Sản xuất nương rẫy gắn với bảo vệ rừng ở Đakrông

(QT) - Đối với miền núi, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, Đảng và Nhà nước ta đã đã có nhiều chủ trương, chính sách lớn ưu tiên đầu tư cho sự phát triển bền vững, xóa đói giảm nghèo như chương trình 134, 135, chương trình phát triển khu vực biên giới... Những chương trình này đã làm thay đổi đáng kể bộ mặt nông thôn miền núi, nâng cao đời sống và điều kiện sống cho đồng bào, đồng thời cũng qua đó, nhận thức của người dân trong tổ chức cuộc sống và sản xuất có sự chuyển biến tích cực, không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất mà còn góp phần quan trọng trong công tác bảo vệ rừng. Việc quy hoạch vùng sản xuất nương rẫy cho đồng bào dân tộc thiểu số ở Đakrông là bước đột phá quan trọng của công tác tổ chức lại sản xuất gắn với bảo vệ rừng. Sản xuất nương rẫy là tập quán canh tác lâu đời của đồng bào dân tộc thiểu số ở Quảng Trị. Trong điều kiện khó khăn về giao thông cách trở, sản xuất nương rẫy giúp đồng bào tự cung, tự cấp cho cuộc sống từ lâu đời. Tuy nhiên, việc đồng bào du canh, du cư đốt rừng làm nương rẫy đã gây ảnh hưởng rất lớn đến công tác bảo vệ rừng. Càng ngày sức ép về phát triển dân số ở vùng đồng bào dân tộc càng làm cho việc đốt rừng làm rẫy gây nên hậu quả nghiêm trọng về môi trường sinh thái. Đồng thời, sự cạnh tranh về sử dụng đất và rừng ở vùng núi làm cho việc sản xuất nương rẫy trở nên phức tạp hơn. Vì vậy, việc quy hoạch sản xuất nương rẫy là cần thiết hơn bao giờ hết để vừa đảm bảo được cho cuộc sống của người dân vùng cao, vừa bảo vệ được tài nguyên rừng. Chương trình quy vùng sản xuất nương rẫy ở huyện Đakrông được thực hiện tại 2 xã A Ngo và Hướng Hiệp với tổng diện tích trong diện quy hoạch là khoảng 800 ha, đang được bà con các dân tộc Vân Kiều, Pa Cô canh tác sử dụng. Kinh tế của các xã này chủ yếu là sản xuất nông, lâm nghiệp, trong đó canh tác nương rẫy đóng vai trò quan trọng. Cùng với việc quy hoạch sản xuất nương rẫy, tại các xã này, đồng bào được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn cặn kẽ kỹ thuật sản xuất lúa cạn, các loại cây màu, cách luân canh cây trồng, bón phân và chăm sóc bảo vệ cây trồng... Đồng thời, thông qua các buổi hướng dẫn kỹ thuật theo kiểu "cầm tay chỉ việc" này, cán bộ tuyên truyền cho người dân hiểu được tác dụng to lớn của việc ổn định sản xuất. Nhờ đó, đến nay chương trình quy hoạch sản xuất nương rẫy đã mang lại hiệu quả rất lớn. Đồng bào ổn định sản xuất nương rẫy gắn với công tác bảo vệ tài nguyên rừng, nhận thức của bà con về sản xuất bền vững đã được nâng cao rõ rệt. Anh Hồ Xuân Ninh, xã Hướng Hiệp, huyện Đakrông cho biết: "Nhờ có chương trình quy hoạch sản xuất nương rẫy mà chúng tôi được nhà nước đầu tư hỗ trợ và hướng dẫn thâm canh trong sản xuất, hiệu quả sản xuất đưa lại tốt hơn trước nhiều nên đã đảm bảo lương thực hơn. Hiện nay, ở bản chúng tôi không còn người đốt rừng làm nương rẫy nữa mà người dân đã có ý thức bảo vệ rừng, bà con phấn khởi lắm"... Thay đổi phương thức canh tác nương rẫy, ưu tiên trồng rừng trên những diện tích nương rẫy sản xuất kém hiệu quả và nhất là định vị quy hoạch vùng sản xuất đang được Hạt Kiểm lâm huyện Đakrông tích cực phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện. Qua đó, đã tạo ra bước đột phá lớn trong thay đổi tư duy, tập quán và cung cách sản xuất lạc hậu lâu nay đối với bà con các dân tộc thiểu số. Hạt Kiểm lâm huyện Đakrông đã triển khai có hiệu quả các giải pháp phù hợp với thực tế địa phương nhằm giúp cho bà con tích cực hưởng ứng và thực hiện tốt việc canh tác trên diện tích nương rẫy đã ổn định. Ông Trần Hiệp, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Đakrông cho biết: "Chúng tôi đã quy vùng sản xuất nương rẫy để tránh cho việc bà con vào khai thác lâm sản trong rừng tự nhiên, bố trí cán bộ kiểm lâm địa bàn hướng dẫn kỹ thuật, đảm bảo quy trình, quy hoạch, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động cho bà con về quyền lợi, trách nhiệm và nghĩa vụ bảo vệ rừng của người dân. Người dân đã tham gia thực hiện khá tốt chương trình này". Chủ trương và chính sách về phát triển kinh tế cho đồng bào các dân tộc thiểu số ở miền núi ở Quảng Trị nói chung và huyện Đakrông nói riêng, trong đó có việc quy hoạch vùng sản xuất nương rẫy là công việc hết sức cần thiết. Bởi đó không chỉ nhằm tổ chức lại sản xuất, khai thác hết tiềm năng đất đai của địa phương mà còn góp phần rất lớn trong công tác bảo vệ môi trường sinh thái, bảo vệ tài nguyên rừng nhờ việc chấm dứt dần nạn phát rừng làm nương rẫy. Đây chính là hướng đi đúng trong phát triển kinh tế - xã hội bền vững ở vùng cao Quảng Trị. VÕ THÁI HÒA