QTO - Trước những diễn biến phức tạp của thời tiết và áp lực môi trường ngày càng gia tăng, việc tìm kiếm các mô hình sinh kế bền vững đang trở thành yêu cầu cấp thiết. Tại xã Đông Trạch, mô hình nuôi cá ngạnh thương phẩm trong ao đất do Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai đang mở ra một hướng đi hiệu quả, giúp nông dân nâng cao thu nhập và thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu.
 |
| Mô hình nuôi cá ngạnh mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nông dân - Ảnh: T.H |
Cá ngạnh là loài dễ nuôi, ít dịch bệnh, thích nghi tốt với môi trường nước ngọt, mặn, lợ. Thức ăn của chúng cũng rất đa dạng, từ tự nhiên đến công nghiệp. Đặc biệt, thịt cá ngạnh săn chắc, thơm ngon nên rất được thị trường ưa chuộng, nhất là tại các nhà hàng và chợ đầu mối.
Tuy nhiên, hiện nay, việc nuôi cá ngạnh thương phẩm vẫn chưa phổ biến rộng rãi trên địa bàn tỉnh. Người dân chủ yếu khai thác cá từ tự nhiên, dẫn đến nguồn cung chưa ổn định và sản lượng hạn chế. Việc phát triển mô hình nuôi cá ngạnh không chỉ góp phần nâng cao thu nhập cho người dân mà còn giúp bảo tồn nguồn lợi thủy sản bản địa, giảm áp lực khai thác quá mức.
Từ tiềm năng đó, mô hình nuôi cá ngạnh thương phẩm được triển khai nhằm đánh giá hiệu quả kinh tế và tính thực tiễn, tạo cơ sở nhân rộng tại các vùng có điều kiện tương tự, góp phần phát triển bền vững ngành nuôi trồng thủy sản tại địa phương.
Mô hình được triển khai tại 3 hộ dân tại xã Đông Trạch, với tổng diện tích ao nuôi mỗi hộ là 3.000m². Cá giống được chọn lựa từ những cơ sở sản xuất uy tín, bảo đảm chất lượng và nguồn gốc rõ ràng. Trong suốt quá trình nuôi, các hộ dân được tập huấn chi tiết về kỹ thuật chăm sóc.
Thay vì cho ăn theo cảm tính, bà con được hướng dẫn cho cá ăn theo từng giai đoạn phát triển, điều chỉnh lượng thức ăn dựa trên sức khỏe và điều kiện thời tiết để tránh lãng phí thức ăn và ô nhiễm nguồn nước.
Công tác quản lý môi trường ao nuôi được đặt lên hàng đầu, với việc kiểm tra các chỉ số pH, oxy hòa tan định kỳ và áp dụng các biện pháp xử lý sinh học để giữ cho môi trường nước luôn sạch, giúp cá sinh trưởng khỏe mạnh, hạn chế tối đa dịch bệnh.
Sau gần 4 tháng chăm sóc, cá đạt trọng lượng khoảng 40con/kg, tỉ lệ sống của cá đạt trên 70%. Với giá bán dao động khoảng 150.000 đồng/kg, mô hình đã mang lại lợi nhuận rõ rệt. Ông Trần Văn Nam, một hộ dân tham gia mô hình, chia sẻ: “Từ khi chuyển sang mô hình này, tôi thấy cá ngạnh dễ nuôi, ít bệnh, phù hợp với điều kiện hộ gia đình nhỏ lẻ.
Quá trình nuôi chỉ cần giữ nước sạch, cho ăn đúng kỹ thuật là cá phát triển tốt. Với 3000m2, sau khi trừ chi phí, gia đình tôi thu về khoảng 185 triệu đồng/vụ. So với nuôi tôm thẻ chân trắng, nuôi cá ngạnh rủi ro thấp hơn. Tôi rất phấn khởi và dự định sẽ mở rộng diện tích ao nuôi trong vụ tới”.
Mặc dù những kết quả ban đầu rất tích cực, nhưng để mô hình nuôi cá ngạnh được nhân rộng và phát triển một cách bền vững vẫn còn một số khó khăn, thách thức cần được tháo gỡ. Vấn đề lớn nhất hiện nay là nguồn giống chất lượng vẫn còn phụ thuộc vào các tỉnh ngoài, dẫn đến chi phí vận chuyển cao và tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Bên cạnh đó, đầu ra sản phẩm tuy thuận lợi nhưng chủ yếu vẫn là bán cho thương lái nhỏ lẻ, dễ bị ép giá, chưa hình thành được chuỗi liên kết tiêu thụ ổn định.
Để giải quyết những “nút thắt” này, cần có sự vào cuộc đồng bộ và quyết liệt hơn nữa từ các cấp, các ngành. Trước hết, ngành nông nghiệp cần có kế hoạch nghiên cứu, hỗ trợ chuyển giao công nghệ sản xuất giống cá ngạnh ngay tại địa phương. Việc chủ động được nguồn giống tại chỗ không chỉ giảm giá thành, giảm rủi ro mà còn giúp chọn tạo ra những con giống thích nghi tốt nhất với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của Quảng Trị.
Song song với đó, việc xây dựng chuỗi liên kết giá trị cũng là giải pháp căn cơ cho đầu ra sản phẩm. Chính quyền địa phương cần đóng vai trò cầu nối, khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm cho nông dân. Đồng thời cần đẩy mạnh công tác quảng bá, xây dựng thương hiệu, đưa sản phẩm vào các siêu thị, nhà hàng lớn và các điểm du lịch trong tỉnh.
Mô hình nuôi cá ngạnh thương phẩm là một hướng đi đúng đắn, phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp sinh thái, tuần hoàn và thích ứng với biến đổi khí hậu. Thành công bước đầu tại xã Đông Trạch không chỉ giúp nâng cao thu nhập, ổn định đời sống cho người dân mà còn mở ra một triển vọng mới, góp phần đa dạng hóa đối tượng nuôi trồng, bảo tồn nguồn lợi thủy sản bản địa và xây dựng nền nông nghiệp địa phương ngày càng phát triển bền vững.
Thanh Hoa
