Thực trạng quản lý, sử dụng đất và giải pháp tháo gỡ. Bài 2: Nhiều diện tích đất thuê bị bỏ hoang, sử dụng lãng phí

> Thực trạng quản lý, sử dụng đất và giải pháp tháo gỡ. Bài 1: Sử dụng đất hiệu quả đem lại lợi ích nhiều mặt

(QT) - Chỉ tính riêng từ năm 2003 đến nay, chính quyền các cấp ở tỉnh Quảng Trị đã thực hiện việc giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các tập thể, cá nhân với tổng diện tích hơn 40.000 ha. Tuy nhiên, điều đáng quan tâm là phần lớn các khu đất bị các chủ đầu tư bỏ hoang hoặc sử dụng sai mục đích, gây thất thoát, lãng phí. Các dự án thuê đất để sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh, thương mại, dịch vụ đã đi vào hoạt động, sử dụng khoảng 60-70% diện tích đã thuê; phần diện tích đất còn lại chưa xây dựng giai đoạn II hoặc đã xây dựng nhưng chưa lắp đặt máy móc thiết bị, hoặc sử dụng có sai phạm, sử dụng lãng phí cơ sở hạ tầng đã đầu tư trong khu công nghiệp, khu kinh tế, khu du lịch.

Đường vào Khu công nghiệp Quán Ngang

Tại Khu công nghiệp Nam Đông Hà, khu kinh tế đầy kỳ vọng của tỉnh Quảng Trị nằm ở trung tâm thành phố Đông Hà được quy hoạch với diện tích hơn 99 ha. Theo báo cáo của BQL Khu kinh tế tỉnh Quảng Trị trong tổng số 31 dự án thuê đất, chỉ có 17 dự án đang hoạt động với diện tích đất sử dụng là 424.604 m2 đất, đạt tỷ lệ 65% diện tích đất đã thuê. Có 4 dự án chưa xây dựng giai đoạn II với diện tích đất 33.090 m2, 4 dự án xây dựng xong nhưng chưa lắp đặt máy móc,thiết bị với diện tích 44.946 m2, 1 dự án sử dụng đất không đúng mục đích với diện tích 13.311 m2, 1 dự án dừng hoạt động với diện tích 14.100 m2. Dự án thuê đất có sai phạm, hoặc chưa hoạt động thuộc lĩnh vực gia công, chế biến ván gỗ có 4/12 dự án, gia công, sản xuất kim khí có 3/6 dự án.

Như vậy, nếu theo số liệu thống kê đơn thuần thì diện tích đất cho thuê còn lại ở Khu công nghiệp Nam Đông Hà là không đáng kể. Tuy nhiên, qua điều tra của chúng tôi thì hoạt động sản xuất, kinh doanh của các nhà đầu tư ở đây khá èo uột. Vì vậy, nhiều khu đất được giao cho các nhà đầu tư đang bị bỏ hoang và được bao bọc bằng những bức tường bê tông chắc chắn. Nhiều khu đất đã được chủ đầu tư cho thuê lại làm kho chứa hàng, bãi để gỗ nhập khẩu chờ tái xuất, làm quán cà phê, hoặc bãi đổ phế liệu... Đặc biệt là còn nhiều diện tích đất đang bỏ phí chưa được đưa vào sử dụng đúng mục đích. Ở đây có thể liệt kê đến một vài trường hợp điển hình như Nhà máy chế biến nhựa thông, chế biến gỗ bằng công nghệ ghép thanh-Công ty CP Thông Quảng Phú có diện tích cho thuê 20.160 m2 , hiện nay diện tích đất còn lại chưa sử dụng là 10.080 m2 .

Qua tìm hiểu được biết công ty sẽ đưa vào sử dụng để nâng công suất nhà máy, tuy nhiên vẫn còn khoảng 1.500 m2 chưa biết sử dụng vào mục đích gì; Nhà máy cán thép, thép xây dựng và sản xuất chi tiết cơ khí, kết cấu thép các loại-Công ty TNHH MTV thép Đồng Tiến với diện tích được thuê là 21.146 m2 nhưng hiện nay còn 4.146 m2 chưa thực hiện dự án, đặc biệt là có 4.000 m2 công ty đang sử dụng không đúng mục đích cần phải có biện pháp xử lý dứt điểm; Nhà máy sản xuất bình ga và chiết nạp gas-Chi nhánh Công ty Đầu tư &Sản xuất Petro miền Trung hiện còn 11.764 m2/12.386 m2 chưa triển khai xây dựng nhà xưởng sản xuất vỏ bình ga. Trong đó có khoảng 5.000 m2 công ty dự kiến mở rộng xây dựng giai đoạn 2 nhà máy, số diện tích còn lại chưa có phương án sử dụng nên cần phải được thu hồi để giao lại cho các dự án khác đang cần đất trên địa bàn khu công nghiệp.

