Hệ thống thoát nước ở Đông Hà còn nhiều bất cập

(QT) - Thiếu, không đồng bộ và xuống cấp là thực trạng của hệ thống thoát nước trên địa bàn thành phố Đông Hà. Vậy nên, chỉ cần một trận mưa lớn trong thời gian ngắn, nhiều tuyến đường trên địa bàn thành phố bị ngập, ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt của người dân và mỹ quan đô thị. Vấn đề càng trở nên cấp bách khi lộ trình xây dựng thành phố Đông Hà trở thành đô thị loại II vào năm 2020 đang đến gần.

Nước thải sinh hoạt tràn trên mặt đường do chưa có hệ thống thống thoát nước ở khu vực giao nhau giữa hai đường Nguyễn Thái Học - Thái Phiên

Mưa ngập nước, nắng ẩm ướt, ô nhiễm môi trường

Theo phản ánh của người dân khu phố 7, phường Đông Thanh, hệ thống thoát nước tại địa bàn có nhiều bất cập dẫn đến việc mưa lớn nước không thoát được gây ngập úng khu dân cư. Khi đường Hoàng Diệu được triển khai thi công đi qua khu vực khu phố 7, người dân trong khu phố có kiến nghị đơn vị thi công cho cống thoát nước băng qua đường Hoàng Diệu đổ ra sông Hiếu nhưng ý kiến của người dân không được ghi nhận. Theo thiết kế, hệ thống cống thoát nước của khu phố sẽ nhập vào hệ thống thoát nước dọc đường Hoàng Diệu, dẫn chui qua dưới chân cầu Sông Hiếu. Tuy nhiên, vì đang còn vướng mắc trong giải phóng mặt bằng một hộ dân gần dưới chân cầu Sông Hiếu, việc thi công hệ thống thoát nước tại đây chưa thực hiện được. Nước dồn ứ không có chỗ thoát và ngập úng là điều tất yếu xảy ra khi có mưa lớn. Ông Nguyễn Ngọc Chương, ở khu phố 7, phường Đông Thanh dẫn chứng: “Điển hình như đợt mưa lớn kéo dài 2 ngày đầu tháng 10/2018, gần 20 hộ dân trong khu phố phải chịu cảnh ngập úng trong khu dân cư suốt mấy ngày liền. Nước ngập hết đoạn đường bê tông khu phố, ngập vào tận sân nhà khiến cuộc sống của người dân bị đảo lộn”.

Tình trạng mưa là ngập không chỉ xảy ra ở vùng ven đô, vùng địa hình thấp trũng hay những dự án đang thi công dang dở mà ngay trong khu vực nội thị, các tuyến đường lớn cũng diễn ra cảnh ngập cục bộ như một số đoạn ở đường Lê Lợi, đường Hùng Vương; tại các khu vực giao nhau: Đường Thái Phiên với đường Nguyễn Thái Học, đường Trần Hưng Đạo và đường Huyền Trân Công Chúa, đường Ngô Sỹ Liên và đường Phan Huy Chú; khu vực dân cư khu phố Tây Trì, khu vực dân cư đường Lai Phước - Tân Vĩnh… Năm 2017, tại thành phố Đông Hà đã từng xảy ra sự việc đau lòng khi một học sinh lớp 10 bị nước cuốn trôi, thiệt mạng ở đường Trường Chinh đoạn nối từ Bể bơi tổng hợp đến đường Lê Lợi. Sau hơn 1 năm tại nơi xảy ra sự việc, nước vẫn chảy lênh láng trên mặt đường, hệ thống cống thoát nước ở đây vẫn chưa được xây dựng.

