QTO - Nếu như trước đây thuật ngữ “kinh tế số” vẫn còn nhiều lạ lẫm, thì nay kinh tế số (KTS) đã len lỏi trong cuộc sống hàng ngày và trở thành một trong những nhân tố chính đóng góp vào sự phát triển mạnh mẽ của doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh trong bối cảnh chuyển đổi số. Năm 2026, tỉnh Quảng Trị sẽ ban hành kế hoạch phát triển KTS và xã hội số giai đoạn 2026-2030, “mở lối” cho sự thay đổi mạnh mẽ của kỷ nguyên mới.

Thúc đẩy thương mại điện tử

Anh Trần Thái Thiên, Chủ tịch Hội Du lịch Hướng Hóa, Giám đốc điều hành Hợp tác xã (HTX) Du lịch nông nghiệp Việt Nam-Khe Sanh cho biết, một trong những hoạt động chính của HTX là đào tạo và chuyển đổi số nhằm nâng cao năng lực, ứng dụng công nghệ số vào sản xuất, quản lý. Cách đây đúng 1 năm, HTX chính thức cho ra mắt mini app “Đặc sản Khe Sanh” trên nền tảng zalo. Đây là kênh thương mại điện tử chủ lực của HTX bên cạnh duy trì các kênh khác trên facebook và 2 website khác.

Mini app “Đặc sản Khe Sanh” được thiết kế thân thiện, dễ sử dụng và phù hợp với mọi đối tượng khách hàng với gần 100 sản phẩm được giới thiệu. Các sản phẩm chủ yếu là đặc sản của địa phương, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, tốt cho sức khỏe, không chất bảo quản và rất được khách hàng yêu thích. Nhiều nông sản của Khe Sanh cũng được “lên sàn”, như: Cà phê, chè xanh, chuối sấy, hạt macca, mật ong…

Để đẩy mạnh thương mại điện tử, ngay cả khi khách hàng đến mua trực tiếp tại cửa hàng giới thiệu sản phẩm thuộc HTX, nhân viên cũng hướng dẫn sử dụng mini app với nhiều tiện ích hiệu quả. Ngoài ra, HTX cũng thường xuyên tổ chức các phiên livestream vừa giới thiệu sản phẩm đến công chúng, vừa thúc đẩy doanh thu từ thương mại điện tử. Hai trang web của HTX làm tốt vai trò quảng bá, giới thiệu các hoạt động, sản phẩm nổi bật và tăng cường sự kết nối với khách hàng, góp phần tạo nhận diện thương hiệu.

Giao dịch không dùng tiền mặt trở nên phổ biến tại các chợ truyền thống - Ảnh: M.N

Với mục tiêu phát triển thương mại điện tử có đầu ra ổn định và tạo sinh kế cho nhiều người, HTX Du lịch nông nghiệp Việt Nam-Khe Sanh sẽ tiếp tục triển khai những giải pháp hiệu quả trong thời gian tới, chú trọng quảng bá, giới thiệu sản phẩm, kênh phân phối điện tử và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đạt chuẩn. “HTX rất mong muốn sẽ có sự hỗ trợ tích cực, hiệu quả từ các bên để đẩy mạnh liên kết trong thương mại điện tử, nhất là ở khâu quảng bá trong bối cảnh sau sáp nhập. Và rất cần những giải pháp thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa để các đặc sản của Quảng Trị được biết đến nhiều hơn, có độ nhận diện thương hiệu cao và sức lan tỏa mạnh mẽ”, anh Trần Thái Thiên cho biết thêm.

Không chỉ riêng HTX Du lịch nông nghiệp Việt Nam-Khe Sanh, nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh cũng nỗ lực đẩy mạnh KTS qua nhiều giải pháp thực tiễn. Nhờ đó, KTS của tỉnh Quảng Trị đang từng bước hình thành và phát triển trên nền tảng hạ tầng viễn thông-công nghệ thông tin và dịch vụ số được mở rộng.

