Chú trọng xã hội hóa trong công tác bảo vệ rừng

(QT) - Tỉnh Quảng Trị hiện có tổng diện tích rừng trên 254.000 ha, trong đó rừng tự nhiên 143.000 ha, rừng trồng 111.000 ha, độ che phủ rừng đạt 49,6%. Những năm qua, nhằm tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ rừng cũng như tạo công ăn việc làm, cải thiện thu nhập cho người dân, Chính phủ đã ban hành chính sách xã hội hóa trong công tác bảo vệ rừng. Đặc biệt, trước diễn biến thời tiết phức tạp, nắng nóng kéo dài có nguy cơ cháy rừng vào mùa khô, công tác giao rừng cho cộng đồng dân cư bảo vệ, phòng, chống cháy rừng càng phát huy hiệu quả.

Cán bộ kiểm lâm phối hợp với người dân tuần tra bảo vệ rừng

Cam Lộ là huyện có địa hình vùng gò đồi, bán sơn địa với tổng diện tích tự nhiên 34.000 ha, diện tích đất có rừng là 20.000 ha; trong đó, rừng tự nhiên 2.000 ha, rừng trồng 18.000 ha, độ che phủ đạt 51 %. Từ khi có chủ trương của Chính phủ, đến nay Cam Lộ đã tiến hành giao hơn 1.600 ha rừng tự nhiên cho cộng đồng dân cư bảo vệ, chăm sóc và thụ hưởng những nguồn lợi từ rừng. Năm 2013, gia đình chị Trần Thị Ái Quỳnh ở thôn Cồn Trung, xã Cam Chính được chính quyền địa phương chuyển giao 4,7 ha rừng tự nhiên để chăm sóc, bảo vệ.

“Trước đây, vì chưa biết rõ những nguồn lợi rừng mang lại nên người dân thường vào rừng chặt cây, đốn củi vô tội vạ. Họ nghĩ, rừng không phải của mình nên cứ vô tư phá, không việc gì phải bảo vệ. Từ khi được các cấp chính quyền tin tưởng, tạo điều kiện cho nhân dân tham gia quản lý, bảo vệ và chăm sóc rừng, chúng tôi thấy mình có trách nhiệm với rừng hơn. Rừng do mình và gia đình quản lý nên phải bảo vệ chặt chẽ, đặc biệt là công tác phòng, chống cháy rừng trong mùa khô hạn”, chị Quỳnh chia sẻ.

Chị Quỳnh cho biết thêm, trong mùa khô hạn các thành viên trong gia đình chị thường vào rừng tuần tra để kịp thời phát hiện, xử lý nếu có sự cố xảy ra và thường xuyên báo cáo với chính quyền địa phương về tình hình phát triển rừng. Rừng tự nhiên ở huyện Cam Lộ tập trung ở địa bàn 3 xã Cam Chính, Cam Nghĩa và Cam Thành. Năm 2012, UBND huyện tiến hành giao đất, giao rừng cho các hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn 3 xã này. Trung bình, mỗi hộ gia đình được giao từ 3-4 ha rừng tự nhiên để bảo vệ, quản lý và hưởng thụ nguồn lợi từ rừng.

Theo đánh giá của chính quyền địa phương, chủ trương xã hội hóa công tác bảo vệ và phát triển rừng đang được đẩy mạnh. Đây là bước chuyển biến căn bản trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, làm cho rừng có chủ thực sự, gắn quyền lợi với trách nhiệm, tạo điều kiện để người dân bảo vệ được rừng, yên tâm quản lý, đầu tư phát triển rừng trên diện tích rừng được giao.

Công tác bảo vệ và phát triển rừng đã nhận được sự quan tâm của các cấp, các ngành, đã có nhiều chính sách ưu tiên, hỗ trợ cho người làm nghề rừng và người dân sống gần rừng được ban hành, vì thế đời sống của người dân dần được cải thiện, nhận thức về công tác bảo vệ, phát triển rừng trong cộng đồng được nâng cao.

Ông Hoàng Ngọc Tiến, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Cam Lộ cho biết, để thực hiện tốt công tác bảo vệ rừng, chủ động phòng, chống cháy rừng, ngay từ đầu mùa khô năm nay, từ cấp huyện đến các cơ sở đã chủ động trong mọi tình huống. “Huyện Cam Lộ có 9 xã và 1 thị trấn, có 5 công chức kiểm lâm địa bàn, thường xuyên phối hợp với lực lượng kiểm lâm tại chỗ mà nòng cốt là lực lượng công an xã, dân quân tự vệ... tuần tra kiểm soát, bảo vệ rừng. Trong thời gian cao điểm từ tháng 4 - 9 dương lịch, UBND huyện cùng hạt kiểm lâm tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân bằng cách đi đến tận từng gia đình, chủ rừng và thông qua kênh thông tin như hệ thống loa phóng thanh, radio.

Các chủ rừng cũng ký cam kết tăng cường bảo vệ rừng, đặc biệt vào mùa khô. Nếu xảy ra cháy rừng thì chủ rừng phải trực tiếp chịu trách nhiệm. Bên cạnh đó, hạt kiểm lâm cũng xác định vùng trọng điểm dễ xảy ra cháy rừng và các khu vực chữa cháy bằng phương tiện cơ giới, từ đó đánh giá và triển khai phương hướng bảo vệ, phòng, chống cháy rừng ở từng địa bàn cụ thể. Nhờ sự đồng bộ trong công tác thực hiện, trách nhiệm từng cá nhân trong công tác giữ rừng mà thời gian qua, diện tích rừng ở Cam Lộ được bảo vệ tốt”, ông Tiến cho biết thêm.

