Nhọc nhằn chống buôn lậu trong dịp Tết

Những ngày áp Tết Kỷ Sửu, tình hình buôn lậu trên tuyến biên giới của tỉnh Quảng Trị và từ Khu KT-TM đặc biệt Lao Bảo về thị trường nội địa có chiều hướng gia tăng. Các lực lượng chống buôn lậu đã triển khai nhiều biện pháp đấu tranh phòng, chống nhưng do địa hình phức tạp, chiều dài biên giới rộng nên hàng lậu vẫn cứ len lỏi về các huyện, thị xã vùng giáp ranh như Cam Lộ, thị xã Đông Hà, đến với người tiêu dùng.

Hàng lậu (nước giải khát và đường kính trắng) qua kiểm tra, kiểm soát trên tuyến biên giới lực lượng Hải quan thu giữ được.

Ông Hoàng Văn Cừ, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Trị cho biết: Tình hình buôn lậu, vận chuyển hàng hoá trái phép trên địa bàn có chiều hướng tăng lên do nhu cầu của người tiêu dùng hàng hoá trong dịp Tết. So với tháng trước thì trong tháng 12 và đầu tháng 1-2009, số vụ vi phạm bị phát hiện và bắt giữ tăng 28% và giá trị hàng hoá thu giữ tăng 24% (năm 2008 so với năm trước tăng 25% về số vụ và 23% về giá trị hàng hoá thu giữ). Phương thức, thủ đoạn buôn lậu không có gì thay đổi. Các đối tượng vẫn sử dụng hình thức cùi cõng hàng hoá đi theo đường rừng để tránh các trạm kiểm soát của lực lượng chức năng hoặc gia cố hàng hoá trên các phương tiện chở khách, chở hàng hoá cồng kềnh, khó kiểm tra, thuê đồng bào dân tộc ít người dùng xe thô sơ kéo qua cửa khẩu. Trên tuyến sông Sê Pôn, các đối tượng buôn lậu sử dụng thuyền nhỏ cơ động, xé lẻ hàng hoá để chuyên chở vượt qua biên giới nhập vào Khu KT-TM đặc biệt Lao Bảo... Có mặt tại các bến dọc sông Sê Pôn, như Ngô Đồng, Tân Kim, Bích Trung, Nại Cửu, Long An, Long Quy...mà đối tượng buôn lậu lựa chọn để tập kết hàng hoá, nhìn về phía bên Lào chúng tôi thấy "cửu vạn" ngang nhiên vận chuyển hàng lậu xuống bến, rồi bốc lên thuyền. Thuyền cứ chạy ngược, xuôi nửa bên kia sông Sê Pôn thuộc địa phận nước bạn Lào mà không vào cập bến phía thị trấn Lao Bảo hay Tân Phước, Tân Long... Hỏi một thanh niên đi cùng có tên là Lê Hữu Nam, ở thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hoá: "Lúc nào thì thuyền chở hàng cập bến về phía bên mình vậy?". Nam không ngần ngại và cho biết rằng, chính Nam đang làm công việc này: "Lúc nào có tín hiệu ngoắc tay từ những người được giao làm nhiệm vụ theo dõi trên bờ như em thì thuyền vào cập bến. Nghĩa là lúc đó các lực lượng kiểm soát vắng bóng. Đợt này, gần Tết, lực lượng chống buôn lậu làm căng quá nên hàng thường tập kết vào buổi trưa, hoặc chiều tối". Chờ mãi rồi chúng tôi cũng được "mục sở thị" cảnh thuyền chở hàng lậu cập bến, cảnh bốc hàng, vận chuyển hàng tẩu tán, đưa hàng vào sâu nội địa. Không phân công, giao việc nhưng các cửu vạn bắt tay vào việc rất nhanh và thuần thục, người khuân rượu, người gùi thuốc, người vác bia chạy vội vàng lên bờ, giao nhanh cho xe thồ chở vào cất giấu ở các nhà ven tuyến Quốc lộ 9 thuộc thị trấn Lao Bảo, xã Tân Thành, Tân Long... Hàng lậu