Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh Quảng Trị, 30 năm xây dựng và phát triển

Cập nhật: 05:20 30/11/2018 GMT+7

(QT) - Ngay sau khi tỉnh Quảng Trị được lập lại, Trạm Vệ sinh phòng dịch trực thuộc Sở Y tế được thành lập vào tháng 7/1989. Đến ngày 13/11/1991, Trạm Vệ sinh phòng dịch tỉnh Quảng Trị được đổi tên thành Trung tâm Y học Dự phòng tỉnh Quảng Trị. Ở giai đoạn tiếp theo, đơn vị chính thức được đổi tên là Trung tâm Y tế Dự phòng (YTDP) tỉnh Quảng Trị theo Quyết định số 1968/1998/QĐ-UB ngày 9/12/1998 của UBND tỉnh trên cơ sở sáp nhập Trạm Phòng chống các rối loạn do thiếu i-ốt và Trạm Sốt rét-ký sinh ...

Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh Quảng Trị, 30 năm xây dựng và phát triển

Từ năm 2008 đến năm 2018, Trung tâm YTDP tỉnh tiếp tục có những thay đổi về tổ chức khi tách mảng thực phẩm ở Khoa An toàn thực phẩm và dinh dưỡng để thành lập Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm vào tháng 3/2009 rồi sáp nhập thêm Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS và Khoa Da liễu cùng Khoa Tâm thần của Trung tâm Phòng chống bệnh xã hội vào ngày 7/1/2017. Trải qua ba giai đoạn phát triển với các tên gọi khác nhau nhưng sứ mệnh bảo vệ và chăm sóc sức khỏe (BV&CSSK), CSSK ban đầu của nhân dân, dự phòng chủ động và tích cực luôn là chiến lược xuyên suốt khẳng định vai trò, vị thế của Trung tâm YTDP tỉnh trong thực tiễn thực hiện nhiệm vụ BV&CSSK nhân dân của ngành y tế tỉnh trong 30 năm qua.

17 y sĩ, bác sĩ, dược sĩ… của Trạm Vệ sinh phòng dịch tỉnh đã luôn đoàn kết, nỗ lực làm việc trong bối cảnh vô cùng khó khăn, thiếu thốn trong những ngày đầu lập lại tỉnh với nhà trạm xuống cấp và dột nát, phương tiện làm việc và trang thiết bị y tế cũ kỹ, nơi ăn chốn ở chưa ổn định, khối lượng công việc lớn, người dân vẫn còn nghèo, nhận thức về vệ sinh phòng bệnh lạc hậu, việc đi lại giữa các địa phương rất khó khăn. Tạm ổn định và có gần 30 y sĩ, bác sĩ,.. Trung tâm Y học Dự phòng tỉnh triển khai công tác phòng chống dịch bệnh (PCDB) và các chương trình CSSK ban đầu của nhân dân trên địa bàn. Trong thời kỳ này, trung tâm phối hợp với chính quyền các cấp, các cơ quan, đoàn thể tuyên truyền, giáo dục, vận động nhân dân tham gia phong trào vệ sinh phòng bệnh, phòng dịch. Thực hiện tốt các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế. Từng bước khống chế và đẩy lùi nhiều bệnh dịch, giảm nhanh và mạnh số người mắc và chết do các bệnh truyền nhiễm gây dịch. Duy trì tỷ lệ tiêm chủng các loại vắc-xin đạt trên 85% qua nhiều năm liền. Giảm đáng kể tỷ lệ mắc bệnh và không còn xảy ra dịch bệnh sốt rét ở quy mô lớn cũng như giảm rõ rệt tỷ lệ tử vong do sốt rét.

Chương trình phòng chống các rối loạn do thiếu i-ốt đạt mục tiêu đề ra đồng thời tỷ lệ trẻ em bị suy dinh dưỡng, tỷ lệ chết trẻ em dưới 1 tuổi và dưới 5 tuổi, tỷ lệ chết mẹ, tỷ lệ trẻ sơ sinh có cân nặng dưới 2.500 gram đều giảm. Từ sau khi chính thức được thành lập, Trung tâm YTDP tỉnh với 64 cán bộ, nhân viên đã chủ động xây dựng kế hoạch PCDB, thực hiện các chỉ tiêu và tỷ lệ tiêm chủng mở rộng ở trẻ em đạt và vượt kế hoạch đề ra. Tỷ lệ tiêm chủng ở phụ nữ đạt từ 95% đến 98%. Triển khai các chiến dịch tiêm chủng trọng điểm thành công và vượt chỉ tiêu đề ra hằng năm như chiến dịch tiêm vắcxin phòng bệnh sởi đạt tỷ lệ trên 98%, không ghi nhận trường hợp uốn ván sơ sinh nào từ năm 2003 đến năm 2008. Tổ chức thành công các cuộc diễn tập phòng chống cúm A/H5N1. Triển khai đầy đủ chương trình y tế học đường tại các trường học trên địa bàn với số trường và số học sinh được CSSK ban đầu ngày càng tăng.