Hay một số dự án có tiến độ xây dựng chậm như Nhà máy chế biến gỗ ghép thanh và mộc gia dụng của Công ty TNHH Phương Thảo còn khoảng 4.800 m2 dùng để lắp đặt thiết bị đi vào sản xuất nhưng đã quá thời hạn cam kết xây dựng 37 tháng. Đặc biệt như DNTN Thúy Nhân có diện tích cho thuê là 13.390 m2 nhưng triển khai xây dựng dự án không đúng thiết kế cơ sở và chưa được cấp giấy phép xây dựng, sử dụng đất sai mục đích và chậm tiến độ là 4.467 m2 . Hệ lụy từ việc sử dụng diện tích không đúng mục đích đã làm nhiều tuyến đường trong khu công nghiệp được đầu tư hàng chục tỷ đồng bị băm nát, cày xới do mỗi ngày phải gánh chịu hàng chục lượt xe có trọng tải lớn ra vào vận chuyển hàng hóa ở các kho hàng.

Tại Khu công nghiệp Quán Ngang hiện có 15 dự án thuê đất với diện tích 91 ha, đến nay đã có 12 dự án đi vào hoạt động với diện tích sử dụng đất là 55 ha chiếm tỷ lệ 60% so với diện tích đất đã cho thuê. Tuy nhiên hiện nay có 2 dự án thuê đất với diện tích 323.391m2 chỉ thực hiện san nền, giữ đất. Tại Khu KTTMĐB Lao Bảo có 6 dự án sử dụng đất có sai phạm với diện tích 92.589 m2 , chiếm tỷ lệ 20% diện tích đất đã thuê. Tại Khu du lịch Cửa Việt-Cửa Tùng có 4 dự án chưa triển khai với diện tích 59.000 m2.

Tại Khu công nghiệp Diên Sanh, thuộc huyện Hải Lăng có 8 dự án với diện tích đất được thuê hơn 200.000 m2 nhưng cũng có tới 44.000 m2 chưa được khai thác, sử dụng. Tại Cụm công nghiệp Cam Thanh, thuộc huyện Cam Lộ có 5 dự án đầu tư thì có đến 3 dự án đầu tư không đúng mục đích đã đăng ký và cũng chỉ sử dụng tối đa 50% diện tích đất đã thuê. Tình trạng các doanh nghiệp, nhà đầu tư sử dụng đất sai mục đích hoặc để hoang hóa sau khi đã được chính quyền cho thuê đang xảy ra khá phổ biến ở Quảng Trị. Với cơ chế giao đất thông thoáng, giá cho thuê khá rẻ, nhiều doanh nghiệp tranh thủ “cơ chế khuyến khích” bao chiếm không ít diện tích đất để làm kho, xây dựng công viên...Tình trạng trên ở Khu công nghiệp Nam Đông Hà và một số khu, cụm công nghiệp, khu kinh tế trên địa bàn tỉnh không chỉ gây thất thoát, lãng phí về tài nguyên đất mà quan trọng hơn đã làm mất niềm tin của người dân vào năng lực quản lý của các cơ quan chức năng và chính quyền các cấp.

Vì vậy, rất cần cơ chế phối hợp quản lý đất sau khi đã giao cho doanh nghiệp của cấp ủy, chính quyền và các cơ quan chức năng ở tỉnh Quảng Trị. Ông Nguyễn Quân Chính, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: “Trước thực trạng doanh nghiệp, nhà đầu tư chưa sử dụng hết hoặc sử dụng sai mục đích diện tích đất đã cấp, UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành, đơn vị liên quan tiến hành kiểm tra, rà soát và tham mưu UBND tỉnh phương án xử lý.

Kết quả đã thu hồi 34.631.300 m2 đất đô thị, đất khu công nghiệp, khu kinh tế,khu du lịch. Trong đó thu hồi toàn bộ 44 khu đất ở với diện tích 17.344.600 m2 ; thu hồi một phần diện tích của 26 khu đất với diện tích 17.170.600 m2 ; khắc phục sai phạm 22 khu đất với diện tích 116.100 m2 ; xử lý vi phạm hành chính 16 tổ chức với số tiền là 142,5 triệu đồng. Thực hiện đấu giá quyền thuê đất cho Công ty TNHH MTV Xuân Anh, Công ty TNHH Thương mại Thảo Ái thu ngân sách 12,78 tỷ đồng; cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất của một số cơ quan, đơn vị sang đất thương mại, dịch vụ để đấu giá quyền sử dụng và tài sản gắn liền của 4 khu đất. Nhờ vậy một số khu đất đô thị đã được khắp phục sai phạm và tiếp tục đầu tư, đưa đất vào sử dụng phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương.

Hồ Nguyên Kha

(Còn nữa)