Sáng mãi truyền thống “kiên trung, bất khuất, tình nghĩa, thủy chung”

* PHAN VĂN THỊNH, Phó Chủ tịch Hội Tù chính trị yêu nước tỉnh Quảng Trị Tỉnh Quảng Trị là địa phương có phong trào đấu tranh cách mạng rất sớm, nhất là từ khi có Đảng lãnh đạo. Trải qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Quảng Trị là một trong những chiến trường khốc liệt nhất, nơi đụng đầu lịch sử giữa lực lượng cách mạng và phản cách mạng. Trên mảnh đất này đã để lại bao chiến công oanh liệt với nhiều địa danh đã đi vào huyền thoại như những trang sử chói ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng.

Hội Tù chính trị yêu nước tỉnh thăm Nghĩa trang Hàng Dương, Côn Đảo - Ảnh: TL

Để làm nên chiến thắng vĩ đại của dân tộc, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc đã có biết bao sự hy sinh lớn lao của đồng bào, đồng chí ta, trong đó có sự đóng góp của cán bộ, đảng viên, chiến sĩ cách mạng, những người yêu nước bị địch bắt tù đày, giam cầm trong các nhà lao của đế quốc, thực dân. Quá trình đấu tranh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, gần một vạn cán bộ, đảng viên, chiến sĩ và đồng bào yêu nước thuộc nhiều thế hệ của tỉnh Quảng Trị đã bị thực dân, đế quốc và bè lũ tay sai bắt bớ, giam cầm trong các nhà tù rùng rợn, khủng khiếp của chúng, hàng ngàn chiến sĩ cách mạng đã anh dũng hy sinh. Tuy nhiên, trong thời gian bị đày đọa về thể xác và tinh thần kéo dài hàng chục năm ấy, những chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày luôn luôn nêu cao tinh thần bất khuất, kiên cường đấu tranh với kẻ thù, “Biến nhà tù đế quốc thành trường học cách mạng”, nơi nung nấu lòng yêu nước thiết tha, rèn luyện ý chí kiên cường, dũng cảm, lòng tin tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, tin tưởng vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng. Như cựu tù, nhạc sĩ Tôn Thất Lập đã mô tả: “Chốn lao tù là nơi ta rèn tâm chí, đây cũng là chiến trường mà ta không cầm vũ khí. Trái tim này là gan đập tan lũ người bán nước. Thân xác này là đồng ở trong có dòng máu đỏ. Máu đỏ hôm nay, sẽ thắm ngọn cờ ngày mai”. Từ trong những “địa ngục trần gian” của kẻ thù, những chiến sĩ cách mạng vẫn hướng về ánh sáng, tìm ra ánh sáng và cao hơn là chính họ đã tỏa ra ánh sáng làm chói ngời niềm tin được thắp lên từ trái tim, từ lý tưởng. Ánh sáng đó đã góp phần làm nên kỷ nguyên mới, thời đại mới. Chiến thắng trở về trong niềm thương yêu vô hạn của Đảng bộ, nhân dân và người thân, những người tù chính trị nén đau thương, uất hận, mất mát để chống chọi với bệnh tật; bám đất, bám dân lăn lộn với phong trào giữa lúc cuộc chiến còn tiếp diễn. Nhiều đồng chí đã anh dũng hy sinh ngay trên làng xóm thân yêu của mình. Các đồng chí khác không ngừng phấn đấu để trưởng thành trên mặt trận mới. Xuất phát từ nguyện vọng chính đáng của những người bị địch bắt tù đày, ngày 20/3/1994, Hội nghị Ban liên lạc Tù chính trị yêu nước (TCTYN) thị xã Đông Hà được thành lập và đi vào hoạt động, vừa làm nhiệm vụ Ban vận động tiền thân thành lập Ban liên lạc TCTYN tỉnh. Ngày 23/7/1994, Hội nghị đại biểu Ban liên lạc TCTYN tỉnh Quảng Trị lần thứ nhất được tổ chức tại Đông Hà, bầu ra Ban Chấp hành gồm 13 thành viên trong tổng số 7/8 đoàn đại biểu về dự, đại diện cho trên 3.200 hội viên trong tỉnh. Đồng chí Hoàng Phùng được bầu làm Trưởng Ban liên lạc. Ngày 27/10/1994, UBND tỉnh Quảng Trị cho phép thành lập Ban liên lạc TCTYN tỉnh. Đến năm 2006, Ban liên lạc TCTYN được chuyển đổi thành Hội TCTYN tỉnh Quảng Trị. Qua 20 năm tổ chức và hoạt động dưới sự lãnh đạo và quản lý của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Hội TCTYN đã tập hợp được hơn 4.000 hội viên, sinh hoạt theo 3 cấp: tỉnh; huyện, thị xã, thành phố và xã, phường, thị trấn. Qua 5 lần tổ chức đại hội, đến nay Hội còn gần 2.000 hội viên sinh hoạt ở 9 huyện, thị xã, thành phố và trên 100 cơ sở xã, phường, thị trấn. Hội Tù chính trị tập trung đẩy mạnh các hoạt động mang ý nghĩa truyền thống nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị tư tưởng cho hội viên, đồng thời tuyên truyền rộng rãi trong toàn xã hội về những thành quả và vị thế của người tù chính trị qua các giai đoạn lịch sử, nhất là trong các dịp lễ hội của đất nước và quê hương như tổ chức Lễ hội hành hương về cội nguồn Nhà đày Lao Bảo; mít tinh kỷ niệm 30 năm ngày giải phóng miền Nam tại Thành