tuồn lên bờ với đủ loại, nhưng nhiều nhất vẫn là rượu ngoại, thuốc lá Jét, nước giải khát, mì chính, đường kính trắng Thái Lan sản xuất... Ông Nguyễn Hoàng, một "cửu vạn" ở xã Tân Thành cho biết: Vì không có việc gì làm có tiền hơn vận chuyển hàng lậu nên nhiều người khác cũng như ông biết vi phạm mà vẫn làm. Mỗi ngày, ông cũng kiếm được hơn 100 nghìn đồng nuôi các con ăn học. Ngoài đội "cửu vạn" hoạt động tại các bến dọc sông Sê Pôn, còn có thêm đội "cửu vạn" hoạt động ở hai bên cánh gà Trạm kiểm soát liên hợp Tân Hợp. Ở đây, "cửu vạn" gánh, gùi thuê hàng lậu từ trên xe ô tô băng rừng vượt trạm cho các đối tượng buôn lậu. Sau khi mò mẫm đường rừng đến được con đường phía dưới trạm, các "cửu vạn" sẽ được xe ô tô đón nhận hàng chở xuôi về thị xã Đông Hà. Làm việc với các ngành trực tiếp chống buôn lậu: Công an, Biên phòng, Hải quan, Quản lý thị trường, chúng tôi thấy chỉ trong tháng áp Tết Kỷ Sửu mà đã có hơn một trăm vụ buôn lậu bị bắt giữ, giá trị hàng hoá lên đến hàng tỷ đồng. Chỉ tính riêng ngành Hải quan Quảng Trị đã bắt giữ và xử lý hơn 50 vụ vi phạm, trị giá hàng hoá 717 triệu đồng; 10 ngày đầu năm 2009, bắt 21 vụ vi phạm, trị giá hàng hoá hơn 400 triệu đồng. Các hành vi vi phạm chủ yếu là buôn bán, vận chuyển hàng hoá trái phép, vi phạm thủ tục hải quan. Trong tháng 12 và đầu tháng 1-2009, có nhiều vụ vận chuyển hàng hoá trái phép có giá trị lớn các lực lượng bắt giữ được như: Ngày 1-1, Chi cục Hải quan Khu Thương mại Lao Bảo phát hiện và bắt giữ 48 chai rượu ngoại, trị giá 69,6 triệu đồng của chủ hàng Nguyễn Thanh Diệu, ở phường 5, thị xã Đông Hà; Đội Kiểm soát Hải quan phát hiện và lập biên bản vi phạm hành chính đối với ông Phan Văn Vinh, ở phường 1, thị xã Đông Hà về hành vi mua bán hàng hoá nhập khẩu (rượu ngoại) không có chứng từ hợp lệ trong địa bàn hoạt động của Hải quan, trị giá 93,3 triệu đồng; Chi cục Hải quan Khu KT-TM đặc biệt Lao Bảo phát hiện lô hàng nhập lậu không xác định rõ chủ sở hữu, gồm rượu, thuốc lá ngoại, trị giá 38 triệu đồng; Đội Kiểm soát phòng chống ma tuý phát hiện và lập biên bản vi phạm hành chính đối với bà Nguyễn Thị Hương, ở xã Tân Thành, huyện Hướng Hoá về hành vi mua bán hàng hoá nhập khẩu không có chứng từ hợp lệ, gồm rượu, thuốc lá ngoại, trị giá 34,6 triệu đồng; Đội Kiểm soát Hải quan bắt giữ vụ vận chuyển 5.000 gói thuốc lá Jét, trị giá hơn 40 triệu đồng...Hàng lậu bị bắt nhiều như vậy nhưng tình hình vẫn diễn biến phức tạp, nhất là những ngày cuối năm, hàng lậu, hàng cấm đang qua các nẻo đường sông, đường bộ tràn vào nội địa. Ông Trần Xuân Thành, Đội trưởng Đội Kiểm soát Hải quan Quảng Trị cho biết: Tình hình buôn lậu trong dịp Tết nóng bỏng nhất vẫn là rượu và thuốc lá ngoại. Do rượu đưa về nội địa có lãi khá cao (vài trăm nghìn/1 két loại 12 chai) nên năm nay không chỉ xe khách vận chuyển mà xe máy cũng tham gia rất nhiều, mỗi người đi xe máy chở từ 15 - 20 chai. Còn thuốc lá ngoại lãi ít