QTO - Lâu nay, Quảng Trị nổi bật với sự đa dạng, phong phú của các di sản văn hóa phi vật thể, trong đó có 18 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Thời gian qua, các câu lạc bộ (CLB) văn hóa dân gian trên địa bàn tỉnh đã có nhiều nỗ lực để bảo tồn và phát huy di sản, đặc biệt là thời điểm sau sáp nhập. Trong đó, việc tăng cường kết nối, giao lưu, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm giữa các CLB đóng vai trò quan trọng. Nhiều “điểm hẹn” di sản từ đó đã được hình thành, góp phần “giao duyên” cho các kho báu tinh thần của cha ông.

Giữa tháng 9 vừa qua, tại Trung tâm Văn hóa-Thông tin và Truyền thông Lệ Thủy, CLB Nghệ nhân Hò khoan Lệ Thủy đã tổ chức chương trình giao lưu với 14 CLB văn hóa dân gian tham gia, đáng chú ý là sự góp mặt của CLB Dân ca Sông Hiền đến từ xã Vĩnh Linh. Đến với chương trình giao lưu, CLB Dân ca Sông Hiền tham gia với 20 thành viên, trong đó có cả ban cố vấn. Trước khi buổi giao lưu chính thức diễn ra, các thành viên CLB đã tranh thủ thời gian tập luyện với tinh thần phấn khởi, háo hức. Cả 2 tiết mục của CLB đều là dân ca Bình Trị Thiên, trong đó 1 tiết mục đặc biệt có sự kết hợp, đan xen giữa hò giã gạo Quảng Trị và hò khoan Lệ Thủy. Đây chính là điểm nhấn ấn tượng của chương trình.

Nghệ nhân ưu tú (NNƯT) Nguyễn Thanh Hồng, Chủ nhiệm CLB Dân ca Sông Hiền (xã Vĩnh Linh) vui mừng chia sẻ, đây là sân chơi rất ý nghĩa cho các CLB văn hóa dân gian trên địa bàn tỉnh Quảng Trị tham gia giao lưu, chia sẻ, thắt chặt thêm tình đoàn kết, gắn bó giữa các CLB và đội ngũ các nghệ nhân, cũng như những người đam mê nghệ thuật truyền thống dân gian. Hai tỉnh Quảng Trị và Quảng Bình (cũ) vốn có nét chung về hò giã gạo và hò khoan Lệ Thủy, do đó, những cuộc giao lưu chính là cơ hội vàng để cùng học hỏi, trao đổi, từ đó hai di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được biết đến nhiều hơn, có thêm đất diễn để lan tỏa giá trị truyền thống.

CLB Dân ca Sông Hiền (xã Vĩnh Linh) tập luyện trước khi biểu diễn - Ảnh: M.N

Tham gia chương trình và cùng biểu diễn trong một tiết mục của CLB Nghệ nhân hò khoan Lệ Thủy, anh Hoàng Minh (xã Hiếu Giang) có những cảm xúc thật đặc biệt. Anh tâm sự, anh quê gốc ở xã Cam Lộ, sinh sống ở xã Hiếu Giang, nhưng vì yêu thích hò khoan Lệ Thủy, anh đã theo CLB sinh hoạt suốt thời gian dài. Đây là lần biểu diễn thứ hai của anh với CLB. Thời gian tới, anh sẽ tiếp tục là “cầu nối” giữa hai vùng đất, mang di sản hò khoan Lệ Thủy và hò giã gạo Quảng Trị đến với người dân, nhất là thế hệ trẻ. Qua đó, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị các di sản.  

Có thể nói, chương trình giao lưu nhằm gìn giữ và phát huy giá trị di sản hò khoan Lệ Thủy; tạo không gian giao lưu, trao đổi, học hỏi giữa các CLB, góp phần nâng cao năng lực thực hành di sản. Qua đó, bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào dân tộc và xây dựng đời sống văn hóa tinh thần phong phú, lành mạnh. Với sự có mặt của CLB Dân ca Sông Hiền, chương trình còn là “cầu nối” giữa các di sản quốc gia (hò khoan Lệ Thủy và hò giã gạo Quảng Trị), giữa các CLB và nghệ nhân trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, thắt chặt thêm tình đoàn kết, gắn bó, mở ra nhiều cơ hội kết nối tiếp theo. Đồng thời, đây cũng là dịp để khán giả Lệ Thủy biết nhiều hơn về hò giã gạo Quảng Trị.

Theo NNƯT Nguyễn Thị Lý (nghệ nhân Hải Lý), Chủ nhiệm CLB Nghệ nhân hò khoan Lệ Thủy, tham gia giao lưu, các CLB đã mang đến những tiết mục hò khoan Lệ Thủy, dân ca Bình Trị Thiên... đặc sắc, hấp dẫn, được người xem đánh giá cao. Nhiều tiết mục cho thấy sự đầu tư công phu về trang phục, đạo cụ và sự luyện tập kỹ càng, chỉn chu, kết hợp hài hòa nhiều thể loại dân ca Bình Trị Thiên, làm nổi bật cái hay, cái đẹp của hò khoan Lệ Thủy. Đặc biệt, tiết mục kết hợp giữa hò khoan Lệ Thủy và hò giã gạo Quảng Trị của CLB Dân ca Sông Hiền đã nhận được sự cổ vũ nhiệt tình.

Một tiết mục của CLB Nghệ nhân hò khoan Lệ Thủy - Ảnh: M.N

“Sắp tới, CLB mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của cấp ủy Đảng, chính quyền, tổ chức, đoàn thể địa phương và Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch để lan tỏa giá trị hò khoan Lệ Thủy đến với người dân, nhất là thời điểm sau sáp nhập như hiện nay. Định hướng của CLB là đẩy mạnh hơn nữa công tác trao truyền di sản hò khoan đến với người trẻ, nhất là trong trường học với các cách làm sáng tạo, hiệu quả”, NNƯT Nguyễn Thị Lý cho biết thêm.

Thành công của chương trình giao lưu đến từ sự nhiệt tình, nỗ lực, tinh thần trách nhiệm cao trong quá trình tổ chức của CLB Nghệ nhân hò khoan Lệ Thủy. Cùng với đó là sự tham gia tích cực, hăng hái và không nề hà khó khăn của các CLB văn hóa dân gian. Đặc biệt là sự hỗ trợ tích cực từ cấp ủy, chính quyền xã Lệ Thủy, Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông Lệ Thủy để không chỉ những chương trình giao lưu giữa các CLB mà nhiều hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị di sản khác cũng được triển khai hiệu quả. Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông Lệ Thủy Hà Văn Lam cho hay, thời gian qua, đơn vị đã tạo mọi điều kiện để các CLB văn hóa dân gian trên địa bàn tham gia hoạt động tập huấn, bồi dưỡng, trao truyền, kết nối di sản, nhất là các chương trình giao lưu, trao đổi, chia sẻ… Bên cạnh hò khoan Lệ Thủy, các di sản văn hóa khác cũng được gìn giữ, phát huy giá trị và tiếp tục được quảng bá, giới thiệu, lan tỏa đến người dân.

Kỳ vọng thời gian tới, sẽ có nhiều hơn nữa những chương trình giao lưu ý nghĩa triển khai trên địa bàn tỉnh Quảng Trị để các giá trị di sản tiếp tục được bảo tồn và phát huy, tiếp sức cho nỗ lực phát triển du lịch của địa phương.

Mai Nhân