Công ty TNHH Dược liệu hữu cơ An Xuân - Xây dựng quy trình khép kín về sản xuất dược liệu

Nắm bắt nhu cầu của thị trường về sử dụng thảo dược trong việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe và phát huy tiềm năng, lợi thế sẵn có của địa phương, chị Lê Hồng Nhạn, thị trấn Cam Lộ, huyện Cam Lộ đã tiên phong trong việc trồng và đưa sản phẩm cà gai leo ra thị trường. Sau hơn 6 năm nỗ lực xây dựng thương hiệu, đến nay sản phẩm cà gai leo của Công ty TNHH dược liệu hữu cơ An Xuân đã khẳng định chỗ đứng trên thị trường trong và ngoài tỉnh, được người tiêu dùng tin tưởng đón nhận.

Tiên phong trong sản xuất cao cà gai leo

Cà gai leo, một loại cây dại mọc nhiều tại các vùng gò đồi của huyện Cam Lộ. Đã từ lâu, người dân vùng quê này đã biết đưa thân và lá loại cây này mang về phơi khô rồi nấu lấy nước uống để hỗ trợ trong điều trị bệnh về gan, hạ men gan, giải độc gan, giải rượu…Nhận thấy việc canh tác dược liệu nói chung, cà gai leo nói riêng rất thích hợp với khí hậu thổ nhưỡng Quảng Trị, với sự tâm huyết và đam mê, gia đình chị Nhạn đã tìm tòi nghiên cứu và được kỹ sư Nguyễn Đức Tuệ (Quảng Ngãi) - người có công đầu thuần chủng cà gai leo hướng dẫn, giúp đỡ nhưng lần đầu tiên trồng loại cây dược liệu này gia đình cũng gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, với phương châm vừa làm vừa học hỏi nên cà gai leo đã dần bén rễ tốt tươi trên vùng gò đồi An Mỹ. Sau khoảng 6 tháng trồng, cây bắt đầu cho thu hoạch, mỗi năm khoảng 2 đợt, năng suất đạt khoảng 4 tấn/ha/năm. So với các vùng đất phù sa hay đất đỏ ba dan, năng suất cà gai leo trồng ở vùng gò đồi thấp hơn nhưng đổi lại, dược tính cây cà gai leo trên vùng đất cằn cỗi, khắc nghiệt lại cao hơn gấp 2-3 lần.

Trồng nguyên liệu cà gai leo tại Công ty TNHH dược liệu hữu cơ An Xuân - Ảnh: N.K

Sau một thời gian trồng cà gai leo để nhập nguyên liệu cho doanh nghiệp, gia đình chị Nhạn nhận thấy việc nhập thô nguyên liệu bộc lộ một số hạn chế, bất cập, nhất là giá cả không ổn định, phụ thuộc nhiều vào thị trường. Từ thực tế đó, chị Nhạn bắt đầu học hỏi để xây lò nấu cao dược liệu. Mẻ cao đầu tiên ra lò thành công bằng quyết tâm của chị Nhạn. Nhưng rồi, sau hơn 1 tháng thực hiện, chị nhận ra những nhược điểm từ cách nấu cao truyền thống, từ đó thôi thúc chị tiếp tục học hỏi, tìm kiếm và tiếp cận với những kỹ thuật chiết cao hiện đại hơn. Đầu năm 2016, chị đầu tư lò hơi cấp nhiệt, hệ thống nồi chiết, nồi cô chân không bằng inox… để phục vụ quá trình sản xuất cao dược liệu từ cà gai leo nhằm mang ra thị trường những sản phẩm thảo dược hoàn thiện, chất lượng. Nhờ làm chủ từ quy trình sản xuất nguyên liệu đến chiết xuất cao nên sản phẩm cao cà gai leo An Xuân có hương vị thơm ngon, mang nét đặc trưng rất riêng so với những sản phẩm nơi khác.

Sau khi ra mắt sản phẩm với tên gọi cà gai leo An Xuân với dây chuyền sản xuất có công suất từ 5.000 - 7.000 hộp/tháng, sản phẩm của Công ty TNHH dược liệu hữu cơ An Xuân đã được người tiêu dùng đón nhận tích cực, cà gai leo An Xuân còn đoạt giải A sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của huyện Cam Lộ; đoạt giải Nhì sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh Quảng Trị 2018; được công nhận top 100 thương hiệu mạnh đất Việt năm 2018 và giải thưởng “Sản phẩm vàng vì sức khỏe cộng đồng” năm 2019; có 2 sản phẩm của An Xuân trên tổng số 7 sản phẩm của toàn tỉnh được chứng nhận OCOP 4 sao năm 2020. Công ty TNHH dược liệu hữu cơ An Xuân đã bảo vệ thành công đề tài cấp tỉnh về “Nghiên cứu quy trình nhân giống, trồng, chăm sóc, thu hái, bảo quản và đa dạng hóa các sản phẩm từ cây cà gai leo ở vùng gò đồi Cam Lộ, thích ứng với biến đổi khí hậu, theo hướng hữu cơ, tiêu chuẩn GACP và hình thành chuỗi giá trị”, được các ngành chức năng đánh giá cao.

