Phần lớn các quốc gia trên thế giới chưa đạt tiến triển đáng kể trong việc thực hiện cam kết tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo toàn cầu vào năm 2030 - mục tiêu được thống nhất tại Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu Liên hợp quốc COP28 năm 2023, diễn ra ở Dubai (UAE).

Đây là một trong những nội dung quan trọng nhằm giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu không vượt quá 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, như cam kết của Thỏa thuận Paris.

Các tháp điện gió tại Issoudun, Pháp. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo tờ The Guardian ngày 31/7, báo cáo mới của tổ chức nghiên cứu khí hậu Ember cho thấy chỉ có 22 quốc gia - phần lớn thuộc Liên minh châu Âu (EU) - đã điều chỉnh nâng mức phát triển năng lượng tái tạo kể từ sau khi hơn 130 quốc gia ký kết hiệp ước tại COP28. Tổng mục tiêu năng lượng tái tạo toàn cầu hiện chỉ cao hơn 2% so với thời điểm hội nghị, tương đương khả năng tăng gấp đôi công suất so với năm 2022, đạt khoảng 7,4 terawatt (TW) vào năm 2030. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn đáng kể so với mức 11TW mà Liên hợp quốc xác định là cần thiết để đạt mục tiêu tăng gấp ba công suất vào cuối thập kỷ này.

Báo cáo nhấn mạnh, việc tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo toàn cầu đến năm 2030 là hành động quan trọng nhất của thập kỷ, mang tính quyết định để duy trì mục tiêu hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở 1,5 độ C. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy phần lớn các mục tiêu quốc gia vẫn chưa đáp ứng yêu cầu này, phản ánh khoảng cách lớn giữa cam kết chính trị và hành động triển khai thực tế.

Ngoài các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU), chỉ có bảy nước điều chỉnh mục tiêu năng lượng tái tạo kể từ sau COP28, trong đó đáng chú ý, Mexico và Indonesia thậm chí còn hạ thấp kế hoạch phát triển. Trong khi đó, các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc và Nga - vốn chiếm gần một nửa tổng lượng khí thải carbon toàn cầu - đến nay vẫn chưa công bố mục tiêu cụ thể cho năm 2030. Theo Ember, Kế hoạch năng lượng 5 năm lần thứ 15 của Trung Quốc, dự kiến hoàn tất vào cuối năm nay, sẽ có tác động quan trọng đến tiến trình toàn cầu, xét đến quy mô và tầm ảnh hưởng của quốc gia này trong lĩnh vực năng lượng.

Một số quốc gia đang duy trì và đặt ra mục tiêu tương đối tham vọng. Ấn Độ vẫn giữ nguyên kế hoạch phát triển 500 gigawatt (GW) năng lượng tái tạo vào năm 2030, phù hợp với lộ trình tăng gấp ba công suất toàn cầu. Việt Nam được Ember ghi nhận là quốc gia thể hiện mức tăng trưởng mạnh mẽ nhất kể từ COP28, với cam kết bổ sung 86GW công suất vào cuối thập kỷ này. Australia và Brazil lần lượt đặt mục tiêu tăng thêm 18GW và 15GW trong cùng giai đoạn.

Tại châu Âu, Vương quốc Anh năm ngoái đã nâng kế hoạch phát triển thêm 7GW năng lượng tái tạo, hướng tới mục tiêu xây dựng hệ thống điện gần như không phát thải carbon vào năm 2030 theo chiến lược của chính phủ Công đảng. Ở Đông Á, Hàn Quốc dự kiến tăng thêm 9GW công suất năng lượng tái tạo vào cuối thập kỷ, nhằm giảm dần sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu xu hướng trì trệ hiện nay tiếp diễn, thế giới sẽ tiếp tục phụ thuộc vào các nguồn năng lượng gây ô nhiễm và sẽ khó đạt được mục tiêu hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 1,5 độ C. Điều này không chỉ đi ngược lại cam kết tại COP28 mà còn đe dọa đến những nỗ lực ứng phó biến đổi khí hậu toàn cầu, làm gia tăng nguy cơ xảy ra các hiện tượng thời tiết cực đoan, ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường, kinh tế và đời sống của hàng tỷ người trên hành tinh.

Báo cáo của Ember được công bố trong bối cảnh nhiều quốc gia đang phải đối mặt với sức ép cân bằng giữa nhu cầu phát triển kinh tế và yêu cầu giảm phát thải khí nhà kính. Để thu hẹp khoảng cách giữa mục tiêu và thực tế, các nhà phân tích cho rằng các chính phủ cần khẩn trương điều chỉnh chính sách, ưu tiên đầu tư vào hạ tầng năng lượng sạch, khuyến khích đổi mới công nghệ và thúc đẩy hợp tác quốc tế. Chỉ khi hành động được triển khai mạnh mẽ và đồng bộ, mục tiêu tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo toàn cầu vào năm 2030 mới có thể trở thành hiện thực.

Theo TTXVN/Báo Tin tức và Dân tộc