Môn thể thao chạy bộ, nói rộng hơn là phong trào chạy bộ đã hình thành và phát triển mạnh tại nhiều tỉnh, thành, thu hút rất đông vận động viên (VĐV) chuyên nghiệp, nghiệp dư trong nước và quốc tế tham gia, trở thành môn du lịch thể thao được nhiều người ưa thích. Ngoài giá trị rèn luyện nâng cao sức khỏe thì môn thể thao này còn giúp quảng bá hiệu quả hình ảnh, con người và danh lam thắng cảnh địa phương, thúc đẩy phát triển KT-XH vì độ “hot” của loại hình. Tuy nhiên, môn du lịch thể thao này đang vắng bóng tại địa bàn tỉnh hoặc có tổ chức nhưng rất thưa thớt.
Quảng Trị có đủ điều kiện để tổ chức giải chạy bộ như các tỉnh, thành khác đang làm không? Đây là vấn đề được nhiều người quan tâm. Những năm gần đây tại Việt Nam, chạy bộ được xem là loại hình du lịch trải nghiệm. Du khách đến các tỉnh, thành đăng cai tổ chức giải để tham gia trực tiếp hoặc trải nghiệm các hoạt động liên quan. Đã có nhiều VĐV Quảng Trị đến địa phương khác để tham gia các giải và phong trào chạy bộ. Tìm hiểu, họ đa số là thành viên của nhóm yêu chạy bộ có tên gọi Quảng Trị Runners, được thành lập cách đây 5 năm.
Thực tế cho thấy một địa phương có các sự kiện du lịch thể thao luôn thu hút đông người tham gia, chắc chắn sẽ tác động tích cực đến các dịch vụ lưu trú, ăn uống, vận tải, vui chơi giải trí. Thống kê của một số nước trên thế giới cho thấy, 1 người tham gia 1 giải chạy bộ sẽ đi cùng với 2,7 người thân.
Tại Trung Quốc hiện mỗi năm có 1.000 giải chạy, tức là mỗi ngày có khoảng gần 3 giải được tổ chức. Số liệu chưa đầy đủ trong năm 2022, Việt Nam có hơn 40 giải lớn diễn ra trên toàn quốc và ngày càng phát triển mạnh mẽ. Tại giải VnExpress Marathon Imperial Huế 2023 diễn ra hồi tháng 4/2023 đã thu hút được 32.000 lượt du khách, trong đó có 12.000 lượt VĐV chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp.
Nhiều VĐV nam, nữ Quảng Trị ở các lứa tuổi đã đến Huế với niềm háo hức tham gia giải chạy xuất phát từ lúc 3 giờ sáng trong thời tiết không mấy thuận lợi. Rõ ràng với lượng khách đến nhiều như vậy thì doanh thu cho du lịch-dịch vụ là rất lớn.
Hay mới đây, lần đầu tiên Giải chạy Hue Half Marathon 2023 được tổ chức tại Thừa Thiên Huế với sự tham gia của hàng nghìn người từ khắp nơi ở Việt Nam và các quốc gia trên khắp thế giới. Cả 3 cự ly 5-10-21km đều xuất phát và về đích tại khu vực Phu Văn Lâu.
Theo ban tổ chức, Hue Half Marathon 2023 đã phối hợp với Hiệp hội Marathon quốc tế (AIMS) tiến hành đo các cự ly 5 km - 10 km - 21 km của giải. Hiệp hội Marathon quốc tế đã có những chứng nhận các cự ly đạt chuẩn. Các VĐV tham gia giải chạy Hue Marathon 2023 có thể dùng kết quả này làm một phần tiêu chí xét duyệt tham dự giải Half Marathon danh giá trên toàn thế giới.
Như vậy, có thể thấy du lịch thể thao sẽ không chỉ dừng lại ở việc khách nội địa vừa tham gia giải chạy, vừa khám phá du lịch, mà còn hướng đến việc đón những khách quốc tế đến Việt Nam tham gia chạy bộ và cả người Việt ra nước ngoài để thi đấu ở môn thể thao này.
Các giải chạy thường phát huy giá trị cộng đồng, tạo ra những trải nghiệm du lịch và hoạt động thiện nguyện. Hiện tại, nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước đang phát huy lợi thế của địa phương để phát triển loại hình du lịch thể thao này đáp ứng nhu cầu của nhiều người tham gia. Quảng Trị có địa hình thuận lợi phù hợp cho chạy địa hình (trail) hoặc chạy đường bằng (road) với cự ly theo quy định.
Đơn cử như cung đường: bãi tắm Cửa Việt - Cửa Tùng; Đường Trường Sơn; Thành Cổ Quảng Trị - Mỹ Thủy… Vì vậy, rất cần tổ chức các giải chạy, các phong trào chạy bộ có quy mô tại tỉnh để tận dụng những lợi thế phát triển loại hình du lịch thể thao này.
Tổ chức các giải, phong trào chạy bộ nhằm góp phần đưa tình yêu chạy bộ đến với đông người hơn, khuyến khích người dân hăng say luyện tập nâng cao sức khỏe. Bên cạnh đó, các sở, ban, ngành trong tỉnh nên tham gia hưởng ứng phong trào và giải chạy bộ; mời những người có tầm ảnh hưởng ở các địa phương khác về tham dự để góp phần lan tỏa tình yêu thể thao trong cộng đồng. Và đặc biệt, tỉnh cần mời các nhà tổ chức có uy tín đến địa phương giúp tổ chức các giải chuyên nghiệp, quy mô và hiệu quả.
Theo các chuyên gia, để tổ chức một giải chạy thành công, vấn đề an toàn, đảm bảo sức khỏe cho VĐV luôn phải đặt lên hàng đầu. Do đó, đơn vị tổ chức cần phối hợp đồng bộ với các cơ quan liên quan nhằm có kế hoạch chi tiết về vấn đề này để ứng phó với những bất trắc có thể xảy ra. Phải thiết kế được những đường chạy an toàn, hấp dẫn, đẹp nhất để người tham gia có cảm giác mỗi giải đấu đều như một tour du lịch khi được khám phá những địa điểm nổi tiếng qua đường chạy.
Tổ chức giải chạy không chỉ riêng là công việc của chính quyền, cần sự phối hợp của các cá nhân, doanh nghiệp với tính xã hội hóa cao. Đây không phải chỉ đơn thuần là hoạt động thể thao du lịch thông thường, khi làm tốt, trong dài hạn sẽ mang lại nguồn lực cho kinh tế địa phương và việc làm của người dân.
Cho nên, cần phải có kế hoạch truyền thông dài hạn, chuyên nghiệp để hoạt động có tính bền vững, thu hút được nhiều VĐV và du khách. Khi đó người dân sẽ được hưởng lợi lớn. Các khách sạn, nhà hàng… có được cơ hội đón khách, tăng doanh thu và nguồn thuế của nhà nước thu từ du lịch - dịch vụ cũng được tăng. Từ đó ngành du lịch có thêm nguồn năng lượng để phát triển.
Vấn đề gì cũng vậy, mạnh dạn bắt đầu, không quá cầu toàn nhưng luôn cầu thị để không ngừng hoàn thiện, sẽ đi đến thành công.
Tuệ Linh