Trong khuôn khổ các chương trình trọng tâm của Trung tâm YTDP tỉnh Quảng Trị, hoạt động đảm bảo vệ sinh thực phẩm đã giúp người dân biết cách lựa chọn và sử dụng thực phẩm an toàn, hạn chế xảy ra các vụ ngộ độc thực phẩm. Trung tâm thực hiện tốt việc tiếp nhận và thẩm định hồ sơ công bố chất lượng sản phẩm thực phẩm, cấp giấy chứng nhận đạt điều kiện vệ sinh, quản lý tốt thực phẩm nhập khẩu. Đặc biệt, kết quả giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em từ 39,2% vào năm 1999 còn 21,4% vào năm 2008 là một thành tích lớn của trung tâm trong nỗ lực thực hiện Chiến lược Quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 2006-2010. Cũng trong những năm này, số lượt khám phát hiện các bệnh nội tiết chuyển hóa được trung tâm thực hiện tăng từ 1.245 lượt trong năm 1999 lên 3.484 lượt khám và điều trị trong năm 2008; cùng cả nước hoàn thành thanh toán các rối loạn do thiếu i-ốt vào năm 2005; phát hiện và điều trị thành công một số trường hợp nhiễm sán lá gan lớn. Thực hiện nhiệm vụ vệ sinh phòng bệnh, trung tâm thường xuyên tổ chức truyền thông về nước sạch và vệ sinh môi trường tại cộng đồng, giám sát chất lượng nước sinh hoạt và vệ sinh môi trường trong mùa hè, hướng dẫn xử lý nước trước và sau bão lụt.

Siêu âm chẩn đoán bệnh bướu cổ. Ảnh: BỘI NHIÊN

Đến năm 2008, hiệu quả từ các hoạt động vệ sinh phòng bệnh của trung tâm đã làm giảm 59,4% số người mắc sốt rét so với năm 2003, giảm từ 8 ca sốt rét ác tính trong năm 2003 còn 4 ca, giảm tử vong do sốt rét từ 5 ca trong năm 2004 còn 1 ca và khống chế được hoặc không còn ghi nhận các trường hợp tiêu chảy cấp do phẩy khuẩn tả, Rotavirut, thương hàn, viêm ruột xuất huyết hoại tử, sốt Leptospia ở một số địa phương có sự lưu hành trước đó. Trong những thành công về phòng chống các bệnh truyền nhiễm luôn có sự đóng góp hết sức quý giá của hoạt động quân - dân y kết hợp và tinh thần hợp tác giữa các tỉnh có chung biên giới Việt - Lào, mà điển hình là phát hiện và khống chế các ổ dịch tiêu chảy cấp có nguyên nhân từ phẩy khuẩn tả, sốt rét, thương hàn, sởi... Hỗ trợ đắc lực mỗi hoạt động PCDB là các Labo kỹ thuật riêng biệt của trung tâm thực hiện kịp thời các xét nghiệm chuyên môn, tiếp nhận và triển khai các kỹ thuật của Bộ Y tế để phục vụ chẩn đoán dịch tễ, kiểm tra chất lượng thực phẩm và nước sinh hoạt, cung cấp môi trường nuôi cấy và hóa chất xét nghiệm trong giám sát dịch tễ.