Tỉ lệ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số trong hoạt động sản xuất, kinh doanh ngày càng tăng, đặc biệt trong các lĩnh vực thương mại điện tử, du lịch, logistics và dịch vụ công. Tỉnh đã hỗ trợ xây dựng 30 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, 10 doanh nghiệp khoa học-công nghệ hoạt động hiệu quả, với 15 sản phẩm đổi mới sáng tạo được thương mại hóa. 22% doanh nghiệp vừa và nhỏ địa phương ứng dụng công nghệ số.

Đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt

Với chị Nguyễn Thị Phương, tiểu thương buôn bán hải sản ở chợ Đồng Phú (phường Đồng Hới), vật bất ly thân mỗi sáng sớm dọn hàng cho buổi chợ là chiếc túi căng phồng tiền mặt được đeo ngang hông để tiện cho việc buôn bán. Nhưng đó là trước đây, còn bây giờ, chị chỉ cần “nhẹ nhàng” cầm theo tờ mã QR Code để cho khách quét mã chuyển khoản khi mua hàng. Chị chia sẻ, ngay cả tiền hàng lấy hải sản gửi cho đầu mối chị cũng chuyển khoản cho nhanh gọn, tiện ích, đỡ mang theo tiền mặt, vừa dễ rơi, vừa dễ đếm nhầm, nhất là những món hàng giá trị lớn như mực tươi, tôm sú…

Không chỉ chị Phương, nhiều tiểu thương của chợ Đồng Phú cũng quen thuộc với tấm mã QR code đặt ngay cạnh gian hàng của mình, rất tiện lợi, nhanh chóng, không phải lo lắng đổi tiền lẻ thanh toán cho khách. Khách xem và chọn hàng, sau đó chuyển khoản, tiền có luôn vào tài khoản. Một số tiểu thương mạnh dạn đầu tư loa thông minh thông báo chuyển khoản, không còn nỗi lo tiền chưa về tài khoản.

Chị Lê Thị Hà Tuyên (phường Đồng Thuận) cho biết: “Tôi thường xuyên đi chợ Đồng Phú và rất ít khi phải sử dụng tiền mặt bởi các tiểu thương hầu hết đều có QR Code để chuyển khoản, ngay cả các hàng bán rau, củ, quả. Nhờ vậy, tôi thấy việc mua sắm thuận tiện, nhanh chóng và dễ quản lý tài chính hơn rất nhiều so với sử dụng tiền mặt. Không chỉ trong mua sắm, nhiều hoạt động hàng ngày cần sử dụng tiền tôi đều chuyển khoản, như: Nộp học phí cho con, đóng tiền điện, nước, điện thoại, ăn uống tại các cửa hàng, quán cà phê… Khi ra ngoài, tôi chỉ đơn giản cầm theo chiếc điện thoại thông minh”.

Thống kê toàn tỉnh cho thấy, lĩnh vực thanh toán không dùng tiền mặt được mở rộng, 100% trường học và cơ sở y tế trên địa bàn đã áp dụng hình thức thanh toán học phí, viện phí trực tuyến qua ngân hàng hoặc ví điện tử. Tỉ lệ doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử đạt 100%, góp phần tăng hiệu quả quản lý thuế và minh bạch hóa giao dịch. Tuy nhiên, vẫn còn đó không ít thách thức bởi nhiều doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh chưa đủ nguồn lực đầu tư công nghệ; hạ tầng viễn thông vùng sâu, vùng xa chưa ổn định; kỹ năng số của người dân nông thôn còn hạn chế…

Có thể thấy, KTS đã dần có những tác động mạnh mẽ đến các khía cạnh của đời sống kinh tế-xã hội và với mỗi một người dân. Năm 2026, tỉnh Quảng Trị sẽ tiếp tục triển khai nhiều giải pháp hiệu quả để thúc đẩy KTS. Trong đó, chú trọng ban hành kế hoạch phát triển KTS và xã hội số giai đoạn 2026-2030,  kế hoạch hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giai đoạn 2026-2030; Bộ chỉ số đánh giá chuyển đổi số cấp tỉnh (DTI cấp tỉnh) và tổ chức đánh giá mức độ chuyển đổi số của các sở, ban, ngành cấp tỉnh và UBND cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Trị.

Mai Nhân