Màu xanh Tà Cơn
(QT) - Bốn mươi lăm năm về trước, cụm cứ điểm sân bay Tà Cơn được Mỹ- ngụy xây dựng rất quy mô với công sự kiên cố, dày đặc và một sân bay cỡ lớn làm nơi cất, hạ cánh cho các loại máy bay vận tải quân sự hạng nặng. Cùng với một loạt căn cứ quân sự ở Làng Vây, điểm cao 689, 682, 845, 832, 1009 (Động Tri ), sân bay Tà Cơn đã hình thành nên một thế phòng ngự liên hoàn, cơ động được Mỹ - ngụy coi là một vị trí “cứng” nhất trong toàn bộ hệ thống tập đoàn cứ điểm Khe Sanh. Thế nhưng, trước sức mạnh ...

Màu xanh Tà Cơn

(QT) - Bốn mươi lăm năm về trước, cụm cứ điểm sân bay Tà Cơn được Mỹ- ngụy xây dựng rất quy mô với công sự kiên cố, dày đặc và một sân bay cỡ lớn làm nơi cất, hạ cánh cho các loại máy bay vận tải quân sự hạng nặng. Cùng với một loạt căn cứ quân sự ở Làng Vây, điểm cao 689, 682, 845, 832, 1009 (Động Tri ), sân bay Tà Cơn đã hình thành nên một thế phòng ngự liên hoàn, cơ động được Mỹ - ngụy coi là một vị trí “cứng” nhất trong toàn bộ hệ thống tập đoàn cứ điểm Khe Sanh. Thế nhưng, trước sức mạnh tiến công giải phóng Khe Sanh của Quân đội nhân dân Việt Nam, liên quân Mỹ - ngụy phải mở đường máu rút khỏi Khe Sanh. Trở lại mảnh đất từng là chiến trường ác liệt năm xưa, tôi cố gắng hình dung lại dấu tích chiến tranh... nhưng không thể. Cả một vùng chiến trường rộng lớn đã ngút ngàn trong màu xanh của ruộng lúa, nương ngô, của cà phê, vườn tiêu trĩu quả, và những mái nhà xây khang trang dưới nắng vàng dịu nhẹ. Sau ngày đất nước thống nhất, với chính sách xây dựng vùng kinh tế mới, năm 1975, một bộ phận nhân dân ở đồng bằng các huyện Triệu Hải, Vĩnh Linh, Gio Linh...đã xung phong lên miền núi, cùng gần 50 ngàn đồng bào Vân Kiều, Pa Cô khai hoang dựng xây lại làng mạc, ruộng đồng, nương rẫy. Ở vùng đất chiến trường Tà Cơn năm xưa, người dân huyện Triệu Phong, thị xã Đông Hà lên sinh sống, lập nên các thôn Tân Xuyên, Lương Lễ, Quyết Tâm, Hòa Thành và đồng bào bản địa ở thôn Tà Đủ, thuộc xã Tân Hợp.

