Đánh địch trong lòng thị xã Quảng Trị

(QT) - Sau Tết Mậu Thân- năm 1968, để tạo lòng tin đối với quần chúng nhân dân và khôi phục lại địa bàn hoạt động tại thị xã Quảng Trị, Tổ trinh sát an ninh Quảng Trị thực hiện một trận đánh vào trung tâm chỉ huy hành quân Việt Mỹ - MARVC buộc Mỹ chuyển hướng một cuộc hành quân càn quét và đối phó bị động. Tình hình cách mạng tỉnh Quảng Trị sau năm 1968 Cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968 góp phần quyết định làm phá sản chiến tranh cục bộ của đế quốc Mỹ, buộc Mỹ phải ngồi vào bàn đàm phán với ta tại hội nghị Paris về Việt Nam. Bị thua đau nhưng Mỹ vẫn chưa từ bỏ dã tâm xâm lược Việt Nam. Chúng hung hăng ồ ạt tăng quân, tăng viện trợ, tăng cường phương tiện chiến tranh hiện đại, tổ chức nhiều đợt hành quân càn quét, phản ứng điên cuồng và bình định cấp tốc trên toàn chiến trường miền Nam.

Các Cựu chiến binh thăm Bảo tàng Thành Cổ - Ảnh: TIẾN TRÌNH

Tại chiến trường Quảng Trị, Mỹ - nguỵ đã tập trung nhiều binh lực, hoả lực, phương tiện chiến tranh hiện đại, liên tục mở các đợt phản kích quyết liệt, tổ chức hành quân càn quét, tập trung lực lượng khoanh vùng đánh phá phong trào cách mạng hết sức dã man. Nhiều đơn vị chủ lực của ta sau thời gian dài đánh phản kích có nhiều tổn thất chưa kịp bổ sung nên phải rút lui tuyến sau, chủ yếu ra hậu phương Vĩnh Linh, Quảng Bình để củng cố. Nhiều nơi cán bộ, du kích, bộ đội địa phương của tỉnh, huyện, thị xã phải bật ra khỏi vùng đồng bằng; một số cán bộ du kích và cơ sở cách mạng bị địch bắt tù đày, tra tấn dã man nên nhiều xã trở thành vùng trắng. Mỹ- ngụy còn ra sức củng cố các đồn bốt, xây dựng hệ thống hàng rào điện tử Macnamara để vừa ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc vừa tăng cường lực lượng để uy hiếp lực lượng cách mạng tại chỗ, kiểm soát và khống chế lâu dài. Trận đánh làm rung chuyển thị xã Quảng Trị Cuối năm 1968 và đầu năm 1969, chủ trương của Khu uỷ Trị Thiên đưa các lực lượng vũ trang cách mạng trở lại chiến trường tiến công địch khôi phục lại thế 3 vùng, trước hết là vùng rừng núi và giáp ranh, vừa chiến đấu vừa xây dựng lực lượng. Một số địa bàn của các huyện Triệu Phong, Hải Lăng và Gio Linh, Cam Lộ, bộ đội và du kích tiến hành những trận đánh phục kích, tập kích gây một số thiệt hại cho địch. Nhằm lấy lại niềm tin trong nhân dân và khôi phục cơ sở cách mạng trong thị xã Quảng Trị, đồng chí Vĩnh Thành, Phó Ty An ninh Quảng Trị lúc bấy giờ trực tiếp giao nhiệm vụ cho chúng tôi hoặc rải truyền đơn hoặc gây tiếng nổ trong nội thị để báo hiệu cách mạng trở về. Đồng chí Vĩnh Thành cho biết địch đang có âm mưu tổ chức cuộc vây ráp và càn quét lớn tại hai huyện Triệu Phong và Hải Lăng, sau một vài ngày đồng chí Việt Hà, Phó Ban An ninh Quảng Hà bàn giao cho tôi một gói thuốc nổ loại hợp chất C4 cực mạnh và 3 kíp hẹn giờ loại 15 phút. Sau hai ngày trinh sát và chuẩn bị kế hoạch tôi quyết định đánh vào trung tâm chỉ huy hành quân hỗn hợp Việt - Mỹ tại thị xã Quảng Trị. Trung tâm chỉ huy hành quân Việt - Mỹ do một trung tá Mỹ chỉ huy, nơi nghiên cứu vạch kế hoạch tổ chức và chỉ huy các cuộc hành quân càn quét tại Quảng Trị. Trung tâm được canh phòng cẩn mật, thường xuyên có một máy bay trực thăng túc trực và nhiều xe quân sự khác hoạt động. Để đánh có hiệu quả cao, tôi gói và buộc chặt thuốc nổ vào một cái áo mưa và trộn thêm bi sắt để gây sát thương lớn. Được các đồng chí Lê Minh Lái và Lê Văn Dăng giúp sức, tôi nhanh chóng đặt thuốc nổ tại cổng trung tâm chỉ huy hành quân, nơi có nhiều xe Jeep và lính Mỹ đang tụ tập. Đúng 8 giờ ngày 30/3/1969 khi chiếc cổng của Trung tâm chỉ huy hành quân Việt- Mỹ mở thì chất nổ phát hoả làm rung chuyển cả thị xã Quảng Trị, nhiều xe quân sự bốc cháy, xác lính Mỹ - nguỵ nằm ngổn ngang, các tên sĩ quan khác lên trực thăng để bay đi thì máy bay rơi và bị bốc cháy. Tổ trinh sát an ninh vừa thoát khỏi thị xã Quảng Trị thì một cuộc vây ráp, khám xét, bắt bớ diễn ra trên thị xã; trường Nguyễn Hoàng bị phong toả và bị thanh lọc gắt gao. Vài ngày sau tôi tiếp tục rải truyền đơn, dán áp - phích và treo cờ Mặt trận giải phóng tại khu trung tâm, buộc Mỹ - nguỵ phải hoãn cuộc hành quân càn quét ở đồng bằng để quay lại thị xã tìm cách đối phó với lực lượng và phong trào cách mạng đang phát triển rộng khắp. LÊ XUÂN TÁNH (nguyên trinh sát An ninh Quảng Hà)