Nhiều nhà dân ở thôn Sông Ngân đang bị xuống cấp

(QT) - Thôn kinh tế mới Sông Ngân, xã Linh Thượng, huyện Gio Linh có quyết định thành lập vào tháng 12/2015. Hiện toàn thôn có 50 ngôi nhà thì khoảng 45 nhà đã bị hư hỏng, xuống cấp trầm trọng, thậm chí nhiều nhà bị bỏ hoang. Từ nhiều năm qua, người dân thôn Sông Ngân hằng ngày lo lắng, bất an vì phải sống dưới những ngôi nhà cấp 4 nứt tường, vỡ mái…

Một người dân ở thôn Sông Ngân lo lắng khi xuất hiện những vết nứt vỡ trên tường nhà

Thực hiện Quyết định số 33/2007/QĐ- TTg của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ di dân thực hiện định canh định cư cho đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2007 - 2010, Ban Dân tộc tỉnh đã xây dựng dự án định canh định cư tập trung vùng Sông Ngân, xã Linh Thượng. Dự án được xây dựng trên cơ sở điều tra khảo sát thực địa, định hướng phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch bố trí dân cư, kế hoạch hỗ trợ đầu tư của các chương trình mục tiêu quốc gia ở địa bàn xã và được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 699/QĐ-UBND ngày 18/4/2008. Đến năm 2011, dự án bắt đầu triển khai thực hiện và chọn khu vực Sông Ngân làm điểm di dân, khu vực này thuộc địa phận thôn Khe Me.

Năm 2011, Công ty TNHH Tân Hải, xã Gio Sơn đảm nhận thi công xây dựng nhà ở khu định cư Sông Ngân, mỗi ngôi nhà trị giá 15 triệu đồng. Đến năm 2013, các hạng mục đầu tư của dự án được đưa vào sử dụng và có 50 đôi vợ chồng trẻ của 7 thôn thuộc xã Linh Thượng đến lập nghiệp với mong ước có cuộc sống tốt đẹp hơn. Tháng 12/2015, khu định canh định cư tập trung vùng Sông Ngân có quyết định thành lập với tên gọi thôn Sông Ngân (lấy tên từ con suối Sông Ngân). Song, sau khi đi vào sử dụng một thời gian ngắn, những ngôi nhà xây bằng táp lô không tô trát này nhanh chóng xuống cấp và hư hỏng, ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân nơi đây.

Có mặt tại thôn Sông Ngân những ngày cuối tháng 7/2018, chúng tôi thấy nhiều ngôi nhà bỏ hoang, làm nơi trú ngụ của đàn bò. Những ngôi nhà khác có người sinh sống thì cũng xuống cấp trầm trọng bởi những vết nứt nẻ chằng chịt trên tường nhà, mái tôn nứt toác, trơ trọi dưới thời tiết nắng nóng. Vừa cùng vợ con từ rẫy trở về, anh Hồ Văn Lợi (46 tuổi) trải chiếu mời khách vào nhà để ngồi mà cứ e ngại nhìn lên tường nhà. Thấy chúng tôi băn khoăn, anh chỉ tay lên tường với những vết nứt nẻ chằng chịt trên nền bê tông nham nhở chưa được tô trét và cho biết: “Lúc trước, nhà tôi ở thôn Khe Me. Năm 2011, được sự tuyên truyền, vận động từ chính quyền địa phương, tôi đưa vợ và 3 đứa con nhỏ tới đây lập nghiệp. Vì sức trẻ nên tôi cứ nghĩ tới thôn mới sẽ có cuộc sống khá hơn. Nhưng từ hơn 3 năm nay, chúng tôi thấp thỏm lo âu sống trong ngôi nhà đã xuống cấp. Tường không được tô trát, nham nhở và thấm nước vào mùa mưa, mùa hè thì nóng nực như ở trong hầm lò. Khắp nơi trên tường nhà bị nứt nẻ thành vệt dài kéo từ mái xuống tận nền. Phần mái tôn cũng bị vỡ nhiều chỗ nên tháng 6 vừa qua, tôi phải vay mượn 6 triệu đồng để mua tôn mới về nhờ người lợp lại”.