Mặc dù nằm ở vị trí trung tâm thành phố nhưng khu vực giao nhau giữa đường Nguyễn Thái Học và đường Thái Phiên là điểm thường bị ngập khi trời mưa, còn hằng ngày người dân quanh đây chịu cảnh nước thải sinh hoạt tràn ra mặt đường vừa gây ô nhiễm, vừa mất mỹ quan đô thị. Nguyên nhân của tình trạng này là do hệ thống thoát nước ở hai tuyến đường này chưa được đầu tư đồng bộ. Tại điểm giao nhau của hai tuyến đường này do mặt bằng đường thấp, trong khi chưa có cống thoát nước nên nước thải sinh hoạt, nước mưa tập trung đổ về đây. Bà Lê Thị Hoa ở 26 đường Thái Phiên cho hay, nhiều năm nay chỉ một trận mưa vừa là từ đoạn đường này kéo dài đến đường Nguyễn Huệ bị ngập, đi lại rất khó khăn. Còn những ngày trời nắng, nước thải sinh hoạt từ những hộ gia đình sống trên dốc đường Thái Phiên và Nguyễn Thái Học đổ về, tràn ra mặt đường khiến khu vực này càng trở nên ẩm ướt, ô nhiễm; mùi hôi, chuột bọ, ruồi muỗi xuất phát từ các vũng nước đọng hai bên đường ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt người dân.

Tình trạng này cũng xảy ra ở tuyến đường Bùi Trung Lập, nơi có khoảng 35 hộ dân sinh sống. Theo ông Phạm Minh Thuyết, một người dân sống trên tuyến đường này thì do không có hệ thống thoát nước nên không chỉ bị ngập khi mưa mà hằng ngày nước thải sinh hoạt của các gia đình sống trong khu vực này đều chảy ra đường. Không chỉ vậy, tuyến đường này còn “hứng” nước thải từ kiệt 165 Lê Lợi đổ về nên nước lênh láng trên mặt đường quanh năm, rất ô nhiễm.

Hạ tầng thoát nước thiếu, không đồng bộ, xuống cấp

Lý giải về các nguyên nhân gây ngập khi có mưa xảy ra trên địa bàn thành phố, theo báo cáo của Phòng Quản lý đô thị thành phố Đông Hà thì hệ thống thoát nước, đường ống, hố ga, cửa thu nước hầu hết đã lâu năm, xuống cấp, một số công trình đầu tư sau này thiếu đồng bộ nên khi có lượng nước đổ về nhanh, cống thoát không kịp. Toàn thành phố hiện có khoảng 98 km đường thoát nước trên diện tích đất xây dựng khu vực nội thành là 3.050 ha (tương đương 30,5 km2 ). Mật độ đường cống thoát nước đạt 3,32 km/km2 . So với tiêu chuẩn mật độ đường cống thoát nước chính của đô thị loại II là từ 4 km/km2 trở lên thì Đông Hà chưa đạt. Như vậy, để đạt chỉ tiêu về mật độ đường cống thoát nước theo lộ trình thực hiện nâng cấp thành phố Đông Hà lên đô thị loại II, từ nay đến năm 2020 ít nhất thành phố phải đầu tư xây dựng thêm 40 km đường cống thoát nước chính.

Tìm hiểu thực tế về hệ thống thoát nước ở thành phố Đông Hà, chúng tôi đến gặp đơn vị được thành phố hợp đồng vận hành và bảo trì hệ thống thoát nước trên địa bàn. Ông Lê Hữu Giang, Phó Trưởng phòng Kế hoạch - Kinh doanh, Công ty Cổ phần Môi trường và Công trình đô thị Đông Hà phân tích: Hệ thống thoát nước trên địa bàn thành phố chủ yếu là các loại cống hỗn hợp và các mương bê tông xi măng. Tuy nhiên, do hạ tầng thoát nước ở thành phố chưa được đầu tư đồng bộ, chắp vá nên đơn vị gặp nhiều khó khăn trong công tác vận hành. Vào mùa mưa lũ đơn vị không đủ lực lượng để bố trí xử lý tình trạng ngập cục bộ ở các tuyến đường. Ngoài một số tuyến đường khu vực dân cư chưa có hệ thống thoát nước dẫn đến ngập khi mưa, thì ở các tuyến giao thông chính, hệ thống cống xây dựng lâu năm, một số tuyến như Lê Lợi, Hùng Vương 1… được xây dựng từ thời mới chia tỉnh, đường kính nhỏ và xuống cấp nên khả năng thoát nước kém. Trong khi đó, hạ tầng đô thị thì ngày càng mở rộng, hệ thống giao thông, khu vực dân cư phát triển nhưng hạ tầng thoát nước chưa đáp ứng được nhu cầu, nhất là các điểm đấu nối thiếu đồng bộ. Điển hình như hệ thống cống thoát nước đường Lê Lợi trước đây được xây dựng với đường kính 600 mm nhưng lại nhận 3 điểm đấu nối thoát nước với đường kính 800 mm/ cống từ ở các đường: Huỳnh Thúc Kháng, Lý Thường Kiệt và Chu Văn An. Vì thế, khi mưa cống ở đường Lê Lợi không thoát kịp nước nên bị ngập là điều không thể tránh khỏi. Thực tế hiện nay, hệ thống thoát nước khu vực vành đai thành phố chưa được đầu tư xây dựng. Đối với khu vực nội thành hệ thống thoát nước chủ yếu là các loại cống hỗn hợp và các mương bê tông xi măng lại chưa được đấu nối, kết nối đồng bộ nên nhiều tuyến đường, khu vực dân cư xảy ra ngập úng khi mưa lớn gây bức xúc cho người dân.