hơn nhưng do hàng gọn nhẹ, dễ vận chuyển nên mặt hàng này cũng được đối tượng buôn lậu lựa chọn. Chỉ trong 10 ngày đầu năm 2009 mà Đội Kiểm soát Hải quan đã bắt được 450 chai rượu, 7.500 gói thuốc lá ngoại vận chuyển trên tuyến đường 9, trị giá gần 300 triệu đồng. Trong đó, ngày 6-1, đã bắt được vụ vận chuyển hàng hoá có số lượng lớn, gồm 36 chai rượu và 5.500 gói thuốc lá ngoại, trị giá 50,12 triệu đồng Một cán bộ của ngành trực tiếp chống buôn lậu nói với chúng tôi rằng: Hàng lậu bị bắt giữ có số lượng và giá trị lớn như vậy nhưng các đối tượng buôn lậu vẫn không ngán. Mất một chuyến nhưng lọt được vài chuyến thì vốn liếng đâu sẽ vào đấy. Tôi đã chứng kiến hàng lậu lọt qua các trạm kiểm soát chốt chặn dày đặc trên tuyến đường 9 khi ngồi cùng xe với các đối tượng buôn lậu. Phương thức thủ đoạn vẫn là xé lẻ hàng hoá, gùi cõng qua hai bên cánh gà cổng B, các trạm kiểm soát hoặc gia cố phương tiện để cất giấu hàng hoá. Năm 2008, lực lượng Hải quan Quảng Trị đã khám bắt được 1.360 vụ buôn lậu, trị giá hàng hoá thu giữ hơn 15,5 tỷ đồng, chiếm 60% kết quả chống buôn lậu của tỉnh, trong đó có hai vụ ma tuý và một vụ vận chuyển thuốc nổ. Đặc biệt trong năm đã đấu tranh, phát hiện và xử lý hơn 500 vụ buôn lậu thuốc lá ngoại, với gần một triệu gói. Trong quá trình đấu tranh chống buôn lậu, các các ngành chức năng đã đưa ra nhiều biện pháp xử lý nghiêm minh, thích đáng đối với các hành vi buôn lậu, vận chuyển hàng lậu nên đã phát huy được tác dụng răn đe đối với các đối tượng vi phạm. Bên cạnh đó, nhờ sự phối hợp, chia sẻ thông tin của các đơn vị cùng chống buôn lậu, nhất là việc tổ chức đồng loạt ra quân quyết liệt ngay từ đầu năm trên toàn tuyến đường 9 nên số vụ buôn bán, vận chuyển hàng hoá trái phép trên địa bàn bị bắt giữ tương đối nhiều. Song bên cạnh vẫn còn có một số đối tượng bất chấp, liều lĩnh buôn bán, vận chuyển hàng lậu nên buôn lậu trên địa bàn vẫn diễn ra âm ĩ. Dịp Tết là cơ hội (người tiêu dùng nhiều, chênh lệch giữa hàng trong nước và ngoài nước cao) nên buôn lậu dễ bùng phát, vì thế các lực lượng chống buôn lậu không được chủ quan, lơ là. Trao đổi với chúng tôi về công tác chống buôn lậu trong dịp Tết, ông Nguyễn Xuân Hùng, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Trị cho biết: Cục Hải quan đã triển khai kế hoạch chống buôn lậu đồng bộ trên các tuyến đường sông, đường bộ, đồng thời phối hợp với các lực lượng Công an, Biên phòng, Quản lý thị trường và chính quyền địa phương để đánh trúng các ổ, nhóm buôn lậu, thực hiện các biện pháp bình ổn và kiểm soát thị trường trong dịp Tết Nguyên đán Kỷ Sửu. Theo chúng tôi để công tác chống buôn lậu có hiệu quả, bên cạnh việc đánh trúng các ổ, nhóm, đường dây buôn lậu, phải tập trung tuyên truyền, giáo dục ý thức pháp luật và giải quyết công ăn việc làm cho người dân. Có như thế mới đẩy lùi được nạn buôn lậu trên địa bàn, làm lành mạnh hoá thị trường nội địa. Bài và ảnh: Nguyễn Văn Hai