Mạch ngầm Việt ở Paris

(TPO) – Người Paris dùng tàu điện ngầm để đi làm, đi chơi, để hẹn hò và ghi địa chỉ cho những nơi cần đến. Ở thành phố ấy, cũng có những bạn trẻ Việt kết nối với nhau trong một mạch ngầm văn hóa và lối sống Việt.

Những gương mặt nòng cốt của UJVF tại Paris. Ảnh nhân vật cung cấp

Phương Mai – 26 tuổi – nhân viên ngân hàng Société Général. Mai sinh ra tại Pháp, tốt nghiệp Thạc sĩ Kinh tế. Mai vừa được bầu làm Chủ tịch Hội thanh niên Việt Nam tại Pháp (UJVF – Union des Jeunes Vietnamiens de France). Các bạn trong Hội gọi đùa Mai là “Mme. Présidente” (Bà Chủ tịch).

Mỗi tuần một lần, sau khi kết thúc công việc, Mai đón tàu điện ngầm đến số nhà 16 Rue petit Murc (quận 4) - trụ sở của Hội người Việt Nam tại Pháp để học tiếng Việt.

Mai nói tiếng Việt khá tốt. Cô đã từng về Việt Nam để làm thực tập tốt nghiệp, đồng thời dùng tiếng Việt để tập hợp tài liệu cho luận văn thạc sĩ – về kinh tế Việt Nam. Đó là kết quả của những ngày học tiếng Việt và tiếp xúc với người Việt. Tiếng Việt với Mai là ngoại ngữ, không học thì sẽ quên ngay!

Lớp tiếng Việt cao cấp của Mai có nhiều gương mặt nổi bật của Hội thanh niên Việt Nam tại Pháp, như Minh Phong – Phó chủ tịch UJVF, từng được mời về Việt Nam gặp Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết vì là kiều bào có thành tích xuất sắc, Liêm Bình – một trong số ít những sinh viên được theo học cùng lúc tại 2 trường đại học. Nhiều người trong số họ đã về Việt Nam làm việc và nhờ thông thạo tiếng Việt, họ có nhiều thuận lợi.

Một ngày đầu tháng 10, tôi có cơ hội học tiếng cùng Phương Mai. Lớp học vừa khởi động lại sau một kỳ nghỉ hè dài. Cô giáo Thụy Phương (nghiên cứu sinh Tiến sĩ ngành Văn học Pháp tại ĐH Sorborne) ra đề bài: Viết về chuyến nghỉ hè của bạn…

Và đây là một câu văn của Tuấn – một học viên trong lớp: “Hè năm vừa rồi thì Tuấn đi Việt Nam. Ở Hà Nội thì có nhiều các con gái đẹp…”. Mặc dù câu văn còn ngô nghê, nhưng cách các bạn tiếp cận với bài học rất tự nhiên và cởi mở.

Tiếng Việt không phải là cách duy nhất

Trần Cúc Phương, sinh năm 1977. Phương hầu như không nói được tiếng Việt. Bạn trai cô là người Pháp và cô không có nhiều điều kiện để trau dồi tiếng Việt, nhưng cô là linh hồn của các màn múa của UJVF.

Mỗi năm, UJVF tổ chức các lễ hội như Tết Nguyên đán; Tết Trung thu và không lần nào thiếu những tiết mục múa do Phương và các bạn cùng luyện tập. Những màn múa ấy, gây được tiếng vang đến mức, năm 2008, UJVF được mời tham gia Festival Huế với màn múa thể hiện sự pha trộn giữa hai nền văn hóa Việt – Pháp.

Dưới sự chỉ đạo của Phương, những kỹ sư viễn thông, nhân viên ngân hàng, chuyên gia sinh học hay web-designer… bỗng biến thành những vũ công chuyên nghiệp. Năm tới, 2010, họ sẽ tiếp tục tham gia Festival Huế.