Xây dựng Cam Lộ trở thành trung tâm dược liệu

Đã từ lâu, huyện Cam Lộ xem là cái nôi của sản xuất dược liệu với các sản phẩm cao đặc trưng được sản xuất từ chè vằng, cà gai leo, hà thủ ô… Để có nguyên liệu dùng nấu cao dược liệu, người dân phải vào rừng tìm kiếm hoặc thu mua từ các tỉnh khác về nên sản xuất gặp nhiều khó khăn. Gần đây được sự định hướng và hỗ trợ của địa phương, bà con đã thử nghiệm trồng một số loại dược liệu để chủ động nguồn nguyên liệu. Công ty An Xuân là doanh nghiệp đầu tiên tại Cam Lộ thực hiện thành công quy trình trồng, sản xuất đến chế biến cao dược liệu cà gai leo. Để đảm bảo chất lượng sản phẩm, doanh nghiệp đã chú trọng ngay từ khâu ươm giống, sản xuất, tuân thủ trồng theo phương thức canh tác hữu cơ 100%.

Sau 6 năm hình thành và phát triển, đến nay, Công ty TNHH dược liệu hữu cơ An Xuân đã cho ra thị trường 16 sản phẩm dược liệu các loại, chủ yếu được tiêu thụ qua các kênh tiêu dùng, cửa hàng bán lẻ, các siêu thị trong và ngoài tỉnh. Đây cũng là đơn vị đi đầu về quy trình sản xuất dược liệu an xoa bài bản để xuất khẩu dược liệu an xoa sang thị trường Mỹ. “Ngoài việc trồng để chủ động nguồn nguyên liệu, chúng tôi còn quản lý được nguồn gốc của thảo dược. Và điều quan trọng là bảo tồn được các loại thảo dược quý đang bị khai thác cạn kiệt”, chị Nhạn chia sẻ thêm.

Công ty TNHH dược liệu hữu cơ An Xuân chuẩn bị cao an xoa để xuất khẩu - Ảnh: QUỲNH DIỄM

Mô hình ứng dụng công nghệ tiên tiến của gia đình chị Nhạn không chỉ được áp dụng trên cây dược liệu mà còn được nhân rộng tại các vùng trồng cây ăn quả, cây lạc trên địa bàn. Nhiều hộ dân đã học hỏi sử dụng màng phủ nông nghiệp phủ trên những luống cây để giữ ẩm, chống côn trùng, cỏ dại, nghiên cứu ứng dụng công nghệ tưới hiện đại của Israel, tưới nhỏ giọt đến tận từng gốc cây để tiết kiệm nước, góp phần nâng cao năng suất tại các vùng chuyên canh. Bên cạnh đó, mô hình sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu của gia đình chị Nhạn còn nhận được sự quan tâm của nhiều đoàn tham quan, các hộ gia đình trong và ngoài tỉnh (Quảng Bình, Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế, Quy Nhơn, Phú Yên) đến học tập, đưa mô hình về ứng dụng tại địa phương.

Tiếp bước niềm đam mê của bố mẹ, Trần Lê Quỳnh Diễm - con gái đầu của chị Nhạn sau khi tốt nghiệp Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh đã về tiếp quản, đảm nhận công việc quản lý, điều hành mọi hoạt động của công ty. Theo kế hoạch, năm 2022, Công ty TNHH dược liệu hữu cơ An Xuân sẽ tiếp tục mở rộng liên kết với người dân địa phương trong việc trồng một số cây dược liệu khác như tía tô, diếp cá, rau má, an xoa… Quá trình sản xuất, công ty sẽ giám sát từ quy trình trồng, chăm sóc đến thu hoạch sản phẩm, đảm bảo đúng theo quy trình hữu cơ. Cùng với đó, doanh nghiệp sẽ tiên phong đăng ký xây dựng đơn vị nông trại kiểu mẫu trong xây dựng nông thôn mới với 3 tiêu chí về chất lượng; vệ sinh an toàn thực phẩm và đảm bảo môi trường xanh- sạch- đẹp.

Được biết trong lộ trình xây dựng huyện nông thôn mới kiểu mẫu, huyện Cam Lộ quy hoạch vùng nguyên liệu sản xuất tập trung chuyên canh cây dược liệu ổn định với diện tích 500 ha, trong đó 100 ha chè vằng, 200 ha cây an xoa, 50 ha cà gai leo, 100 ha cây tràm năm gân và 50 ha các cây dược liệu khác (hà thủ ô, sâm bố chính, nghệ….). Đồng thời địa phương cũng nghiên cứu, xây dựng ứng dụng quy trình kỹ thuật sản xuất giống, thâm canh trồng thuần, hữu cơ, công nghệ cao, có mã vùng và các chứng nhận hữu cơ, vietGAP… Bên cạnh đó, tuyên truyền vận động người sản xuất rừng bảo tồn, khoanh nuôi và khai thác hợp lý các cây dược liệu dưới tán rừng để liên kết với các cơ sở, HTX chế biến gắn với đổi mới công nghệ chế biến, xây dựng thương hiệu tham gia vào chuỗi sản phẩm OCOP huyện, tỉnh và cả nước, phấn đấu đến năm 2025, huyện trở thành trung tâm dược liệu của Quảng Trị.

Thiết nghĩ, với những kết quả đạt được, huyện Cam Lộ rất xứng đáng được cấp trên quan tâm, tạo điều kiện trở thành trung tâm dược liệu của tỉnh trong tương lai gần bởi 2 lý do. Đây là địa phương có nền tảng lâu đời về sản xuất dược liệu, nhiều sản phẩm cao dược liệu của địa phương đã được tiêu thụ rộng rãi trên thị trường, được người tiêu dùng đón nhận tích cực. Mặt khác, trên địa bàn có những doanh nghiệp, tiêu biểu như Công ty TNHH dược liệu hữu cơ An Xuân đã đi dầu trong việc bảo tồn loại thảo dược quý, trồng và chăm sóc theo hướng hữu cơ, đúng quy trình và thực hiện đa dạng hóa sản phẩm, không ngừng đầu tư máy móc thiết bị hiện đại để nâng cao chất lượng sản phẩm.

Thanh Lê