Cần phối hợp tốt để chống buôn lậu hiệu quả

(QT) - Buôn lậu. Bất kỳ ai khi nghe đến cụm từ này đều hình dung cảnh người đi buôn trốn tránh những lực lượng chức năng và ngược lại, lực lượng chức năng, bằng mọi giá phải ngăn chặn cho được “quốc nạn” này. Thế nhưng việc chống buôn lậu ở Quảng Trị không hề đơn giản. Trao đổi với tôi, anh Nguyễn Thành Quang, Đội phó đội Kiểm soát-Chi cục Hải quan Tân Hợp cho biết: “Công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại ở đây chủ yếu do lực lượng Hải quan và Biên phòng tiến hành. Tuy không đến nỗi lực bất tòng tâm, song chống được buôn lậu lại hết sức phức tạp vì nếu như lực lượng chức năng nghĩ được 100 cách để chống thì ngay lập tức các đối tượng sẽ có ngay 1000 kế để trốn tránh. Chính vì vậy muốn nâng cao hiểu quả của công tác này thì cần phải tăng cường thêm lực lượng và được trang bị công cụ hỗ trợ tốt nhất”.

Lực lượng chức năng bắt hàng nhập lậu bên bờ sông Sê Pôn.

Tôi có mặt tại Trạm kiểm soát Tân Hợp (Cổng B) vào lúc 15 giờ một ngày mưa phùn, giờ cao điểm nên xe nhập trạm khá nhiều, những cán bộ đảm nhiệm ca trực mồ hôi túa ra trên khuôn mặt lúc nào cũng căng thẳng. Anh Nguyễn Thành Quang cho biết: “Mỗi ca trực sáng từ 5 giờ đến 11 giờ 45; ca chiều là từ 11 giờ 45 đến 17 giờ 30; ban đêm được phân chia từ 17 giờ 30 đến 24 giờ, từ 24 giờ đến 3 giờ và từ 3 giờ đến 5 giờ 30, ngoài ra còn phải tuần tra, mật phục nhưng quân số ở trạm chỉ 22 người (15 người thuộc lực lượng Hải quan và 7 người thuộc Bộ đội Biên phòng), như vậy chia ra thì anh em chúng tôi quá tải về công việc”. Theo thống kê, mỗi ca trực sáng và chiều với quân số 8 người, họ phải thường xuyên kiểm tra khoảng 200 xe khách và 150 xe tải trong khi bãi đỗ xe chưa có nên các anh phải thực hiện 2 nhanh “Kiểm tra nhanh và giải quyết nhanh”, bằng không sẽ tắc đường ngay lập tức. Để đảm bảo khách quan, mỗi xe phải có ít nhất 4 người cùng kiểm tra, tính ra trong thời gian gần 7 giờ đồng hồ, họ phải luân phiên nhau “moi” hàng lậu từ 350 phương tiện qua cổng B để ngăn không cho hàng lậu về xuôi. Năm 2009, lực lượng chống buôn lậu ở cổng B đã phát hiện, bắt, xử lý trên 100 vụ, trị giá hàng hóa gần 1 tỷ đồng. Thế nhưng lực lượng chức năng thì ít, địa bàn lại rộng, ngõ ngách đường rừng trăm nẻo nên cuộc chiến chống buôn lậu nơi đây vẫn đầy cam go. Việc cán bộ Hải quan hay Biên phòng bị dân buôn lậu hô hoán hiếp, sàm sở phụ nữ là chuyện thường nhật, còn bị chống trả quyết liệt và cướp hàng lậu thì diễn ra thường xuyên. Hễ mỗi khi bị phát hiện và thu hàng lậu là những phụ nữ gùi hàng, chủ hàng lại khóc lóc, năn nỉ hoặc nằm ăn vạ giữa đường kêu la thảm thiết làm bất kỳ ai nếu không rõ sự tình nhìn thấy cũng rất mủi lòng. Cách đây khoảng 4 năm về trước, nếu ai đến bờ sông Sê Pôn, con sông được chọn làm biên giới giữa Việt Nam và Lào vào thời gian từ 15 giờ đến 17 giờ hàng ngày đều được chứng kiến hàng lậu theo mọi ngõ ngách chảy vào Việt Nam. Trên mặt sông, những con thuyền đuôi tôm đầy ăm ắp hàng lậu nối nhau, chực sẵn để hễ các lực lượng chức năng vắng bóng là