Cổ -Lao xá Quảng Trị, Nhà lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn, cầu Hiền Lương…; tri ân các anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn, Đường 9; mít tinh kỷ niệm 30 năm, 40 năm chiến thắng trở về tại bờ Bắc, bờ Nam sông Thạch Hãn, thị xã Quảng Trị, nơi trao trả tù chính trị với quy mô hoành tráng, có sự tham gia, chứng kiến của các đồng chí lãnh đạo tỉnh, các huyện, thị xã, thành phố, các nhân chứng lịch sử cùng đông đảo nhân dân và tù chính trị của Trung ương, các tỉnh bạn về dự, để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp. Trong sinh hoạt, Hội lấy đơn vị cơ sở làm trọng tâm giáo dục, động viên rèn luyện lẫn nhau. Bằng những mục tiêu “Mỗi hội viên tù chính trị là một ngọn đèn nhỏ trong thôn xóm”, “Loại khỏi gia đình tù chính trị các tệ nạn xã hội”... Thường xuyên đấu tranh nội bộ, uốn nắn những lệch lạc trong cuộc sống, biểu dương người tốt, việc tốt. Hội viên luôn thể hiện lập trường tư tưởng kiên định, vững vàng trước mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch và tiêu cực trong xã hội; ra sức thực hiện lời dặn dò của Thủ tướng Phạm Văn Đồng: “Quá khứ vinh quang chỉ được trân trọng khi hiện tại tiếp tục làm đẹp cho đời”. Nhờ vậy, hội viên tù chính trị khắp nơi trong tỉnh dù ở cương vị, hoàn cảnh nào cũng nêu cao tinh thần tự giác, tự nguyện trong cộng đồng; 90% trở lên gia đình hội viên là gia đình văn hóa và hàng trăm gương tiêu biểu trong các phong trào thi đua yêu nước ở địa phương, góp phần tích cực trong công tác xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới; mẫu mực trong lối sống ở khu dân cư, giáo dục con cháu học tập chăm ngoan; chan hòa cùng đồng đội, hết lòng giúp đỡ nhau khi hoạn nạn, đau ốm, tiễn đưa trọn nghĩa lúc qua đời. Các đồng chí còn sức lực, có trí tuệ đã tham gia tích cực công tác xây dựng Đảng, chính quyền và Mặt trận các cấp. Đã có gần 300 đồng chí tham gia công tác cấp tỉnh và cấp huyện, trên 900 đồng chí tham gia công tác cấp xã, phường, thị trấn, thôn bản, khu phố. Hội TCTYN đã trực tiếp và phối hợp với các cơ quan chức năng xuất bản nhiều tập sách có giá trị như: Nhà đày Lao Bảo; Lịch sử đấu tranh và cách mạng tại Lao xá Quảng Trị; Rèn trong lửa (tập 1 và tập 2); Chuyện kể Côn Đảo; Giữ vững lòng son... được đông đảo bạn đọc trong và ngoài tỉnh đón nhận, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng của quê hương. Ngoài ra còn nhiều tập thể, hội viên viết hồi ký, truyện kể, thơ ca... giới thiệu trên báo chí, truyền hình hoặc trong nhiều cuộc giao lưu với thế hệ trẻ, học sinh có tác động mạnh mẽ. Trở về với cuộc sống đời thường, người tù chính trị luôn đứng vững trên mặt trận mới, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng bộ và nhân dân giao phó. Tại Đại hội đại biểu TCTYN toàn tỉnh tháng 7/2002, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã trao tặng Hội 8 chữ: “Kiên trung, bất khuất, nghĩa tình, thủy chung”; Đại hội đại biểu TCTYN lần thứ V nhiệm kỳ 2011-2016 và kỷ niệm truyền thống 40 năm chiến thắng trở về tháng 3/2013, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã gửi tặng lẵng hoa chúc mừng. Đặc biệt năm 2012, Chủ tịch nước đã tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho tập thể chiến sĩ cách mạng nhà tù Côn Đảo và trại giam Phú Quốc đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, trong đó có con em Quảng Trị. Hàng ngàn huân, huy chương, bằng khen cao quý được trao tặng cho cán bộ, chiến sĩ tù chính trị trong kháng chiến cũng như trong xây dựng đất nước hôm nay. Người tù chính trị yêu nước luôn nhận thức rằng, muốn cho quá khứ ánh lên hào quang tươi đẹp thì chúng ta càng phải tiếp tục đổi mới, hoàn thiện mình; làm ngọn đuốc sáng là thứ hành trang đáng quý và cần thiết cho hôm nay và con cháu mai sau, như lời nói của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Lê Hữu Phúc: “Đối với các đồng chí cựu tù chính trị yêu nước, trong hoàn cảnh tuổi tác của mình, không yêu cầu gì lắm về sự đóng góp sức lực mà yêu cầu các đồng chí giữ cho được vai trò hạt nhân mẫu mực trong từng cơ sở xóm, thôn, từng phong trào quần chúng xây dựng quê hương, đó là điều mong muốn nhất của Đảng bộ và nhân dân”. Những người tù chính trị yêu nước hôm nay nguyện mãi mãi giữ vững phẩm chất tốt đẹp của người chiến sĩ cách mạng, xứng đáng với lòng tin yêu của Đảng bộ và nhân dân tỉnh nhà.