Châu Văn Ánh Mai cũng là một trường hợp tương tự. Ánh Mai (tên tự Mai đặt cho mình từ tên tiếng Pháp Anne Marie) cũng nói được rất ít tiếng Việt. Là bác sĩ nha khoa, Mai nhận về mình công việc liên quan đến ủng hộ nạn nhân da cam ở Việt Nam.

Người Paris thường nói với nhau về nhịp sinh hoạt khá nhàm chán và bận rộn của họ bằng ba từ: “Métro, boulot, dodo” (Tàu điện, công việc và ngủ). Nhưng với các thành viên UJVF thì khác, hầu như tuần nào, tháng nào họ cũng tụ tập, thường là vào cuối tuần, khi mà tất cả đều có thể ngủ nướng đến tận trưa ngày hôm sau mà không cần lo trễ giờ làm.

Nhà Ánh Mai (sống chung với bạn trai Vũ Hải) ở ngay trung tâm Paris – Metro Louvre có đủ các thứ đồ chơi và vì thế đây thường là nơi để mọi người trải qua những ngày cuối tuần ngọt ngào.

Mặc dù đã nhiều lần chia sẻ những buổi tối như thế cùng các bạn Pháp, nhưng khi ở chung với các thành viên UJVF, tôi luôn cảm nhận được sự đầm ấm theo kiểu Việt Nam. Và tôi hiểu rằng, mặc dù làm việc cùng người Pháp, nói tiếng Pháp và kể cả tổ chức những buổi tối quây quần theo cách Pháp, nhưng ở tận cùng trong mỗi con người này, là những tâm hồn Việt.

Cuộc sống Việt cũng hiển hiện trong những những ngôi nhà nhỏ của các cặp đôi gốc Việt. Có lần Thế Phong (bạn trai Phương Mai) hỏi tôi: Nấu bún măng, thì có cần thịt không? Tôi trả lời: Có chứ, xương sườn, thịt ngan vịt hay thịt gà cũng được! Thế Phong quay sang Phương Mai cười rồi “mách”: Hôm qua, Phương Mai vừa cho anh ăn một bữa bún măng suông!

Vào mùa hè – khi các công chức Pháp có 2-3 tuần nghỉ phép, các thành viên UJVF lại về Việt Nam để tham gia vào nhiều hoạt động: trao học bổng, giao lưu với các trường có học tiếng Pháp.

Năm 2006, UJVF xây một cây cầu ở Trà Vinh, năm 2007 là một ngôi nhà tình nghĩa ở Bến Tre. Còn hiện tại, họ đang theo đuổi dự án về một khu vườn cho bệnh viện ở huyện A Lưới – Thừa Thiên Huế.…

Mỗi năm chỉ có vài hoạt động nhỏ, nhưng để có tiền, họ đã phải nghĩ ra nhiều họat động: Một trong số đó là tham gia ngày hội nhân đạo (Fête de l’Huma)– được tổ chức vào 3 ngày cuối tuần trong tháng 9 hàng năm. Năm nay, UJVF mang đến Ngày hội Nhân đạo một trại Việt Nam, bán các món ăn đặc trưng như nem, phở, các món hàng thủ công mỹ nghệ (xách về từ mùa hè ở Việt Nam).

Hoạt động tình nguyện ở Trà Vinh. Ảnh: T.L

Tháng 9 vừa rồi, tôi nhận được mail của Vũ Hải - thông báo về đám cưới của anh với Ánh Mai – khi con gái Ánh Linh của họ đã gần 1 tuổi: Ngày… chúng tôi làm đám cưới tại… mời các bạn đến dự. Tiệc cưới đơn giản chỉ có những người bạn thân thiết, Champagne, formages và… Nem.

Có một đời sống Việt như một mạch ngầm len lỏi chảy trong những thanh niên sinh ra và lớn lên ở Pháp. Và cứ thế, cộng đồng thanh niên Việt Nam tại Pháp đang lớn dần lên, vui hơn và ngày càng làm được những việc ý nghĩa hơn.

Thư Nguyễn