Huyện Triệu Phong có diện tích tự nhiên trên 35.000 ha, trong đó đất có rừng gần 17.000 ha, độ che phủ chiếm 47% (số liệu kiểm kê rừng năm 2016); trong đó, rừng tự nhiên 1.071 ha, rừng trồng 15.717 ha. Rừng tập trung chủ yếu ở 2 xã vùng đồi là xã Triệu Ái, xã Triệu Thượng và một số diện tích nằm ở 5 xã vùng cát ven biển là Triệu Vân, Triệu An, Triệu Trạch, Triệu Sơn, Triệu Lăng.

Trong những năm qua, hiệu quả kinh tế từ trồng rừng đã góp phần quan trọng cho phát triển kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập cho nhân dân, nhiều hộ gia đình đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu nhờ nghề rừng. Tuy nhiên, thời tiết ngày càng diễn biến bất thường, mùa khô nắng nóng gay gắt trên diện rộng, phần lớn, diện tích rừng trồng có thảm thực bì dễ cháy, một số hoạt động trong rừng như khai thác rừng, xử lý đốt thực bì để trồng rừng, thu hái lâm sản phụ, sử dụng lửa không cẩn thận làm cho nguy cơ cháy rừng rất cao.

Trước tình hình đó, ngay từ đầu mùa hè năm nay, huyện Triệu Phong đã kiện toàn tổ chức ban chỉ đạo bảo vệ rừng; xây dựng kế hoạch, phương hướng bảo vệ rừng, phòng chống cháy rừng đến từng cấp chính quyền; tổ chức lực lượng bảo vệ và phòng chống cháy rừng, thường xuyên tuần tra, kiểm tra rừng để nắm bắt diễn biến rừng, tình hình chăm sóc, bảo vệ rừng của người dân.

“Bên cạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân, Hạt Kiểm lâm Triệu Phong đã tham mưu, chỉ đạo các ban, ngành liên quan bổ sung, hoàn thiện phương án phòng chống cháy rừng; kiện toàn ban chỉ đạo bảo vệ rừng ở huyện và các xã; tổ chức lực lượng hỗ trợ chữa cháy rừng ở huyện; các xã thành lập các tổ, đội quần chúng bảo vệ rừng; tổ chức tập huấn nghiệp vụ bảo vệ và phòng chống cháy rừng cho lực lượng bảo vệ rừng ở các xã vùng cát.

Bên cạnh đó, chúng tôi đã quán triệt với các chủ rừng cần tổ chức lực lượng bảo vệ rừng của mình, quan tâm đầu tư kinh phí xây dựng các công trình, mua sắm các dụng cụ phục vụ công tác bảo vệ và phòng chống cháy rừng. Nhờ thực hiện tốt công tác bảo vệ và phòng chống cháy rừng mà nhiều năm qua, ở Triệu Phong không xảy ra cháy rừng”, ông Trần Minh Tuấn, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Triệu Phong cho biết. Trao đổi với chúng tôi, ông Khổng Trung, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết, trước đây, rừng do nhà nước quản lý nên không hiệu quả. Vì người dân nghĩ rừng đó không phải của mình nên họ thường xuyên vào chặt phá, khai thác bừa bãi, chưa có ý thức bảo vệ.

Từ khi có chủ trương xã hội hóa trong công tác bảo vệ rừng, tức là giao rừng cho cộng đồng dân cư quản lý, bảo vệ, rừng được bảo vệ tốt hơn. Người dân nhận thức được mình là chủ của rừng nên họ tâm huyết hơn với rừng. Họ bảo vệ rừng như tài sản lớn của mình, của gia đình. Vì thế, những năm qua, rừng tự nhiên giao cho cộng đồng dân cư quản lý được bảo vệ khá tốt. Việc tăng cường bảo vệ rừng, đặc biệt là giao cộng đồng dân cư không chỉ có lợi ích về mặt kinh tế mà còn về đời sống xã hội, đa dạng sinh học, môi trường… Vì vậy, bảo vệ rừng là việc làm chung của toàn xã hội và của mọi người dân. Để nâng cao nhận thức bảo vệ rừng của người dân, hàng năm, các chủ rừng được mời tham gia các hội thảo, các lớp tập huấn bảo vệ và phòng chống cháy rừng và tuyên dương nếu thực hiện tốt công tác bảo vệ và phòng chống cháy rừng.

Nhờ đó, diện tích rừng tự nhiên trong những năm qua được đảm bảo, diện tích rừng trồng được tăng lên. Ông Khổng Trung cho biết thêm: “Trong năm 2016, kiểm lâm tỉnh đã phát tin tuyên truyền trên đài 87 bản tin, in và cấp phát 3.600 bản tin kiểm lâm, tổ chức 387 đợt họp thôn với 16.073 người tham gia, ký cam kết bảo vệ rừng với 1.742 hộ gia đình, 9 doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh chế biến lâm sản… Trong tháng 6 này, chúng tôi đang triển khai phối hợp diễn tập phòng chống cháy rừng quy mô lớn ở huyện Đakrông. Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục vận động, tuyên truyền và đẩy mạnh thực hiện chính sách xã hội hóa trong công tác bảo vệ và phòng chống cháy rừng”.

Trần Tuyền