Những vườn cà phê trĩu quả hứa hẹn mang cuộc sống ấm no cho người dân xã Tân Hợp

Được giới thiệu về gương sản xuất giỏi tiêu biểu trong xã, chúng tôi tìm đến nhà anh Phạm Công Dũng, quê gốc ở xã Triệu Trạch, hiện ở thôn Quyết Tâm, cùng gia đình lên đây lập nghiệp từ năm 1975. Tài sản hiện có của gia đình anh Dũng khiến nhiều người mơ ước. Hơn 2,5 ha cà phê đang kỳ thu hoạch, 4 hồ cá, một đàn heo hơn 30 con và đàn gà vịt hơn 50 con, ngoài ra còn trồng chuối, bơ, tiêu và sắm cả máy kéo để chuyên chở, thu mua nông sản, anh Dũng nhẩm tính sơ bộ mỗi năm tổng thu nhập gia đình khoảng gần 750 triệu đồng. Với khối lượng công việc đa dạng như vậy, mỗi năm anh thuê mướn, giải quyết việc làm cho 4 lao động thường xuyên và 20 lao động theo thời vụ với mức thu nhập bình quân đầu người hơn 6 triệu đồng/người/ năm. Không hề dễ dàng để có được cơ nghiệp như ngày nay, mà tất cả đều đổi bằng mồ hôi, nước mắt đã đổ xuống trên mảnh đất này. Anh Dũng nhớ lại: “Hồi đầu cả thôn có 4 làng lên đây, mỗi làng 25 hộ, chia thành hai tập đoàn 4 và 5. Được một thời gian, thấy cuộc sống quá cực nhọc, bốn bề heo hút núi rừng, đất đai cằn cỗi, lại đầy rẫy đạn bom không ai dám đụng vào, nên dân làng bỏ về quê hoặc đi miền Nam làm ăn hết, chỉ còn 4 hộ bám trụ lại. Những người kiên định ở lại mới họp nhau, bàn cách cùng quyết tâm bám trụ lại đất này. Và để củng cố thêm ý chí của người ở lại, những bậc cha chú ở làng mới quyết định đổi tên từ tập đoàn 4, 5 nhập thành một thôn, đặt tên là Quyết Tâm để tiếp thêm sức mạnh, ý chí cho bà con mình”. Lòng người đã quyết, đất đai cũng không phụ người. Từ phương thức canh tác thủ công, bà con chủ yếu trồng cây lúa, ngô, sắn phục vụ nhu cầu lương thực hàng ngày, năm 1992, tiềm lực từ cây cà phê mà nông trường cà phê Khe Sanh đưa vào đã làm thay đổi diện mạo cuộc sống của người dân nơi này. Lần lượt bà con các thôn trong xã Tân Hợp mạnh dạn trồng cây cà phê trên diện tích đất khai hoang. Buổi đầu khó khăn về cây giống, đầu tư phân bón, bà con thực hiện việc đổi đất lấy cây và phân với nông trường cà phê Khe Sanh. Từ diện tích cây cà phê của những hộ nhỏ lẻ ban đầu phủ dần đất hoang hóa, đến nay, toàn xã đã có 12 ha hồ tiêu, gần 305 ha cà phê, trong đó, diện tích cây cà phê catimor đạt 276,5 ha với năng suất dự kiến 10 tấn/ha, sản lượng ước đạt 2.765 tấn quả tươi. Diện tích rừng được phủ xanh toàn xã hiện có 152,7 ha, trong đó chủ yếu là rừng thông và tràm. Cả một vùng chiến trường xưa giờ đây ngút ngàn trong màu xanh của rừng, của những vườn cà phê, vườn tiêu trĩu quả, rẫy bắp, rẫy sắn nối tiếp trải dài khắp triền đồi. Ông Trương Văn Đại, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Hợp cho biết: “Toàn xã Tân Hợp có trên 1.600 hộ với hơn 4.400 nhân khẩu. Về cơ cấu kinh tế đã phát triển tương đối đồng đều trên các lĩnh vực như trang trại tổng hợp, thương mại dịch vụ..., đời sống của người dân đã khấm khá hơn trước rất nhiều. Cả xã có khoảng 50 gia đình có xe ô tô các loại phục vụ cho việc làm ăn buôn bán, có những thôn đời sống của người dân vượt trội như thôn Tân Xuyên, Lương Lễ. Hệ thống giao thông, y tế, trường học đã được đầu tư khang trang; phong trào xây dựng gia đình văn hóa, đơn vị văn hóa và cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa được tiếp tục phát triển sâu rộng. Toàn xã đã có 8 làng văn hóa, 900 hộ đạt gia đình văn hóa. Đời sống của người dân đã thực sự khởi sắc”. Dừng chân trên địa danh ác liệt năm xưa, lòng không khỏi bồi hồi nghĩ về những ngày mà như trong ký ức của những người đi khai hoang mở đất như ông Lê Bình, Phó Chủ tịch Hội CCB xã Tân Hợp, mỗi tấc đất được dọn sạch đạn bom, phải đánh đổi bằng cả tính mạng con người. Cuộc sống của người dân trên mảnh đất từng là chiến trường ác liệt đang ngày càng sinh sôi, đất lên xanh, dâng cây trái ngọt lành cho đời người tỏa hương. Bài, ảnh: THANH TRÚC