QTO - An chở tôi đi khắp làng, qua những cánh đồng vào cuối vụ gặt thơm mùi rơm rạ để giới thiệu về sự đổi thay của Tân Minh. Trong mỗi câu chuyện, An luôn hiện rõ niềm tự hào về mảnh đất, con người quê hương. Ở đó, sự chịu thương chịu khó, khát vọng vươn lên xây dựng quê hương của mỗi một người dân đã đưa Tân Minh từ “ốc đảo” nay trở thành vùng quê no ấm, yên bình.

Tân Minh mà tôi nhắc đến là vùng quê từng trải qua vụ thảm sát dã man ngày 15/10/1947. Chỉ trong một ngày, thực dân Pháp đã giết chết 150/173 người dân trong làng. Những người nằm xuống sau làn đạn kẻ thù gồm cả người già, trẻ em, phụ nữ, thanh niên, người tàn tật, đau lòng hơn những bà mẹ đang mang thai kẻ thù cũng không tha. Tân Minh trước đây từng thuộc xã Gio Thành, sau về Gio Mai. Sau đợt sáp nhập đơn vị hành chính ngày 1/7/2025, Tân Minh thuộc xã Cửa Việt, tỉnh Quảng Trị.

Nguyễn Quang An là bạn học của tôi. Ba An, ông Nguyễn Quang Đãi năm nay 80 tuổi, là một trong những người dân Tân Minh may mắn sống sót trong vụ thảm sát cách đây 78 năm. Không bôn ba nơi xứ người như tôi, An chọn làm giàu trên chính mảnh đất quê hương. An làm nhiều nghề từ chăn nuôi trang trại cho đến bán buôn và nghề gì cũng thành công, kinh tế vững. Mấy năm trước, An làm Bí thư Chi bộ thôn Tân Minh và nghe qua câu chuyện từ người làng, An “rất được việc”.

Làng Tân Minh đổi thay từng ngày - Ảnh: Q.H

“Bạn thấy đó, bây giờ về làng mình đi đâu cũng đường bê tông, nhà cửa người dân khang trang. Riêng ở khu mới này, có nhiều căn nhà tiền tỉ mới xây. Tân Minh đổi thay rất nhiều bạn nhỉ. Nhớ hồi đó anh em mình đạp xe ngã lên ngã xuống, vào nhà một số bạn thì đường trưa cát bỏng bàn chân…”, An chở tôi đi một vòng làng quê, dừng lại trước khu dân cư mới của thôn, vừa “khoe”, vừa hồi tưởng.  

Người làng Tân Minh chủ yếu làm nông nghiệp và thực sự khá lên từ khoảng năm 2008 khi có trạm bơm thủy lợi. Từ đó, những cánh “đồng khô cỏ cháy” dần phủ một màu xanh của ấm no từ cây lúa. Thực tế thì Tân Minh không có nhiều điều kiện để phát triển kinh tế, bởi theo lời ông Nguyễn Quang Đãi, người am tường lịch sử quê nhà, làng vốn là “ốc đảo”. Ví vậy bởi diện tích đất của Tân Minh phần lớn cát trắng, chỉ một vệt dài chạy dọc con sông Cánh Hòm là cánh đồng làng. Trước đây vào làng buộc phải vượt qua cây cầu bằng những tấm ri sắt của Mỹ bắc qua sông Cánh Hòm, còn lại những ngã khác toàn cát là cát.

Nhưng bù lại, người làng Tân Minh chịu thương chịu khó, buổi nông nhàn tranh thủ tìm việc thời vụ làm để kiếm thêm thu nhập. Trong câu chuyện mới nhất về làng, An chia sẻ 75 hộ dân vừa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất rừng sản xuất, mỗi hộ gần 1ha. “Mấy hôm nay cả làng phấn khởi, bà con tập trung cắm cọc, phân lô, xuống giống. Từ nay, ngoài cây lúa, bà con có thêm sinh kế trồng rừng để phát triển kinh tế”, An nói rất vui mừng.

Hôm về Tân Minh, tôi chọn chạy theo tuyến đường tránh Đông Hà, băng qua sân bay Quảng Trị đang thi công, đến thôn Lâm Xuân rồi rẽ vào. Để thấy, Tân Minh từ nay có thêm một kết nối về giao thông, bên cạnh những trục đường khác vốn rất thuận lợi, là cơ hội để giao thương phát triển.  

Trong câu chuyện của An, của nhiều người làng và bằng sự cảm nhận của mình sau nhiều năm trở lại, tôi thấy một sự đổi thay lớn ở Tân Minh. Nhưng, như lời của Trưởng thôn Nguyễn Quang Phương thì Tân Minh cần được quan tâm nhiều hơn, nhất là đường sá, thủy lợi để phát huy hết tiềm năng, lợi thế của mình. Tân Minh có 137 hộ với 468 nhân khẩu, thu nhập bình quân đầu người 55 triệu đồng/người/năm. Tính đến nay con em Tân Minh có khoảng 100 người đậu đại học, cao đẳng, nhiều người rất thành đạt. Con em đi xuất khẩu lao động nước ngoài cũng hơn 20 người. Những người bám đất, bám làng luôn nỗ lực làm giàu trên mảnh đất quê hương, như An chẳng hạn. Những người học hành đỗ đạt, thành công nơi xứ người luôn hướng về quê hương, để cùng nhau dựng xây Tân Minh ngày càng phát triển.

Niềm vui về quê hương ngày càng đổi mới như rạng rỡ trong ánh mắt của bạn và của những người dân tôi tình cờ gặp ở Tân Minh. Trên muôn nẻo đường quê hương, nơi đâu cũng sáng ngời bức tranh của ấm no và hạnh phúc...

Quang Hải