Bất cập trong thu mua, chế biến mủ cao su

( QT) - Do nhiều nguyên nhân, hiện nay trên địa bàn tỉnh, nguồn nguyên liệu mủ cao su không đáp ứng nhu cầu của các nhà máy chế biến mủ nên đã xảy ra tình trạng tranh mua, tranh bán khiến cho nhiều doanh nghiệp rơi vào khó khăn, một số nhà máy phải ngừng hoạt động.

Thu hoạch mủ cao su tiểu điền

Ông Hồ Đăng Vinh, Giám đốc Nhà máy chế biến mủ cao su Cam Lộ bức xúc: “Từ khi đi vào hoạt động năm 2013 đến nay, mặc dù đã hỗ trợ và có sự liên kết đối với người trồng cao su ở 2 xã Cam Chính, Cam Nghĩa (huyện Cam Lộ) nhưng do trên địa bàn có nhiều nhà máy và cơ sở chế biến mủ nên đã xảy ra tình trạng tranh mua, tranh bán khiến cho Nhà máy chế biến mủ cao su Cam Lộ liên tục gặp khó khăn. Đặc biệt như năm 2014 nhà máy chỉ thu mua được 2.200 tấn mủ cao su, nhưng do giá sản phẩm bán ra trên thế giới bất ngờ giảm mạnh nên lỗ 12 tỷ đồng; năm 2015 nhà máy thu mua được 2.600 tấn mủ nguyên liệu, nhưng việc sản xuất, kinh doanh cũng chỉ hòa vốn”.

Do những năm trước đây giá mủ tăng cao, người dân ở những vùng có điều kiện trong tỉnh đã ồ ạt mở rộng diện tích trồng cao su. Theo đó, nhiều doanh nghiệp cũng đầu tư kinh phí xây dựng nhà máy chế biến. Những năm trở lại đây, thị trường thế giới có nhiều biến động, giá mủ cao su giảm sâu. Thêm vào đó, một số trận bão lớn đã gây gãy đổ nhiều diện tích cao su, một số người dân đã không quan tâm đến việc mở rộng diện tích mà còn chặt phá, trồng loại cây khác nên đến năm 2016, toàn tỉnh chỉ còn 10.600 ha cao su khai thác, sản lượng mủ khoảng 12.400 tấn. Nguồn nguyên liệu này chỉ đáp ứng khoảng 40% tổng công suất thiết kế của các nhà máy, do đó đã xảy ra tình trạng phá giá trong thu gom mủ, bất cập trong thu mua, chế biến mủ cao su.

Trao đổi với chúng tôi, ông Quốc Hồ Hiệp Nghĩa, Phó Giám đốc Sở Công thương cho rằng, để giải quyết vấn đề trên cần có sự vào cuộc của tỉnh, các ngành chức năng và của cả các doanh nghiệp. Đối với các nhà máy, để có nguồn nguyên liệu ổn định cần tự tạo nguồn nguyên liệu riêng cho mình bằng cách có thể thuê đất hoặc xin giao đất, tự trồng cao su hoặc liên kết sản xuất với người trồng cao su, tốt nhất là huy động hộ nông dân trở thành cổ đông, cùng góp vốn để làm ăn, cung cấp mủ lâu dài cho nhà máy. Về phía Sở Công thương sẽ tham mưu UBND tỉnh tạm thời chưa cấp phép cho dự án đầu tư xây dựng mới nhà máy chế biến mủ. Trên cơ sở các nhà máy hiện có, sẽ áp dụng các chính sách khuyến khích doanh nghiệp tạm thời không nâng công suất chế biến thêm mà đầu tư chiều sâu, đổi mới công nghệ để nâng cao chất lượng sản phẩm. Mặt khác kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp đầu tư nhà máy chế biến sản phẩm từ mủ cao su để đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao giá trị hàng hóa.

Có thể nói, sự ra đời của các nhà máy chế biến mủ cao su những năm trước đây ở tỉnh Quảng Trị đã góp phần tiêu thụ sản phẩm nông sản, tăng thu nhập cho người dân và nhiều đơn vị sản xuất, kinh doanh có hiệu quả. Tuy nhiên, để khắc phục tình trạng mất cân đối giữa cung và cầu, giúp người dân sản xuất bền vững, biện pháp quan trọng nhất đó là các nhà máy cần nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Về lâu dài, tỉnh và các ngành chức năng có sự tính toán kỹ trong việc quy hoạch và xây dựng nhà máy, đảm bảo cung vừa đủ cầu, không riêng gì cao su mà nhiều sản phẩm khác như trồng rừng và chế biến gỗ, trồng và chế biến sắn cũng như các loại nông sản khác.

Bá Thuần