Những điểm mới trong Dự thảo Luật trật tự, an toàn giao thông

Dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (Dự thảo Luật) là một trong hai luật tách từ Luật Giao thông đường bộ. Đây là việc hoàn thiện thể chế pháp luật trong lĩnh vực bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ và là sự cụ thể hóa Hiến pháp để giải quyết những vấn đề thực tiễn về trật tự, an toàn giao thông đường bộ trong tình hình mới. Trên cơ sở hồ sơ dự án luật đã được chỉnh lý, hoàn thiện và tiến độ chuẩn bị thực tế, Chính phủ đề nghị Quốc hội khóa XV cho ý kiến về Dự thảo Luật tại Kỳ họp thứ 5 vào tháng 5/2023.

Lực lượng cảnh sát giao thông tuần tra, kiểm soát giao thông -Ảnh: D.T

Dự thảo Luật có một số nội dung mới so với Luật Giao thông đường bộ năm 2008, được ban hành với mục tiêu xây dựng thói quen, ý thức tự giác và hình thành văn hóa giao thông hiện đại, đề cao sự bảo vệ tính mạng, tài sản, quyền con người khi tham gia giao thông. Dự thảo Luật gồm 8 chương, 61 điều nhằm bổ sung những thiếu hụt về chính sách an toàn giao thông; chính sách đầu tư, xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ; chính sách vận tải đường bộ; khắc phục những hạn chế, bất cập về kết cấu và về phân công trách nhiệm quản lý nhà nước trong Luật Giao thông đường bộ năm 2008, phù hợp với xu thế lập pháp về kinh nghiệm quốc tế.

So với Luật Giao thông đường bộ năm 2008, Dự thảo Luật đã bổ sung quy định chi tiết nhiều nội dung về đăng ký, cấp biển số xe cụ thể, rõ ràng hơn, bảo đảm yêu cầu cải cách hành chính, ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại, phục vụ người dân. Về người điều khiển phương tiện tham gia giao thông, Dự thảo Luật quy định nhiều điểm mới như: người đủ 17 tuổi trở lên được đăng ký học lái xe; người học lái xe được lựa chọn cơ sở đào tạo lái xe, giáo viên dạy lái theo yêu cầu, được đào tạo hoặc lựa chọn hình thức tự học các kiến thức về pháp luật giao thông đường bộ; người được cơ sở đào tạo xác nhận đã hoàn thành chương trình đào tạo, được lựa chọn và đăng ký với cơ quan quản lý đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe để tham dự kỳ sát hạch; kết quả đào tạo, sát hạch lái xe phải thông tin công khai; sửa đổi một số hạng giấy phép lái xe để phù hợp với Công ước Viên năm 1968…

Bên cạnh đó, nội dung ở một số chương của Dự thảo Luật mới so với Luật Giao thông đường bộ năm 2008. Cụ thể: Chương IV “Chỉ huy, điều khiển giao thông bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ” cụ thể hóa những biện pháp, cơ chế tổ chức giao thông an toàn, phòng ngừa, giải quyết ùn tắc giao thông và khắc phục các bất cập là nguyên nhân dẫn đến tai nạn giao thông, ùn tắc giao thông. Chương V về “Giải quyết tai nạn giao thông đường bộ” quy định những nội dung nhằm bảo đảm sự thống nhất, bảo đảm quyền và nghĩa vụ hợp pháp của các bên có liên quan trong tai nạn giao thông. Các nội dung trong chương VI “Tuần tra, kiểm soát bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ” nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, phát hiện, xử lý vi phạm cũng như thay đổi phương thức tuần tra, kiểm tra theo hướng hiện đại, nâng cao hiệu lực thực thi pháp luật.

Về các nội dung trong Chương VII “Quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ”, Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Bộ Công an chịu trách nhiệm trước Chính phủ quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Các bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm phối hợp với Bộ Công an thực hiện quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Ủy ban nhân dân các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình thực hiện quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ tại địa phương.

So với dự thảo luật trình Quốc hội khóa XIV tại Kỳ họp thứ 10, dự thảo hiện tại không quy định về hình thức cấp biển số xe ô tô thông qua đấu giá, do liên quan đến các quy định về quyền sở hữu tài sản của người dân. Bộ Công an đã báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 73/2022/QH15 về thí điểm đấu giá biển số xe ô tô, thi hành từ ngày 1/7/2023 và được thực hiện trong 3 năm. Về trừ điểm của giấy phép lái xe, dự thảo luật trình Quốc hội khóa XIV xác định đây là biện pháp quản lý hành chính nhà nước. Tuy nhiên, qua nghiên cứu, tiếp thu ý kiến góp ý của nhiều chuyên gia, nhà khoa học và tham khảo kinh nghiệm quốc tế thì đây là một hình thức xử lý vi phạm hành chính, nên cần sửa đổi, bổ sung trong Luật Xử lý vi phạm hành chính. Vì vậy, Dự thảo Luật hiện tại không quy định về nội dung này. Bộ Công an đang đề xuất Chính phủ báo cáo Quốc hội Nghị quyết thí điểm về trừ điểm giấy phép lái xe đối với người vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông. Dự thảo Luật hiện tại không quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn quản lý nhà nước của các bộ, ngành. Nội dung này sẽ do Chính phủ quy định tại các nghị định liên quan.

Diệu Thúy