Nâng cao chất lượng lao động đi làm việc ở nước ngoài

Xuất khẩu lao động (XKLĐ) góp phần quan trọng vào thành tựu chung về phát triển kinh tế- xã hội (KT-XH) và giảm nghèo của tỉnh. Đây là một giải pháp quan trọng trong quá trình thực hiện chương trình mục tiêu giải quyết việc làm và xóa nghèo bền vững. Để đẩy mạnh XKLĐ đòi hỏi phải chuẩn bị lực lượng lao động có trình độ, kỹ năng; chú trọng xây dựng thị trường lao động đồng bộ, phù hợp với yêu cầu thị trường và bối cảnh mới.

Một lớp dạy kỹ năng cho người lao động chuẩn bị ra nước ngoài làm việc -Ảnh: H.N

Tính đến ngày 31/10/2022, toàn tỉnh có 14.656 lao động được tạo việc làm mới, trong đó có 6.260 lượt lao động làm việc trong tỉnh, 6.065 lượt lao động làm việc ngoài tỉnh và 2.331 lao động làm việc ở nước ngoài (bao gồm 199 lao động ở Lào; xuất khẩu lao động sang các thị trường: Hàn Quốc 118 lao động; Nhật Bản 1.215 lao động; Đài Loan 783 lao động và 16 lao động ở các thị trường khác). Ước tính năm 2022 toàn tỉnh giải quyết việc làm mới cho 15.658 lượt lao động (đạt 130% kế hoạch), trong đó xuất khẩu 2.166 lao động.

Thời gian qua, công tác quản lý nhà nước về XKLĐ tại Quảng Trị được chú trọng. Tỉnh đã hướng dẫn kịp thời việc thực hiện các quy định của pháp luật về đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài cho doanh nghiệp và các đơn vị tham gia XKLĐ trên địa bàn. Các thị trường XKLĐ có tiềm năng từng bước được duy trì và mở rộng, phù hợp với thực lực của người lao động Việt Nam nói chung và Quảng Trị nói riêng. Nhìn chung lao động Quảng Trị làm việc ở nước ngoài được người sử dụng lao động đánh giá cao về tính cần cù, chịu khó, ham học hỏi và tiếp thu công việc nhanh.

Anh Hồ Văn Thi (28 tuổi) ở xã Tà Rụt, huyện Đakrông hiện là công nhân tô trát tường cho một doanh nghiệp xây dựng ở Nhật Bản. Anh cho biết giờ giấc làm việc ở công ty mình rất nghiêm túc, bắt buộc các công nhân phải tuân thủ từ giờ đi làm cho đến nghỉ giải lao. “Nhờ được trang bị kỹ từ ngoại ngữ cho đến kỹ năng làm việc, văn hóa của người Nhật Bản nên tôi thích ứng khá nhanh. Gần nửa năm sang làm việc ở Nhật, tôi đã gửi được số tiền kha khá để trả nợ ngân hàng và giúp đỡ ba mẹ”, anh Thi cho biết.

Tuy nhiên trên thực tế vẫn có một bộ phận không nhỏ người lao động có chất lượng kém, trình độ ngoại ngữ, ý thức tổ chức kỷ luật và tay nghề hạn chế. Nguyên nhân là do doanh nghiệp tuyển dụng lao động ồ ạt, không trực tiếp kiểm soát cán bộ, giáo viên giảng dạy mà phó mặc cho các cơ sở đào tạo nên chất lượng đào tạo không đảm bảo yêu cầu. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp chỉ phổ biến một cách chung chung về các nội dung bồi dưỡng kiến thức cần thiết, không phổ biến đầy đủ hoặc phổ biến không đúng sự thật về một số nội dung trong hợp đồng. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng lao động Việt Nam bỏ hợp đồng ra ngoài cư trú và làm việc bất hợp pháp ở nước ngoài, ảnh hưởng đến uy tín của lao động Việt Nam.

XKLĐ là một giải pháp quan trọng trong quá trình thực hiện chương trình mục tiêu giải quyết việc làm và xóa nghèo bền vững của tỉnh. Vì vậy, để đẩy mạnh XKLĐ, các doanh nghiệp cần chú trọng công tác tạo nguồn lao động có chất lượng cao. Theo đó, các doanh nghiệp XKLĐ cần tìm kiếm, khai thác các hợp đồng tiếp nhận lao động kỹ thuật cao, có trình độ, tay nghề; phối hợp với các trường nghề trong cả nước để đào tạo nguồn lao động có chất lượng đưa đi XKLĐ.

Theo quy định, các doanh nghiệp phải trực tiếp tuyển chọn người lao động và phải tuyển đúng đối tượng. Nghĩa là phải tuyển những lao động thực sự có nguyện vọng đi làm việc ở nước ngoài, ý thức chấp hành pháp luật và phẩm chất đạo đức tốt, có đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật, đồng thời đáp ứng các yêu cầu về trình độ ngoại ngữ chuyên môn, kỹ thuật tay nghề theo yêu cầu của nước tiếp nhận lao động và từ phía chủ sử dụng lao động.

Cơ quan chức năng cần tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các vi phạm trong công tác XKLĐ; biểu dương và khen thưởng các đơn vị, cá nhân có thành tích tốt trong công tác giải quyết việc làm và XKLĐ. Tổ chức các cuộc hội thảo, gặp mặt, đối thoại trực tiếp giữa doanh nghiệp XKLĐ với người lao động để người lao động nhận thức đầy đủ về chính sách pháp luật của Việt Nam và nước sở tại, tiêu chuẩn và điều kiện tuyển chọn, ngành nghề và những thông tin cần thiết khác trong hợp đồng.

Bên cạnh đó, Nhà nước cần cụ thể hóa chính sách, có chế tài đủ mạnh đối với những doanh nghiệp thiếu trách nhiệm, không thực hiện đúng nghĩa vụ đối với người lao động do mình đưa đi làm việc tại nước ngoài. Các doanh nghiệp XKLĐ phải có trách nhiệm hơn với xã hội, với người lao động và cam kết cùng Nhà nước chung tay xây dựng thương hiệu thị trường cung cấp lực lượng lao động chất lượng cao, uy tín.

Thời gian tới, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền đối với người lao động; kêu gọi các đơn vị XKLĐ có uy tín, có những đơn hàng thu nhập cao… tuyển dụng lao động trên địa bàn. Đơn vị cũng sẽ đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm đối với các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định của pháp luật về XKLĐ nhằm hạn chế những hành vi lừa đảo, tiêu cực, đồng thời đề nghị các đơn vị XKLĐ tiếp tục mở các lớp đào tạo dự nguồn về ngoại ngữ, nghề nghiệp… để đáp ứng yêu cầu của đơn vị tuyển dụng.

Bên cạnh đó, người lao động cần chủ động học hỏi thêm các kỹ năng nghề nghiệp, ngoại ngữ; tìm hiểu văn hóa nước sở tại qua sách báo, người quen đã từng đi XKLĐ nhằm trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để sẵn sàng tham gia vào thị trường lao động quốc tế.

Hoài Nam