Tăng cường vai trò của ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng trong tình hình hiện nay

Phát biểu của ông Phạm Đức Châu, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị tại kỳ hop thứ 4, Quốc hội khoá XII (QT) - Ngày 31-10-2008, Quốc hội thảo luận tại hội trường các báo cáo của Chính phủ và các báo cáo thẩm tra về tình hình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, về công tác phòng, chống tham nhũng. Ông Phạm Đức Châu, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị đã tham gia thảo luận về các báo cáo trên. Dưới đây là lược ghi ý kiến phát biểu của ông Phạm Đức Châu. Sau khi thống nhất với các báo cáo và không nêu lại thực trạng, ông Phạm Đức Châu tham gia vào 3 nội dung chính: Thứ nhất, về vai trò của Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng các cấp. Vẫn biết công cuộc phòng, chống tham nhũng là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, nhưng cử tri và đại biểu Quốc hội đặt kỳ vọng rất nhiều ở vai trò của Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng các cấp, trước hết là Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng ở Trung ương. Đối với những vụ án liên quan đến tham nhũng ngoài việc điều tra, truy tố, xét xử của các cơ quan tố tụng, vai trò của Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng cần phải đi sâu nghiên cứu, chỉ đạo, xem xét thêm và phát hiện đằng sau đó là cái gì và ai, đặc biệt là cấp trên của những người vi phạm có liên quan để truy cứu trách nhiệm và đồng thời đưa ra nhiều giải pháp để khắc phục tình trạng tham nhũng đó. Vai trò của Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng trong tình hình hiện nay khi tham nhũng càng ngày càng tinh vi và rất khó phát hiện thì cử tri mong muốn Ban chỉ đạo cần phải có những giải pháp, phương pháp cần thiết để tập trung vào chỉ đạo, phát hiện và xử lý những vụ tham nhũng rất khó phát hiện mà tính nguy hiểm rất cao và thậm chí có thể lũng đoạn cả đất nước như những tội về chạy chức, chạy quyền, chạy dự án, chạy cơ chế. Những loại tội tham nhũng như vậy rất khó vạch mặt chỉ tên, cần đến vai trò rất lớn của Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng Trung ương. Ví dụ, chắc là cả miền Trung ai cũng biết Tổng Công ty xây dựng Miền Trung, Chủ tịch Hội đồng quản trị (trước đây là Tổng giám đốc) Trần Xuân Đính. Tổng Công ty này vi phạm rất lâu rồi và đầu tư rất dàn trải, hiệu quả rất kém và thua lỗ, tham nhũng. Báo chí và dư luận nói nhiều nhưng khi hậu quả lớn rồi chúng ta mới xử lý thì đã muộn. Vậy đằng sau đó có gì không, vấn đề đó rất cần Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng Trung ương nghiên cứu, xem xét. Thứ hai, về mối quan hệ giữa Luật Cán bộ, công chức chúng ta sắp ban hành và Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, có 2 vấn đề. Một là, nhiều đại biểu đã phát biểu mong muốn bổ sung quy định về trách nhiệm của người đứng đầu, vì chúng ta biết tham nhũng không phải chỉ có người đứng đầu có quyền lực mới tham nhũng, mà người đứng đầu phải chịu trách nhiệm về vấn đề tham nhũng trong nội bộ cơ quan mình hoặc ngành mình. Vì vậy, cần bổ sung nghĩa vụ và trách nhiệm người đứng đầu, kể cả việc phải từ chức khi để xảy ra tham nhũng. Hai là, trong dự thảo Luật Cán bộ, công chức còn có một quy định nữa là về vấn đề xác định thời hiệu để xử lý kỷ luật cán bộ công chức tham nhũng. Tham nhũng thông thường phát hiện chậm, nếu thời hiệu tính từ thời điểm có hành vi vi phạm đến thời điểm phát hiện thì chắc chắn rất khó xử lý kỷ luật đối với những người có liên quan đến tham nhũng. Cho nên thời hiệu phải xác định từ ngày phát hiện chứ không thể từ ngày vi phạm. Thứ ba, nhất trí với đề nghị của Ủy ban Tư pháp là Chính phủ cần phải xem xét, đánh giá lại để so sánh đối chiếu giữa công tác phòng, chống tham nhũng hai năm 2007- 2008. Báo cáo giám sát của Ủy ban Tư pháp năm 2007 đánh giá về công tác phòng, chống tham nhũng còn một số tồn tại, hạn chế, tình hình tham nhũng vẫn diễn ra phức tạp, gây hậu quả nghiêm trọng, tạo ra sự bất bình trong nhân dân. Đến năm 2008 đánh giá của Ủy ban Tư pháp có tích cực hơn, đó là: Bên cạnh phòng, chống tham nhũng tiếp tục có những chuyển biến tích cực thì hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ và đòi hỏi của quần chúng nhân dân, vẫn còn tồn tại hạn chế cần được làm rõ để khắc phục. Như vậy, về liều lượng có tiến bộ hơn. Ở đây không phải là nhận xét về Báo cáo thẩm tra mà mong muốn của chúng tôi cũng như nhân dân cả nước đó là sang năm 2009 đánh giá về tình hình phòng, chống tham nhũng phải được thay đổi về chất và theo hướng tích cực hơn. Bởi vì như chúng ta đã biết, Đảng và Nhà nước có nhiều hành động để chắt chiu, xây dựng, củng cố và nâng cao lòng tin của nhân dân. Ngoài việc chăm lo phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm an sinh xã hội ... thì việc làm tốt công tác phòng, chống tham nhũng, chống lãng phí cũng là một trong những cách tốt nhất để chúng ta không lãng phí lòng tin của nhân dân. Phạm Hồng Nam (lược ghi)