Cách nhà anh Lợi chỉ vài bước chân là nhà của anh Hồ Sỹ Hảo (30 tuổi). Trước đây, anh Hảo sống ở thôn Bến Mộc 2. Năm 2012, anh cùng những hộ khác tới khu định canh định cư Sông Ngân lập nghiệp. Hôm chúng tôi ghé thăm, 2 đứa con nhỏ của anh đang chơi đùa với món đồ chơi đã cũ giữa nền nhà loang lổ. Anh Hảo nhìn con rồi nhìn lên mái nhà với ánh mắt đầy lo ngại. Phía sau nhà anh, nhóm thợ khẩn trương lợp cho xong mái nhà bếp. Anh Hảo chia sẻ: “Năm 2012, gia đình tôi chuyển về thôn Sông Ngân trong ngôi nhà mới thì đến năm 2013, nhà bắt đầu xuống cấp, tường nhà nứt nẻ, mái tôn cũng bị nứt toác ra. Trời nắng còn chịu được, chứ trời mưa là nước xối thẳng vào nhà, ướt hết cả. Nhìn những bức tường nứt mà cứ sợ nhà sập bất cứ lúc nào. Mùa mưa năm nay sắp đến, tôi lo quá nên phải nhờ thợ lợp mái bếp nhỏ phía sau hè nhà để trú tạm mỗi khi trời mưa. Mong sao các cấp chính quyền sớm quan tâm, hỗ trợ để chúng tôi có cuộc sống ổn định hơn”.

Cùng đi với chúng tôi có Trưởng thôn Sông Ngân Hồ Văn Thông. Anh Thông cho hay, toàn thôn Sông Ngân có 50 hộ với 235 nhân khẩu. Trong số 50 hộ này thì chỉ có được 4 căn nhà cấp 4 tạm gọi là kiên cố do người dân tự bỏ tiền ra xây dựng, còn lại 46 ngôi nhà của dự án đều đã hư hỏng, xuống cấp trầm trọng. Tình trạng này bắt đầu diễn ra từ năm 2013 đến nay. Bên cạnh việc nhà cửa xuống cấp thì các giếng đào ở thôn Sông Ngân bị nhiễm phèn nặng. Cả thôn 50 hộ nhưng chỉ có 22 giếng đào. Tất cả các giếng này đều nhiễm phèn, nước có màu vàng quạch hoặc nâu đỏ, mùa hè thì nguồn nước khô cạn. Vì đời sống quá khó khăn nên có khoảng 5 gia đình đã bỏ về quê cũ sinh sống, chỉ đến mùa vụ mới lên canh tác.

Trao đổi với chúng tôi tại trụ sở UBND xã Linh Thượng, Phó Chủ tịch UBND xã Hồ Văn Ba cho biết, khu tái định cư Sông Ngân cách khu dân cư thôn Khe Me khoảng 5km và cách trung tâm xã khoảng 12 km về hướng Tây Nam. Thôn Sông Ngân có tổng diện tích tự nhiên là 250 ha. Hầu hết, người dân nơi đây là dân tộc Vân Kiều, đời sống còn nhiều khó khăn. Thôn Sông Ngân đã có điện về tận từng gia đình và có 1 lớp mầm non dành cho con em trong khu tái định cư. Khi đến đây, mỗi hộ gia đình được cấp từ 750-850m2 đất vườn, từ 800-1.250m2 đất ruộng và từ 1,2-1,5ha đất trồng rừng. Tuy nhiên, đến nay, các hộ này vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. “Hiện nay, đại đa số nhà ở của người dân được dự án hỗ trợ đã xuống cấp trầm trọng. Địa phương đã kiến nghị, đề xuất với cấp trên hỗ trợ kinh phí giúp người dân tu sửa nhà cửa nhưng đến nay vẫn chưa có hồi âm”, ông Ba nói.

Về vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Lê Văn Quyền, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh. Ông Quyền thông tin, dự án định canh định cư tập trung vùng Sông Ngân được UBND tỉnh phê duyệt từ ngày 18/4/2008. Từ năm 2013-2015, ngân sách trung ương đã bố trí 13.207 triệu đồng để xây dựng các hạng mục công trình; trong đó nguồn kinh phí xây nhà ở là 750 triệu đồng. “Số tiền này được chuyển thẳng về xã để hợp đồng với doanh nghiệp xây dựng 50 nhà ở cho người dân, mỗi căn nhà trị giá 15 triệu đồng. Sau khi nhận được thông tin nhà dân xuống cấp, chúng tôi đã về tận nơi khảo sát, nhưng nguồn vốn trung ương chỉ hỗ trợ người dân xây nhà một lần thôi. Với tình trạng hiện nay, chỉ có thể huy động, kêu gọi kinh phí từ nhiều nguồn khác như qua các kênh tài trợ, hỗ trợ từ các nhà hảo tâm, các doanh nghiệp, mạnh thường quân để giúp dân tu sửa nhà cửa”, ông Quyền cho biết thêm.

Gần 5 năm nay, người dân thôn Sông Ngân luôn nơm nớp sống trong những ngôi nhà xuống cấp, có thể đổ sập xuống bất cứ lúc nào. Trong khi mùa mưa bão đang gần kề, chính quyền và ban, ngành các cấp cần sớm khảo sát, kiểm tra chất lượng nhà ở, có những giải pháp sửa chữa, nâng cấp, giúp người dân yên tâm sinh sống.

Trần Tuyền