Với năng lực xét nghiệm này, Bộ Y tế đã công nhận Labo kỹ thuật của Trung tâm YTDP tỉnh Quảng Trị được phép khẳng định HIV dương tính từ năm 2003 và giao Khoa Xét nghiệm của trung tâm trách nhiệm kiểm tra chất lượng hàng thực phẩm nhập khẩu từ năm 2005. Từ năm 2009 đến năm 2018, Trung tâm YTDP tỉnh đã đạt hiệu quả giảm mắc và không để các bệnh truyền nhiễm như tả, cúm, sốt xuất huyết Dengue, sốt phát ban/sởi, tiêu chảy, thủy đậu gây dịch lớn đồng thời ngăn chặn và khống chế kịp thời các dịch bệnh nguy hiểm mới nổi như cúm A/H7N9, SARS, tay-chân-miệng, Ebolla, Mers-CoV, Zika,... trong phạm vi toàn tỉnh. Giai đoạn này, trung tâm triển khai thành công Hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia trên địa bàn, xây dựng và triển khai Kế hoạch hành động về dinh dưỡng của tỉnh Quảng Trị đến năm 2020, luôn đạt tỷ lệ uống vitamin A trên 99%, tỷ lệ trẻ từ 24 tháng tuổi đến 60 tháng tuổi trong toàn tỉnh được tẩy giun đạt 99,8% vào năm 2017.

Tiếp tục tăng cường phòng chống sốt rét, nỗ lực của trung tâm với sự tích hợp cùng kế hoạch của Dự án Quỹ Toàn cầu phòng chống sốt rét, dự án hợp tác phòng chống sốt rét Việt - Nhật và Việt - Mỹ và phối hợp quân-dân y đã làm giảm 87,26% số người mắc sốt rét trong năm 2017 so với năm 2009, giảm và không còn sốt rét ác tính trong năm 2017, không có người chết do sốt rét từ năm 2010 đến nay... Bên cạnh đó, đội ngũ 97 cán bộ, công chức, viên chức của trung tâm, trong đó có 1 tiến sĩ, 3 thạc sĩ - bác sĩ, 9 bác sĩ chuyên khoa 1, 14 bác sĩ đa khoa, 5 thạc sĩ các chuyên ngành khác... luôn hoàn thành tốt các nội dung hoạt động của phòng khám đa khoa, phòng chống bệnh nghề nghiệp và tai nạn thương tích, an toàn vệ sinh lao động, điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone, vệ sinh môi trường và nước sinh hoạt, y tế trường học, vệ sinh an toàn thực phẩm, nghiên cứu khoa học và ứng dụng khoa học kỹ thuật theo đúng chiến lược BV&CSSK nhân dân của Đảng và Chính phủ, các Nghị quyết về BV&CSSK nhân dân của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, chiến lược và kế hoạch của ngành y tế.

Từ năm 1989 đến năm 2018, tập thể cán bộ, công chức của Trung tâm YTDP tỉnh không ngừng đoàn kết, phát huy tinh thần làm chủ và trách nhiệm của đội ngũ YTDP tuyến tỉnh; tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp của cấp ủy đảng, chính quyền, công đoàn và các tổ chức quần chúng. Thực tế đó cùng với năng lực vận dụng tốt sự hỗ trợ của các ngành, các cấp, các đoàn thể; sự giúp đỡ trực tiếp của Sở Y tế và các Cục, Vụ, Viện đầu ngành của Bộ Y tế, sự phối hợp chặt chẽ của Trung tâm Y tế các huyện, thị xã, thành phố cùng đội ngũ nhân viên y tế thôn, bản và sự hợp tác hết sức quý báu của nhân dân trong toàn tỉnh là nền tảng để Trung tâm YTDP chủ động triển khai các kế hoạch chuyên môn với phương châm không để xảy ra dịch lớn, khống chế và dập tắt kịp thời dịch bệnh, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp BV&CSSK nhân dân trong tỉnh.

Trong 30 năm qua, Trung tâm YTDP tỉnh đã được Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế, UBND tỉnh, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Liên đoàn Lao động tỉnh tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý: Huân chương Lao động hạng Ba năm 2003; Huân chương Lao động hạng Nhì năm 2008; Huân chương Lao động hạng Nhất năm 2018; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ năm 2003 và năm 2006; Cờ Thi đua của Liên đoàn Lao động tỉnh và của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; Cờ Thi đua của Bộ Y tế và UBND tỉnh; Bằng khen của Bộ Y tế và các bộ, ngành Trung ương, UBND tỉnh; 1 cá nhân được tặng danh hiệu Thầy thuốc Nhân dân; 6 cá nhân được tặng danh hiệu Thầy thuốc Ưu tú; 2 cá nhân được tặng Huân chương Lao động hạng Ba; 5 cá nhân được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen; 50 cá nhân được Bộ Y tế tặng Huy chương Vì sự nghiệp bảo vệ sức khỏe nhân dân...

Thầy thuốc Ưu tú, Bác sĩ Nguyễn Xuân Tường

Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh Quảng Trị