Xét xử lưu động, kênh tuyên truyền giáo dục pháp luật có hiệu quả

(QT) - Để đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật, răn đe, phòng ngừa tội phạm và những hành vi vi phạm pháp luật, Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Quảng Trị luôn chú trọng tăng cường công tác xét xử lưu động tại cơ sở. Số liệu thống kê từ ngày 1/10/2010 đến 30/6/2015, TAND tỉnh đã thụ lý 2.064 vụ án hình sự, trong đó đưa ra xét xử lưu động 929 vụ, chiếm tỷ lệ 45%. Các phiên tòa lưu động ở cơ sở tạo điều kiện thuận lợi cho đông đảo quần chúng nhân dân thuộc mọi thành phần, mọi đối tượng, lứa tuổi tham dự, nên phát huy được hiệu quả trong việc tuyên truyền pháp luật đến với nhân dân, nâng cao hiểu biết pháp luật cho người dân, định hướng dư luận, ổn định tình hình an ninh trật tự, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Nhiều phiên tòa xét xử lưu động được đông đảo người dân quan tâm - Ảnh: LÊ MINH

Thực tế cho thấy các phiên tòa xét xử tại Tòa án thường vắng người tham gia, trái lại những phiên tòa xét xử lưu động ở cơ sở rất đông người đến theo dõi phiên tòa. Để đảm bảo chất lượng các phiên tòa lưu động và nâng cao hiệu quả tuyên truyền, giáo dục, tăng tính răn đe, phòng ngừa chung, TAND tỉnh giao nhiệm vụ cho thẩm phán có nhiều kinh nghiệm nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng và chính quyền địa phương chuẩn bị tốt các điều kiện cần thiết cho việc tổ chức phiên tòa như lựa chọn vụ án điển hình để đưa ra xét xử lưu động, địa điểm, thời gian xét xử, công tác bảo đảm an ninh trật tự trước và sau phiên tòa. Đồng thời, thông báo rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng tên vụ án, địa điểm, thời gian tổ chức xét xử cho người dân biết để đến theo dõi phiên tòa. Ông Võ Ngọc Mậu, Chánh tòa Hình sự- TAND tỉnh cho biết: “Những vụ án được lựa chọn đưa ra xét xử lưu động tại cơ sở đều điển hình về tội danh, về hành vi phạm tội, các loại tội phạm có xu hướng gia tăng, gây dư luận xấu trong xã hội, được nhân dân quan tâm, như giết người, cố ý gây thương tích, trộm cắp tài sản, buôn bán, tàng trữ trái phép chất ma túy; hoặc các tranh chấp dân sự phức tạp, đông người, liên quan tới đời sống nhân dân…Thông qua quá trình xét hỏi, tranh tụng và tuyên án, hội đồng xét xử phân tích, tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật có liên quan để những người dự phiên tòa hiểu, rút ra bài học quý cho bản thân và cộng đồng về những tình huống ứng xử trong cuộc sống, nêu cao ý thức cảnh giác đấu tranh phòng ngừa tội phạm, phòng ngừa những hành vi vi phạm pháp luật, không để xảy ra vụ việc hậu quả nghiêm trọng. Bằng hoạt động của mình, Tòa án đã góp phần giáo dục công dân trung thành với Tổ quốc, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, tôn trọng các quy tắc của cuộc sống xã hội, ý thức đấu tranh phòng chống tội phạm và các vi phạm pháp luật khác”. Việc tuyên truyền pháp luật thông qua các phiên tòa lưu động mang tính trực quan, sinh động là kênh tuyên truyền hiệu quả nhất để phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhân dân. Căn cứ vào tính chất, nội dung từng vụ án và qua nghe ý kiến, đề xuất của các bên tham gia tố tụng, Tòa án ra các phán quyết giải quyết vụ án một cách đúng đắn, đầy đủ, khách quan, đúng pháp