Chiến dịch “Nhành Ô liu” ở Syria gây nhiều quan ngại

QĐND - Chiến dịch không kích mang tên “Nhành Ô liu” do Thổ Nhĩ Kỳ phát động nhằm vào lực lượng Các đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) ở Afrin đã bước sang ngày thứ 3 gây nhiều quan ngại trong bối cảnh các nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng Syria vẫn bế tắc...

Ngày 21-1, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert lên tiếng kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ cần hành động kiềm chế và tránh gây thương vong cho dân thường. Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng, những động thái như vậy của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ảnh hưởng xấu tới hòa bình, ổn định của khu vực, không giúp ích gì cho việc bảo vệ an ninh biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Mỹ kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ tập trung vào chiến đấu chống phiến quân IS và không tiến hành hành động quân sự tại Afrin.

Trong khi đó, Tổng thống Syria Al Assad đã lên tiếng chỉ trích việc Ankara tiến hành chiến dịch và coi đây là một phần hành động của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm hỗ trợ các nhóm cực đoan. Cùng ngày, Ai Cập cũng lên tiếng chỉ trích chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria, coi đây là hành động vi phạm chủ quyền của Syria.

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Iran bày tỏ quan ngại về những gì đang diễn ra tại Afrin, đồng thời yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ chấm dứt ngay hành động này. Theo Bộ Ngoại giao Iran, khủng hoảng tại Afrin có thể giúp các nhóm khủng bố xuất hiện trở lại ở các khu vực miền Bắc Syria. Vì vậy, cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các nước láng giềng của Syria cần tiếp tục duy trì nỗ lực nhằm đạt được hòa bình và giải pháp chính trị.

Khói bốc lên tại vùng Afrin của Syria nhìn từ tỉnh biên giới Hatay giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria ngày 20-1. Ảnh: TTXVN

Trong bối cảnh xung đột chưa chấm dứt ở Syria, việc leo thang căng thẳng ở khu vực biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ càng gây nhiều quan ngại, bao gồm vấn đề nhân đạo. Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian đã kêu gọi ngừng ngay các cuộc xung đột và yêu cầu hỗ trợ nhân đạo cho toàn bộ người dân ở những vùng này. Cũng trong ngày 21-1, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Florence Parly cho rằng chiến dịch “Nhành Ô liu” của Ankara có thể ngăn cản lực lượng người Kurd đang đứng về phía liên minh quân sự quốc tế chiến đấu chống các phần tử cực đoan tại Syria.

Hãng tin TASS dẫn lời Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Đuma quốc gia (Hạ viện) Nga Vladimir Shamanov cho rằng, chiến dịch “Nhành Ô liu” của Thổ Nhĩ Kỳ có thể tạo ra những khó khăn nhất định cho Đại hội Đối thoại dân tộc Syria, dự kiến diễn ra trong hai ngày 29 và 30-1 tại Sochi (Nga). Theo ông Shamanov, Moscow đã áp dụng những biện pháp chính trị-ngoại giao có thể liên quan đến kế hoạch của Ankara và sẽ tiếp tục có những động thái tiếp theo.

Sau khi Thổ Nhĩ Kỳ phát động chiến dịch tấn công người Kurd ở thành phố Afrin, Nga đã tái triển khai một nhóm các thành viên của Trung tâm Nga hòa giải các bên tham chiến Syria và lực lượng quân cảnh nước này tại Syria. Bộ Quốc phòng Nga cho biết: “Chỉ huy của lực lượng Nga tại Syria đã thực hiện các biện pháp đảm bảo an ninh cho quân nhân Nga đồn trú tại Afrin, trong bối cảnh Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện chiến dịch đặc biệt chống lại các lực lượng dân quân người Kurd. Các thành viên của Trung tâm hòa giải và lực lượng quân cảnh được triển khai từ khu vực Afrin tới Tel Ajar thuộc vùng giảm căng thẳng Tel Rifaat Syria để kiềm chế các hành động gây hấn”.

Trong chiến dịch “Nhành Ô liu”, Thổ Nhĩ Kỳ đã triển khai 32 máy bay chiến đấu thực hiện các cuộc không kích nhằm vào nơi ẩn náu, các kho vũ khí, đạn dược của YPG. Ngay trong ngày đầu tiên, không quân Thổ Nhĩ Kỳ đã bắn trúng 153 mục tiêu, trong đó có khu vực trú ẩn của các tay súng người Kurd. Sau đó một ngày, các máy bay chiến đấu của Thổ Nhĩ Kỳ oanh kích 45 mục tiêu, trong khi lực lượng bộ binh cũng đã tiến vào Afrin, tham gia chiến dịch tấn công quân sự.

Thổ Nhĩ Kỳ đã điều động thêm nhiều vũ khí và xe thiết giáp tăng cường an ninh tại vùng biên giới giữa nước này với Syria. Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim cho biết, không kích mới chỉ là giai đoạn 1. Lực lượng bộ binh của nước này sẽ tiến hành “các hoạt động cần thiết” nhắm vào khu vực Afrin căn cứ theo tình hình thực địa.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cho biết, Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa ra cảnh báo với Mỹ trước khi tiến hành chiến dịch, đồng thời khẳng định Ankara có những quan ngại an ninh “chính đáng” trong khu vực. Phát biểu với báo giới trên máy bay tới châu Á, Bộ trưởng Mattis nhấn mạnh Thổ Nhĩ Kỳ “là quốc gia duy nhất thuộc NATO đối mặt với tình trạng nổi dậy bên trong đất nước và Thổ Nhĩ Kỳ có những quan ngại an ninh chính đáng" (ám chỉ đảng Công nhân người Kurd (PKK)-lực lượng ly khai chống chính quyền Ankara từ năm 1984).

Thổ Nhĩ Kỳ luôn coi YPG là một tổ chức khủng bố vì có quan hệ với các tay súng PKK vốn bị cấm hoạt động ở Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, YPG lại được Mỹ hậu thuẫn tại Syria, có vai trò giúp đánh bật tổ chức IS ra khỏi các cứ tại Syria. Do đó, theo giới phân tích, chiến dịch tấn công mới này của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ khiến quan hệ vốn đã căng thẳng giữa Ankara và Washington tiếp tục leo thang cũng như làm gia tăng quan ngại về bất ổn tại Syria sau 7 năm xung đột.

XUÂN PHONG