QTO - Xã Tuyên Lâm có 3 bản do phụ nữ làm trưởng bản, gồm: Phạm Thị Lâm (Trưởng bản Cáo), Cao Thị Vân (Trưởng bản Kè) và Phạm Thị Lệ (Trưởng bản Chuối). Trên cương vị của mình, 3 nữ “thủ lĩnh” người đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) đã tiên phong, gương mẫu trong việc tuyên truyền, vận động người dân đẩy lùi đói nghèo, lạc hậu.

26 năm làm trưởng bản

Năm 1999, bà Phạm Thị Lâm, người Mã Liềng (dân tộc Chứt) được người dân tín nhiệm bầu làm Trưởng bản Cáo. Trên cương vị “thủ lĩnh”, bà cùng những người có uy tín, cán bộ xã vào rừng tuyên truyền, vận động 16 hộ dân về vùng đất mới để định cư, phát triển sản xuất. Đến nay, bản Cáo có 56 hộ dân (53 hộ là người DTTS), trên 200 nhân khẩu. Khi người dân ổn định cuộc sống, bà Lâm đã kiến nghị, đề xuất với cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm, đầu tư phát triển hạ tầng thiết yếu, cấp nước sinh hoạt, đất sản xuất… để nâng cao đời sống.

Đến nay, hệ thống đường giao thông trong bản đã đáp ứng việc đi lại, sản xuất, 100% người dân được dùng nước hợp vệ sinh, điện lưới quốc gia. Trong bản có 1 điểm trường mầm non, 1 điểm trường tiểu học, 223ha đất sản xuất.

Trưởng bản Cáo Phạm Thị Lâm tâm sự: “Để có nước sinh hoạt cho người dân, năm 2014, tôi đã liên hệ các dự án để xin kinh phí mua vật tư rồi vận động người dân góp công sức dẫn nước từ suối về. Thấy bà con thiếu đất sản xuất, tôi đã kiến nghị cấp trên yêu cầu lâm trường bóc tách đất để giao cho dân”.

Nhờ trồng rừng và phát triển chăn nuôi, đời sống gia đình bà Phạm Thị Lâm, Trưởng bản Cáo ngày càng khá giả - Ảnh: X.V

Trong phát triển kinh tế, bà Lâm đã vận động bà con dân bản trồng rừng, ngô, sắn, chăn nuôi, đi làm ăn xa… để nâng cao thu nhập. Hiện, bản Cáo có gần 200 ha đất trồng rừng, trên 20ha đất trồng sắn, ngô, lạc, 300 con gia súc, trên 1.500 con gia cầm các loại. Cả bản có 11 hộ thoát nghèo. Riêng gia đình bà Lâm trồng trên 6ha rừng, nuôi hàng trăm con gia cầm, mang lại thu nhập mỗi năm khoảng 100 triệu đồng.

Theo bà Lâm, muốn thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu, dân bản cần phải đầu tư cho con em học tập. Để làm gương, bà đã đầu tư cho 3 người con học hành. Người con đầu của bà đã tốt nghiệp đại học y dược, làm bác sĩ (nay đã mất). Một người học trung cấp lâm sinh và đang làm nhân viên bảo vệ rừng. Người con trai út tốt nghiệp xong lớp 12, hiện đang làm Bí thư Chi bộ bản Cáo. Học theo các con bà Lâm, trong bản đã có 5 người tốt nghiệp đại học, cao đẳng, đang làm việc tại địa phương và nhiều em đang theo học đại học, cao đẳng, nghề. Khi dân trí được nâng lên, các hủ tục trong đời sống người dân được xóa bỏ, giá trị văn hóa bản địa được gìn giữ và ngày càng phát huy.

“Mình phải tốt, nói bà con mới nghe”

Làm Trưởng bản Kè từ năm 2019, chị Cao Thị Vân (SN 1996), quan niệm rằng: “Mình phải tốt, nói bà con mới nghe”. Với quan điểm đó, chị đã tập trung phát triển kinh tế gia đình. Hằng năm, gia đình chị trồng ngô, lạc, lúa nước kết hợp chăn nuôi để tự cung ứng lương thực, thực phẩm. Ngoài ra, chị còn trồng hơn 3ha rừng sản xuất, nuôi 10 con trâu, bò để mở hướng làm giàu.