luật. Những người tham dự phiên tòa chứng kiến toàn bộ quá trình Tòa án giải quyết, xét xử một vụ việc cụ thể, họ sẽ hiểu rõ pháp luật quy định đối với những trường hợp vi phạm pháp luật như thế nào sẽ bị xử lý ra sao, từ đó tạo chuyển biến căn bản về ý thức tôn trọng và chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật, có ứng xử phù hợp với quy định của pháp luật. Mặt khác, thông qua phiên tòa, người dân có thêm thông tin về những thủ đoạn phạm tội mới, qua đó nâng cao ý thức cảnh giác, đấu tranh phòng ngừa tội phạm; củng cố niềm tin vào chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Điển hình như vụ Đoàn Thanh Kh. cùng đồng phạm phạm tội “giết người”, được TAND tỉnh đưa ra xét xử lưu động tại hội trường UBND xã Triệu Thuận, huyện Triệu Phong ngày 10/7/2014. Diễn biến của vụ việc, vào đêm tổ chức đám cưới của một gia đình ở khu vực 6, xã Triệu Thuận có nhiều thanh niên tới chơi, đến khuya thì giữa các nhóm thanh niên xảy ra xích mích. Trong lúc chạy tìm đánh các thanh niên ở khu vực 5, Đoàn Thanh Kh. và đồng bọn bắt gặp một người đàn ông chạy cùng chiều, không cần biết người đó là ai và chạy trước nhóm mình với mục đích gì, cả 6 người trong nhóm kẻ dùng tay chân, người dùng dao rựa, đánh, chém, đá vào cơ thể người đó làm cho người đàn ông bị đánh, chém chết ngay tại chỗ. Hành vi này là điển hình của tội “giết người” có tính chất côn đồ. Còn Đoàn Quang Ph. tuy không đánh, chém người đàn ông bị hại, nhưng là người giúp sức đắc lực bằng cách chuẩn bị hung khí cho các thanh niên trên, nên Ph. cũng bị truy tố theo tội danh “giết người”. Riêng Đoàn Quang Th. khi thấy bà T.T.Y chạy đến la hét, kêu cứu, Th. cầm ống tuýt sắt đánh vào trán bà T.T.Y gây thương tật tạm thời 20%, cấu thành tội “cố ý gây thương tích” với hai tình tiết tăng nặng là có tính chất côn đồ và dùng hung khí nguy hiểm. Tại phiên tòa, các bị cáo đã nhận ra được hành vi phạm tội đặc biệt nghiêm trọng của mình và bị trừng trị nghiêm bằng những bản án thích đáng. Đông đảo người dân tham dự phiên tòa hôm đó đã hiểu rõ hơn những quy định của pháp luật thông qua vụ án về tội “giết người” cụ thể, đồng thời rút ra bài học quý cho bản thân và giáo dục con em mình không để vì một phút thiếu kiềm chế mà gây ra hậu quả nghiêm trọng đáng tiếc. Sau phiên tòa lưu động xét xử Đoàn Thanh Kh. cùng đồng phạm phạm tội “giết người” tại xã Triệu Thuận, nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật của người dân được nâng lên, đến nay trên địa bàn xã không còn cảnh thanh niên ở làng này và làng kia tìm đánh nhau, tình hình an ninh trật tự thôn xóm ổn định, nhân dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa mới, xây dựng nông thôn mới phát triển giàu đẹp. Vụ Đoàn Thanh Kh. cùng đồng phạm phạm tội “giết người” tại xã Triệu Thuận (Triệu Phong) là một trong những vụ án được TAND tỉnh đưa ra xét xử lưu động đã mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần phổ biến, giáo dục nâng cao hiểu biết pháp luật cho người dân, ổn định tình hình an ninh trật tự ở cơ sở, đồng thời có tác dụng răn đe, phòng ngừa chung. Đây là kênh tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật trực quan, sinh động, có hiệu quả dễ đi vào đời sống nhân dân, cần được tiếp tục nhân rộng trong thời gian tới. THANH HẢI