Cơ sở để nhân dân giám sát lực lượng công an

(QT) - Vừa qua, trong khi thực hiện tuần tra, kiểm soát phương tiện giao thông trên Quốc lộ 1, 5 cán bộ thuộc Trạm Cảnh sát giao thông Hải Lăng bị Thanh tra Bộ Công an kiểm tra, phát hiện vi phạm điều lệnh trong quá trình công tác. Sự việc được lập biên bản và chuyển cho Công an tỉnh Quảng Trị xử lý. Trước đó xảy ra việc không chấp hành mệnh lệnh, gây ồn ào dư luận giữa một người dân đi đường với tổ tuần tra, kiểm soát của cảnh sát giao thông huyện Cam Lộ do những bất đồng trong trình tự, thủ tục kiểm tra giấy tờ xe.

Không nói chuyện đúng sai, nhưng qua hai sự việc cho thấy có điều đáng suy nghĩ. Điều lệnh trong công tác của công an nhân dân Thanh tra Bộ Công an nắm rõ nên dễ dàng phát hiện vi phạm của người thực thi nhiệm vụ và xử lý, nhưng cũng với hành vi đó đối với người dân trực tiếp chịu tác động thì lại không biết đúng hay sai nên chấp nhận và sự việc sẽ qua đi, trong lúc người dân có trách nhiệm giám sát. Quy trình, thủ tục dừng xe để kiểm soát giấy tờ chưa có cách hiểu thống nhất giữa người dân với lực lượng cảnh sát giao thông nên xảy ra cự cãi, không chấp hành.

Vậy, vấn đề ở đây là những quy định liên quan trực tiếp đến các hành vi diễn ra thường ngày của người dân nhưng họ không nắm rõ, trong đó có nguyên nhân do từ khi xây dựng, ban hành, công tác thông tin để người dân tiếp cận các văn bản còn nhiều hạn chế… Khác với những lần trước, ngày 18/7/2017, Bộ Công an đưa ra lấy ý kiến nhân dân về một văn bản mang tính “nội bộ” - dự thảo Thông tư hướng dẫn Quy tắc ứng xử, áp dụng đối với sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ, học viên các học viện, nhà trường, công nhân công an (gọi chung là cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân).

Dự thảo nêu rõ các nguyên tắc, quy tắc ứng xử chung; quy tắc ứng xử khi thực hiện chức trách; ứng xử trong nội bộ, trong quan hệ xã hội và với môi trường tự nhiên. Trong đó có nhiều nội dung liên quan trực tiếp đến người dân đáng chú ý như: Cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân phải kính trọng, lễ phép với nhân dân; gắn bó mật thiết với nhân dân; tận tình, trách nhiệm giải quyết công việc, yêu cầu chính đáng của nhân dân. Giao tiếp, làm việc với người dân bằng thái độ niềm nở, tận tình, trách nhiệm; xưng hô đúng mực, thái độ lịch sự, hòa nhã, khiêm tốn, cầu thị, lắng nghe. Ưu tiên giải quyết công việc với người già, yếu, người khuyết tật, đau ốm, phụ nữ mang thai. Không được có hành vi, lời nói hạch sách, nhũng nhiễu, thái độ thờ ơ, vô cảm trước yêu cầu hợp pháp của người dân; không gây căng thẳng, bức xúc, dọa nạt người dân; không hẹn gặp người dân giải quyết công việc bên ngoài cơ quan và ngoài giờ làm việc. Khi tiếp xúc với các đối tượng vi phạm pháp luật phải giữ đúng tư thế, lễ tiết, tác phong; có thái độ ứng xử đúng mực, không có lời nói, hành vi xúc phạm, phân biệt đối với người vi phạm…

Thực ra, nhiều quy định trong dự thảo lâu nay đã có và được áp dụng để xử lý, kỷ luật cán bộ, chiến sĩ vi phạm, nhưng do nằm rải rác ở nhiều văn bản của ngành công an và các văn bản pháp luật khác; mặt khác nhiều nội dung chưa được cụ thể nên người dân không dễ nhận biết và nắm bắt được. Theo quy định của Hiếp pháp, Luật Công an nhân dân, Luật Cán bộ, công chức thì nhân dân được quyền giám sát lực lượng công an nhân dân làm nhiệm vụ. Tuy nhiên, cơ sở để giám sát lại chưa được quy định rõ ràng, nên trên thực tế, nhiều khi không hài lòng về thái độ giao tiếp, ứng xử của cán bộ, chiến sĩ công an, nhưng không có căn cứ để đánh giá hành vi đó đúng hay sai, nên người dân không dám phản ứng, đành bỏ qua.

Việc hệ thống hóa, cụ thể hóa những nội quy, điều lệ, quy định riêng của ngành thành thông tư, nguyên tắc xử sự của lực lượng công an nhân dân để người dân dễ dàng tiếp cận, nắm bắt; đồng thời đưa ra lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân, mong muốn người dân tham gia đóng góp xây dựng ngành đã thể hiện đổi mới trong tư duy quản lý. Khi thông tư này ban hành, quyền giám sát của nhân dân đối với lực lượng công an đã được hiện thực hóa, người dân sẽ có cơ sở để đối chiếu, so sánh, biết những hành vi của cán bộ, chiến sĩ công an đúng hay không. Hơn nữa, thông tư sẽ là căn cứ để các cán bộ, chiến sĩ công an luôn tự soi xét mình, có cách ứng xử đúng mực, phù hợp với các mối quan hệ, xây dựng hình ảnh gần gũi, thân thiện của lực lượng công an đối với nhân dân.

Thành Long