Không chỉ làm giàu cho gia đình, chị Vân còn tích cực vận động, chia sẻ cách thức phát triển kinh tế cho các hộ dân trong bản.

“Trên cương vị là trưởng bản, chị Vân rất tâm huyết với công việc, nhanh nhẹn, chăm chỉ, gương mẫu trong mọi phong trào, hoạt động ở địa phương. Trong bản, ai có việc quan trọng chị cũng đến hỏi thăm, giúp đỡ. Bà con thiếu kiến thức làm ăn, chị đều tận tình chỉ bảo”, anh Cao Văn Quang, ở bản Kè, cho hay.

Lúc rảnh rỗi, chị Cao Thị Vân thường nghiên cứu các tài liệu để nâng cao kiến thức - Ảnh: X.V

Với sự năng động, nhiệt huyết của trưởng bản Cao Thị Vân, từ năm 2022 đến nay, bản Kè đã huy động sửa chữa, xây mới được 4 tuyến đường giao thông nội bản, xây dựng mới 1 điểm trường tiểu học, vận động người dân hiến gần 10.000m² đất làm đường giao thông, trường học. Tỉ lệ học sinh trong độ tuổi đến trường của bản đạt 100%, 54/62 hộ đạt gia đình văn hóa, 100% các hộ gia đình được sử dụng điện sáng, tỉ lệ hộ nghèo giảm bình quân hằng năm từ 3%-5%...

Nhiệt huyết với công việc

Năm 2019, cô gái trẻ Phạm Thị Lệ (SN 1991) được người dân bản Chuối tín nhiệm bầu làm trưởng bản. Trên cương vị “thủ lĩnh”, chị luôn thể hiện lòng nhiệt huyết với công việc, gần gũi, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của dân để giải quyết các vấn đề. “Thời gian đầu làm trưởng bản, tôi gặp không ít khó khăn, đặc biệt là sự hoài nghi từ một số đảng viên cao tuổi và người dân. Tuy nhiên, với sự quyết tâm, tinh thần học hỏi, tôi đã từng bước vượt qua”, chị Lệ tâm sự.

Trưởng bản Chuối Phạm Thị Lệ hướng dẫn bà con trong bản phát triển sản xuất - Ảnh: X.V

Dưới sự lãnh đạo của nữ “thủ lĩnh” 9X, bản Chuối đã có những chuyển biến tích cực trong phát triển kinh tế-xã hội. Bản hiện có 68 hộ, trong đó 40 hộ là đồng bào DTTS. Nếu trước năm 2019, cả bản chỉ có 20% hộ thoát nghèo thì đến nay tỉ lệ này đã đạt gần 50%. Người dân bản Chuối trồng được hàng chục ha rừng, nhận khoán bảo vệ hàng trăm ha rừng tự nhiên. Nhiều hộ còn đầu tư trồng cây ăn quả, lạc, phát triển chăn nuôi. Ngoài ra, người dân còn khai thác dược liệu, lâm sản phụ, mật ong, măng rừng về bán. Một số hộ còn cho con em đi xuất khẩu lao động, làm ăn xa, góp phần tăng thu nhập, đời sống được cải thiện đáng kể.

Ngoài làm trưởng bản, chị Phạm Thị Lệ còn giữ vai trò cô đỡ thôn bản. Với trách nhiệm của mình, chị đã tuyên truyền, vận động người dân thực hiện kế hoạch hóa gia đình, hướng dẫn cách nuôi dạy, chăm sóc con cái. Bản thân chị cũng gương mẫu, chỉ sinh 2 con. Hiện bản Chuối đã có 10 hộ dân cam kết không sinh con thứ 3, tỉ lệ sinh giảm qua các năm. Sức khỏe của bà mẹ, trẻ em trong bản cũng được quan tâm, chăm sóc chu đáo hơn so với trước.

Xuân Vương