QTO - Nhà thơ Nguyễn Lãm Thắng vốn là thầy giáo dạy Khoa sư phạm mầm non (Huế) nên rất am hiểu tâm lý trẻ thơ. Bài thơ “Lồng đèn” là một trong số hàng trăm bài thơ ông viết cho thiếu nhi, được các em yêu thích bởi nét sinh động hồn nhiên và đặc biệt là nhịp điệu, hình ảnh tưng bừng trong đêm rằm trung thu.

Chiếc lồng đèn xinh xinh

Mang dáng hình cá chép

Ngọn đèn sáng lung linh

Càng nhìn càng thấy đẹp

Em cầm đèn trên tay

Đón chị Hằng, chú Cuội

Em chờ đợi đêm nay

Bao niềm vui sẽ tới

Rộn ràng bao góc phố

Xôn xao khắp xóm làng

Tiếng trống lân ai vỗ

Suốt đêm rằm vang vang

Lồng đèn càng háo hức

Theo em bước tung tăng

Đêm nay đèn cũng thức

Có biết không chị Hằng?

 Lời bình:

Nhà thơ Nguyễn Lãm Thắng vốn là thầy giáo dạy Khoa sư phạm mầm non (Huế) nên rất am hiểu tâm lý trẻ thơ. Bài thơ “Lồng đèn” là một trong số hàng trăm bài thơ ông viết cho thiếu nhi, được các em yêu thích bởi nét sinh động hồn nhiên và đặc biệt là nhịp điệu, hình ảnh tưng bừng trong đêm rằm trung thu.

Lồng đèn vốn là một đồ chơi không thể thiếu trong đêm hội rước đèn. Từ ánh sáng của lồng đèn tỏa ra ánh sáng của tình yêu thương ấm áp chiếu rọi và phát quang rạng ngời. Lồng đèn cũng là một hình ảnh ngộ nghĩnh vẽ nên bao hình tượng, qua đó nâng cao trí tưởng tượng cho trẻ thơ như đèn kéo quân là tinh thần thượng võ.

Minh họa: H.H

Nhà thơ sử dụng nhịp thơ 5 chữ như bước đi rộn ràng hòa với tiếng trống náo nhiệt. Bắt đầu là những câu thơ như một lời tự sự, một niềm vui giao hòa: “Chiếc lồng đèn xinh xinh/Mang dáng hình cá chép/Ngọn đèn sáng lung linh/Càng nhìn càng thấy đẹp”. Chính những cặp từ láy “xinh xinh” và “lung linh” tạo ra một không gian huyền ảo, một náo nức trong lòng. Tuổi thơ thích sự bất ngờ, tò mò và hiếu động. Ở đây: “Em cầm đèn trên tay/Đón chị Hằng, chú Cuội” ánh sáng của trăng rằm hòa với ánh sáng của đèn lồng với bao khấp khởi: “Em chờ đợi đêm nay/Bao niềm vui sẽ tới”.

Đèn lồng giống như một tín hiệu, một lời chào, lời mời. Đèn lồng cũng giống như một người bạn đồng hành. Và là một thông điệp cho bao ước mơ hy vọng. Hình con cá chép đèn lồng gợi cho ta sự tích “Cá chép vượt Vũ môn” như qua các kỳ thi cử. Cứ thế nhịp thơ trải ra dài như đoàn các em rước đèn đêm hội: “Rộn ràng bao góc phố/Xôn xao khắp xóm làng”.

Từ phố phường đến nông thôn náo nức: “rộn ràng” và “xôn xao”- đó chính là sự náo nhiệt tạo ra một khung cảnh nới rộng không gian khi: “Tiếng  trống lân ai vỗ/Suốt đêm rằm vang vang”. Cái âm vang của “vang vang” thật bát ngát, thật mênh mông như ánh trăng vàng. Một đêm hội Trung thu trong bình yên không gian, trong náo nức lòng người, trong tỏa rạng sáng ngời bởi bao âm thanh tiếng trống bởi hình ảnh múa lân-Một đêm rằm không ngủ!

Hình ảnh chiếc đèn lồng thật sinh động: “Lồng đèn càng háo hức”. Đèn hay là chính em háo hức? Đèn lồng cũng chính là một nhân vật cứ thế nhân lên lan rộng: “Theo em bước tung tăng”. Nhịp điệu thơ đang dẫn dắt các em vào không gian náo nhiệt của đêm hội trăng rằm, bỗng chùng lại bởi một câu hỏi xao xuyến lòng người: “Đêm nay đèn cũng thức/Có biết không chị Hằng” Một thầm thỉ tâm tình, một sẻ chia lay động, một giao cảm hồn nhiên. Và trên hết đó chính là tình cảm trẻ thơ dành cho đêm hội trăng rằm đánh thức bao rạo rực lòng người.

Nguyễn Ngọc Phú