QTO - Tuyên Hóa là xã có nguồn tài nguyên khoáng sản (TNKS) phong phú, phục vụ cho việc sản xuất vật liệu xây dựng (VLXD). Nhận thấy tầm quan trọng của việc quản lý tài nguyên, thời gian qua, UBND xã đã phối hợp với các cơ quan chức năng, địa phương liên quan để chấn chỉnh tình trạng khai thác trái phép TNKS trên địa bàn.

Tăng cường giám sát hoạt động khai thác

Trên địa bàn xã Tuyên Hóa có 6 mỏ đá vôi làm VLXD thông thường, 3 mỏ đá vôi làm nguyên liệu sản xuất xi măng; 8 tổ chức và cá nhân được cấp giấy phép khai thác cát, 1 mỏ đất san lấp cũng đã được cấp phép. Xác định công tác quản lý nhà nước về TNKS là nhiệm vụ chính trị quan trọng, UBND xã đã ban hành các văn bản chỉ đạo việc kiểm tra, giám sát và tăng cường công tác quản lý hoạt động khai thác.

Chủ tịch UBND xã Tuyên Hóa Trần Khánh Linh cho biết: “Để công tác quản lý nhà nước về TNKS đi vào nền nếp, đoàn liên ngành của xã cùng các cơ quan chức năng đã thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ các đơn vị, cá nhân được cấp phép; kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác TNKS trái phép. Bên cạnh đó, UBND xã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, hiểu biết cho người dân về Luật Khoáng sản. Đối với các đơn vị có điểm mỏ, UBND xã yêu cầu niêm yết bản đồ khu vực và kế hoạch khai thác để Nhân dân và các cơ quan biết, giám sát”.

Một tàu khai thác cát trái phép trên sông Gianh, đoạn qua xã Tuyên Hóa, bị phát hiện, bắt giữ - Ảnh: X.V

Nhờ sự quản lý chặt chẽ, các đơn vị, cá nhân khai thác TNKS trên địa bàn đều tuân thủ quy định của pháp luật; thực hiện đúng theo hồ sơ đã được phê duyệt, bảo đảm an toàn giao thông, an toàn lao động và vệ sinh môi trường trong quá trình khai thác, vận chuyển.

Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng tổng hợp Thanh Tiến Mai Văn Hóa cho hay: “Để hạn chế tối đa ảnh hưởng đến môi trường, công ty luôn chấp hành tốt các quy định của pháp luật về khai thác TNKS, như: Giờ nổ mìn, vận chuyển, trọng tải xe cho đến việc đầu tư hệ thống tưới phun trong toàn bộ dây chuyền sản xuất đá, xe tưới nước chuyên dụng để rửa đường, giảm bụi trong quá trình vận chuyển…”.

Công ty TNHH Xây dựng tổng hợp Thanh Tiến hoạt động trong các lĩnh vực xây dựng nhà ở và công trình giao thông, buôn bán VLXD, kinh doanh xăng dầu. Nhờ tuân thủ nghiêm túc các hoạt động khai thác TNKS nên việc sản xuất, kinh doanh của công ty ngày càng hiệu quả, quyền lợi của người lao động được quan tâm. Hiện, công ty đang tạo việc làm thường xuyên cho 35 lao động và 40 lao động thời vụ. Năm 2024, tổng doanh thu của công ty đạt gần 23 tỉ đồng, nộp thuế nhà nước trên 1,7 tỉ đồng.

Ngăn chặn việc khai thác cát, sỏi trái phép

Thời gian qua, UBND huyện Tuyên Hóa (cũ) và các địa phương thuộc xã Tuyên Hóa (mới) đã thực hiện nhiều biện pháp quản lý nhưng việc khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát, sỏi lòng sông trái phép vẫn diễn ra.

Tình trạng này gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng đến môi trường, thất thoát nguồn TNKS. Từ tháng 7/2025 đến nay, trên địa bàn xã đã phát hiện, xử lý 5 vụ với 5 đối tượng liên quan đến khai thác, vận chuyển cát, sỏi lòng sông trái phép, tổng số tiền xử phạt và tang vật vi phạm trên 180 triệu đồng.

Đơn cử, ngày 8/8/2025, thực hiện kế hoạch kiểm tra, xử lý các hành vi khai thác, vận chuyển, tập kết cát, sỏi lòng sông trái phép trên địa bàn, Công an xã Tuyên Hóa chủ trì phối hợp Đội Cảnh sát đường thủy số 2 (Phòng Cảnh sát Giao thông Công an tỉnh) tổ chức tuần tra trên sông Gianh.

Khoảng 14 giờ 15 phút, tổ công tác phát hiện thuyền gỗ do Trần Đình T. (SN 1980), trú tại thôn Uyên Phong, xã Tuyên Hóa, điều khiển có hành vi khai thác cát ở khu vực không được cấp phép, thuộc địa phận thôn Thanh Châu. Tại thời điểm phát hiện, thuyền đã hút được khoảng 8m3 cát. Tổ công tác đã yêu cầu anh T. chấm dứt hành vi vi phạm; đồng thời lập biên bản, củng cố hồ sơ để xử lý theo quy định của pháp luật.

Vụ việc gần đây nhất xảy ra lúc 1 giờ 15 phút, ngày 10/8, trên tuyến sông Gianh, đoạn qua thôn Phúc Tự, tổ tuần tra Công an xã Tuyên Hóa đã phát hiện thuyền do Phạm Phi H. (SN 1998), trú tại thôn Phúc Tự, xã Tuyên Hóa, điều khiển đang có hành vi khai thác khoáng sản (cát) ở khu vực không được cấp phép. Tại thời điểm phát hiện, thuyền của H. đã hút được khoảng 7m3 cát. Tổ công tác đã yêu cầu đối tượng chấm dứt hành vi vi phạm; lập biên bản, củng cố hồ sơ, xử lý theo quy định của pháp luật.

Trưởng phòng Kinh tế xã Tuyên Hóa Phan Huy Hoàng chia sẻ: “Mặc dù UBND xã đã có nhiều nỗ lực nhưng vẫn chưa giải quyết dứt điểm tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép trên địa bàn. Nguyên nhân do lực lượng tuần tra, kiểm soát mỏng, hoạt động kiêm nhiệm; việc huy động các lực lượng ngoài cán bộ, công chức tại xã khó khăn do thiếu kinh phí. Các tàu, thuyền thường khai thác cát, sỏi trái phép vào ban đêm tại các vùng giáp ranh với các xã khác nên khó khăn cho việc kiểm tra, xử lý”.

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với TNKS trên địa bàn, xã Tuyên Hóa đã lắp đặt 4 camera dọc bờ sông để theo dõi, nắm bắt tình hình. "Xã đã tuyên truyền, vận động, tổ chức cho người dân, doanh nghiệp ký cam kết chấp hành việc khai thác TNKS đúng quy định, không khai thác cát, sỏi dưới lòng sông trái phép; chỉ đạo lực lượng Công an cùng đoàn liên ngành, cơ quan chức năng tăng cường tuần tra, kiểm soát việc khai thác TNKS tại các nơi được cấp phép và có nguy cơ xảy ra hoạt động khai thác, vận chuyển cát, sỏi trái phép, nếu phát hiện trường hợp nào vi phạm sẽ xử lý nghiêm", Chủ tịch UBND xã Tuyên Hóa Trần Khánh Linh cho biết thêm.

Xuân Vương