ngay lập tức tấp vào bờ cho cửu vạn bốc dỡ. Đội quân này giải phóng hàng hết sức nhanh, trong thoáng chốc, cả chiếc thuyền nặng lặc lè hàng lậu đã được bốc dỡ hết veo. Theo thống kê vào thời điểm đó, mỗi ngày không dưới 5 tỷ đồng giá trị hàng lậu đổ vào địa bàn các xã Tân Long, Tân Thành và thị trấn Lao Bảo. Thế nhưng vào thời điểm này đây, khi tôi có mặt tại bờ sông Sê Pôn, vắng bóng những con thuyền chở hàng lậu nên dòng sông thật yên tĩnh. Thiếu tá Trần Xuân Lạn, Đồn trưởng đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo cho biết: “So với trước đây thì buôn lậu qua biên giới hiện nay đã giảm từ 75 đến 80%, có còn chăng cũng chỉ một vài chuyến đò nhỏ lẻ chở hàng cập bến với trị giá khoảng 45 đến 50 triệu đồng, hiếm hoi mới có một chuyến chở mà trị giá hàng hóa lên tới hàng trăm triệu đồng. Việc chở hàng nhiều bây giờ khó trót lọt vì rất dễ bị lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ”. Để công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại ở Lao Bảo đạt hiệu quả cao và có tính bền vững, trước hết cần phải làm trong sạch, minh bạch nguồn gốc hàng hóa tại địa bàn khu thương mại Lao Bảo. Bởi vì đây có lúc đã được ví như nơi tập kết chính của hàng lậu. Chính sách khuyến khích đặc biệt dành cho Khu thương mại là rất phù hợp với thực tế song không ít kẻ buôn lậu đã lợi dụng để tích trữ hàng, quay vòng hóa đơn rồi tìm mọi cách vận chuyển hàng lậu về xuôi. Việc làm minh bạch nguồn gốc hàng hóa tại khu thương mại Lao Bảo không khó song lại rất cần sự phối hợp đồng bộ và ra quân tích cực của các lực lượng chức năng chứ chỉ trông nhờ vào cổng B thì khó lòng ngăn chặn triệt để hàng lậu thẩm lậu về xuôi. Mặt khác từ khu thương mại Lao Bảo về đến thành phố Đông Hà phải trải qua một cung đường dài trên 80km và qua địa phận các huyện Hướng Hóa, Đakrông, Cam Lộ và thành phố Đông Hà còn có lực lượng của tỉnh tăng cường lập chốt, nếu các lực lượng này phối hợp, hỗ trợ với nhau thật tốt thì tình trạng buôn lậu trên Quốc lộ 9 chắc chắn sẽ được giảm hẳn. Bên cạnh đó, chống buôn lậu không chỉ là trách nhiệm của các lực lượng làm nhiệm vụ ở khu vực biên giới. Nếu ở dưới xuôi, công tác này không được chú trọng thì cũng sẽ vô tình “tiếp sức” cho người dân đi buôn lậu. Chỉ dạo quanh một vòng ở chợ hoặc ngay tại bến xe Đông Hà sẽ thấy hàng lậu ngang nhiên vận chuyển, bày bán. Vậy nên, sự phối hợp tích cực, hiệu quả trong công tác chống buôn lậu của các lực lượng từ địa bàn vùng biên giới đến nội địa, từ khu thương mại Lao Bảo đến nơi hàng lậu được bày bán là rất cần thiết. Đây không phải là vấn đề mới song để làm được lại là điều không hề đơn giản bởi sự phối hợp giữa các lực lượng chức năng chống buôn lậu thời gian qua chưa được như mong muốn. Điều quan trọng là kiên quyết xử lý các đối tượng buôn lậu, đánh trúng vào bọn đầu nậu. Kiến nghị lực lượng Công an triển khai bộ phận đặc nhiệm, phản ứng nhanh để kịp thời hỗ trợ cho Bộ đội Biên phòng, Hải quan khi bị các đối tượng buôn lậu chống đối với số lượng đông, có hung khí nguy hiểm... Bài, ảnh: NGUYỄN THÀNH PHÚ