xuân sôi nổi - Ảnh: M.N

“Tại buổi gặp mặt, tôi rất xúc động khi gặp được nhiều đồng đội đã quá lâu rồi chưa liên lạc. Tay bắt mặt mừng, những kỷ niệm ngày xưa của một thời thanh xuân ùa về. Tình đồng đội, đồng chí trong tôi chưa bao giờ vơi cạn. Đây là một cuộc trở về thực sự ý nghĩa với tôi”, nhạc sĩ Minh Tiến chia sẻ.

Còn với nghệ sĩ Lê Thị Mỹ Tình, Trưởng ban liên lạc Đoàn văn công khu đội Vĩnh Lĩnh, những cảm xúc của ngày hẹn đó vẫn còn vẹn nguyên. Tham gia Đoàn văn công khu đội Vĩnh Linh từ năm 1973-những năm tháng ác liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước- bà đã trải qua nhiều kỷ niệm sinh tử cùng đồng đội khi đưa “tiếng hát át tiếng bom”, góp phần mang lại khí thế mới, tinh thần sục sôi trên những chiến trường khốc liệt nhất của cuộc chiến. Những thành viên Đoàn văn công Khu đội Vĩnh Linh đến Đồng Hới rất háo hức, mong chờ gặp mặt đồng đội sau nhiều năm xa cách. Những cuộc gặp gỡ ý nghĩa như thế này chính là “cơ hội vàng” để các đồng đội hội ngộ sau nhiều năm, cùng chia sẻ kỷ niệm buồn vui và nhớ lại một thời thanh xuân sôi nổi cống hiến cho đất nước.

Nghệ sĩ Bùi Thị Minh Lý, Đoàn văn công Tỉnh đội hiện đang sinh sống ở Nghệ An, tuổi đã cao, nhưng cũng không thể lỡ hẹn. Bà tâm sự, tham gia Đoàn văn công tỉnh đội từ năm 1966, hoạt động trong những ngày tháng gian khổ, bà từng vinh dự ra Thủ đô Hà Nội và được hát cho Bác Hồ nghe. Tại buổi gặp mặt truyền thống, bà có cơ hội gặp gỡ những đồng đội nhiều năm chưa liên lạc và cùng xúc động bồi hồi nhớ lại nhiều đồng đội nay đã không còn. Dù ở đâu, làm gì, nghĩa tình của đồng đội Đoàn văn công Tỉnh đội vẫn mãi vẹn nguyên, không phai mờ theo năm tháng.

Đoàn văn công Tỉnh đội Quảng Bình ngày ấy - Ảnh: Tư liệu

Theo ông Đoàn Thị, Trưởng ban tổ chức buổi gặp mặt truyền thống, để có được “điểm hẹn” ý nghĩa của các thế hệ người lính cầm đàn là sự nỗ lực, cố gắng của tập thể anh chị em và sự hỗ trợ tích cực, nhiệt tình của một số cá nhân, đoàn thể. Ý tưởng ban đầu chỉ là cuộc gặp gỡ kỷ niệm 60 năm thành lập của Đoàn văn công Tỉnh đội, nhưng trong bối cảnh sau sáp nhập, Đoàn văn công khu đội Vĩnh Linh cũng tròn 60 năm ra mắt và đội văn nghệ-điện ảnh Tỉnh đội Bình Trị Thiên vừa tròn một nửa thế kỷ hình thành. Vậy là ý tưởng một cuộc giao lưu, gặp gỡ ngay tại Đồng Hới của hai thế hệ người lính-nghệ sĩ ngay lập tức được “lên khung” và nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của đồng đội.

Đây là cuộc hội ngộ đầu tiên của những người lính cầm đàn qua hai thế hệ tại tỉnh Quảng Trị mới. Thế hệ thứ nhất sinh ra trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước với phong trào “Tiếng hát át tiếng bom”, “Tiếng loa hòa tiếng súng” và thế hệ thứ hai sau ngày 30/4/1975 với không khí “xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” trong giai đoạn cách mạng mới. Cả hai thế hệ đều cùng chung một dòng chảy trên mặt trận văn hóa văn nghệ của lực lượng vũ trang Quảng Bình-Quảng Trị-Thừa Thiên Huế.

Buổi giao lưu diễn ra trong không khí vô cùng xúc động, những cái ôm hôn, giọt nước mắt rơi chính là minh chứng cho tình cảm gắn bó của các đồng chí, đồng đội sau bao năm xa cách. Nhiều đồng đội bặt tin nhau suốt mấy chục năm nay, giờ gặp lại xúc động nghẹn ngào. Và các bác, các cô, các chú cùng hồi tưởng, nhớ lại những đồng đội đã mất trong niềm tiếc thương vô bờ. Ban tổ chức còn dày công trưng bày nhiều hình ảnh của một thời hoa lửa để dòng hồi ức được tiếp nối trọn vẹn, khiến nhiều cựu chiến binh không cầm được nước mắt khi bắt gặp hình ảnh đồng đội xưa.

Và dư âm của cuộc gặp gỡ sẽ tiếp tục lan tỏa mãi.

Mai Nhân