Điều chỉnh định hướng phát triển thoát nước đô thị

Theo ông Nguyễn Hữu Thành, Trưởng Phòng Quản lý đô thị thành phố Đông Hà, việc đầu tư xây dựng mới và nâng cấp, sửa chữa hệ thống thoát nước trên địa bàn thành phố là nhu cầu thiết yếu để đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân cũng đồng thời góp phần hoàn thiện kết cấu hạ tầng, tạo mỹ quan đô thị. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này cần kinh phí lớn. Trước mắt, thành phố sẽ đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị theo danh mục đã thông qua. Tiếp tục vận động triển khai hiệu quả đề án xã hội hóa hệ thống thoát nước khu vực dân cư, đề án phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng vùng vành đai thành phố Đông Hà giai đoạn 2016 - 2020. Phối hợp các đơn vị triển khai hoàn thiện xây dựng kè sông Hiếu, sông Thạch Hãn và sông Vĩnh Phước đồng thời tranh thủ vốn hỗ trợ của Trung ương và các dự án tài trợ nước ngoài để đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước.

Theo ông Nguyễn Văn Đương, Trưởng Phòng Quản lý đô thị, Sở Xây dựng, hệ thống thoát nước tại thành phố Đông Hà được đầu tư qua nhiều thời kỳ, cơ bản thiếu tính quy hoạch và định hướng lâu dài. Các tuyến ống được phát triển theo yêu cầu thoát nước cục bộ cho một khu vực, vì vậy khi khớp nối chung với hệ thống thoát nước, hầu hết các tuyến cống đều không phát huy được hiệu quả tối đa. Cùng với sự phát triển mở rộng đô thị, các dự án thoát nước do nhiều chủ đầu tư thực hiện, chưa có quy hoạch chuyên ngành thoát nước cho toàn thành phố trong quá trình phát triển hạ tầng nên hạ tầng thoát nước chưa đồng bộ, còn nhiều bất cập như sai lệch cốt cao độ, độ dốc, hướng dốc nên một số vùng, khu vực khó đấu nối hệ thống, bố trí hệ thống cửa xả chưa hợp lý còn ngập cục bộ. Để khắc phục tình trạng này Sở đang xây dựng kế hoạch tham mưu UBND tỉnh ban hành đề án điều chỉnh định hướng phát triển thoát nước đô thị, khu vực công nghiệp, bệnh viện và làng nghề tỉnh Quảng Trị năm 2025 và giai đoạn 2025 - 2030 trong đó có định hướng phát triển hệ thống thoát nước khu vực thành phố Đông Hà nhằm xóa bỏ tình trạng ngập úng các khu vực trung tâm thành phố đồng thời mở rộng tỷ lệ bao phủ hệ thống thoát nước đạt trên 100% diện tích xây dựng đô thị; 100% các tuyến đường chính trong đô thị, các tuyến đường nằm trong các khu đô thị, khu dân cư đều có hệ thống thoát nước mưa...

Lâm Thanh