QTO - Những ngày gần đây, dịch tả lợn châu Phi tiếp tục gây ảnh hưởng lớn tại một số địa phương ở tỉnh Quảng Trị, trong đó có xã Đông Trạch. Không chỉ gây thiệt hại kinh tế nặng nề cho người chăn nuôi, một hệ lụy nghiêm trọng khác là tình trạng vứt xác lợn chết xuống sông, gây ô nhiễm và làm gia tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh. Trước thực tế đó, xã Đông Trạch đã chủ động xây dựng quy trình xử lý với mục tiêu bảo đảm tính chủ động và bền vững trong phòng chống dịch bệnh trên gia súc, gia cầm, góp phần tạo tiền đề để chăn nuôi phục hồi sau dịch bệnh.

Khu chuồng trại của gia đình ông Phạm Hiến được hướng dẫn tiêu độc khử trùng - Ảnh: N.M

Gia đình ông Phạm Hiến và bà Nguyễn Thị Duy, thôn Sơn Lý, xã Đông Trạch, là một trong những hộ có kinh nghiệm chăn nuôi lợn. Ông Hiến cho biết, 15 năm qua, bằng việc tuân thủ quy trình chăm sóc, đàn lợn của gia đình ông luôn an toàn trước dịch bệnh. Tuy nhiên, ngày 24/7 vừa qua, 55 con lợn với tổng trọng lượng khoảng 2,5 tấn đã bị tiêu hủy do dịch bệnh. “Chỉ khoảng hơn một tháng nữa là đàn lợn nhà tôi xuất chuồng, nhưng không ngờ lại bị dịch bệnh. Đây là thiệt hại rất lớn đối với gia đình tôi”, ông Hiến cho biết thêm.

Mặc dù rất buồn nhưng được sự tuyên truyền, hướng dẫn của chính quyền địa phương, gia đình ông Hiến đã chủ động báo cáo tình hình và đàn lợn nhiễm bệnh đã được xã hỗ trợ vận chuyển đến điểm tiêu hủy. Ông Hiến cũng tuân thủ tốt các quy trình tiêu độc, khử trùng chuồng trại, ngăn ngừa nguy cơ lây lan cho các hộ dân và bảo đảm các điều kiện để có thể tái đàn sau khi dịch bệnh được dập tắt.

Tuy nhiên, không phải hộ chăn nuôi nào cũng có ý thức cao trong xử lý dịch bệnh, dẫn đến tình trạng một số người dân vẫn lén lút vứt xác lợn ra sông, gây bức xúc trong cộng đồng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường. Thực trạng này xuất phát từ sự lúng túng của bà con khi đối mặt với dịch bệnh, cùng với đó là quan niệm dân gian còn tồn tại: nếu chôn vật nuôi chết vì dịch trong vườn sẽ “khó nuôi”, “khó làm ăn” về sau. Hiểu rõ tâm lý này, chính quyền địa phương đã tăng cường công tác tuyên truyền, giải thích cặn kẽ để người dân thay đổi nhận thức và có hành xử đúng đắn khi xảy ra dịch bệnh.

Trước diễn biến phức tạp của dịch và ý thức phòng, chống còn hạn chế ở một bộ phận người dân, xã đã chủ động triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, bền vững. Ông Võ Hải Quân, Chủ tịch UBND xã Đông Trạch cho biết, ngay khi phát hiện dấu hiệu dịch bệnh và tình trạng xử lý xác lợn không đúng quy định, địa phương đã nhanh chóng vào cuộc. Cùng với việc khẩn trương tổ chức thu gom lợn chết, xã đã báo cáo với cơ quan thú y lấy mẫu bệnh để xét nghiệm.

Bên cạnh đó, Đông Trạch cũng đã phối hợp với các địa phương lân cận để thống nhất phương án ứng phó nhằm nâng cao hiệu quả phòng, chống dịch. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh, đặc biệt là hướng dẫn người dân báo ngay cho cán bộ thú y khi phát hiện vật nuôi nhiễm bệnh để được hỗ trợ tiêu hủy đúng quy trình và tư vấn các biện pháp phòng dịch phù hợp. Trong quá trình vận động, cán bộ địa phương cũng chú trọng nắm bắt tâm lý của người dân để định hướng tuyên truyền sát thực hơn.

Cán bộ địa phương kiểm tra khu chôn lấp vật nuôi bị dịch bệnh - Ảnh: N.M

Không chỉ xử lý tình huống trước mắt, xã Đông Trạch đã xây dựng phương án lâu dài, đó là quy hoạch khu chôn lấp để xử lý tất cả gia súc, gia cầm mắc bệnh trong tương lai, nhằm ngăn chặn tái diễn tình trạng vứt xác bừa bãi. Địa phương sẽ hỗ trợ người dân có vật nuôi bị dịch bệnh thực hiện chôn lấp tại nơi này theo đúng quy trình để hạn chế tối đa sự lây lan của dịch bệnh và bảo đảm môi trường sống cho người dân. Bên cạnh sự đồng hành, hỗ trợ kịp thời, địa phương cũng ban hành các quy định để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong công tác phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt là hành vi vứt xác vật nuôi nhiễm bệnh.

Hiện tại, xã Đông Trạch đang tiến hành rà soát lại tổng đàn lợn trên địa bàn để theo dõi sát tình hình. Đối với các hộ có lợn bị bệnh, cán bộ thú y trực tiếp đến kiểm tra, hướng dẫn cách ly chuồng trại, đồng thời cấp phát dung dịch sát khuẩn để tiêu độc khử trùng. Các hộ dân được phổ biến cách sử dụng đúng liều lượng, đúng thời điểm, không tự ý dùng thuốc hay xử lý xác lợn theo cảm tính. Ngoài ra, để người dân không còn tâm lý giấu dịch hay tự xử lý, xã cũng tăng cường chia sẻ thông tin minh bạch, kịp thời.  

Trong bối cảnh ngành chăn nuôi gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh, sự vào cuộc kịp thời và đồng bộ từ chính quyền cơ sở như ở Đông Trạch là rất quan trọng. Điều này không chỉ giúp giảm thiệt hại cho từng hộ dân mà còn góp phần bảo vệ môi trường, kiểm soát dịch bệnh và ổn định sinh kế lâu dài cho nông dân.

 Ngọc Mai