Giáo dục hàng đầu, lương hàng thứ mấy?

(QT) - Tuần qua cả nước tưng bừng khai giảng năm học mới. Mỗi lần bước vào năm học mới lại có biết bao nhiêu chuyện buồn vui quanh buổi tựu trường. Tờ báo trào phúng “Tuổi Trẻ Cười” trong số báo đầu tháng 9 có hình bìa là một bức tranh hài hước: Một phụ huynh đang dự họp đầu năm đã…xỉu sau khi được thông báo các khoản nộp. Tranh vẽ vị phụ huynh tay nắm chặt tờ “phiếu thu” nằm trên chiếc băng ca được các bác sĩ khiêng chạy hộc tốc ra chiếc xe cấp cứu trước cổng trường. Khoan nói đến ý tưởng hài hước, điều dễ nhận ra là vấn đề của học hành rất được quan tâm đầu tiên chính là…tiền! Phòng học xập xệ, cần xây mới: tiền! Cơ sở vật chất, bàn ghế, học cụ: tiền! Tuy nhiên có một điều ít thấy nhắc đến: tiền lương của thầy cô có đủ sống? Tôi quen biết rất nhiều bạn bè là giáo viên. Cũng sàn sàn một lứa, ra trường từ 15- 20 năm, đi dạy ngần ấy năm, vậy nhưng tất tần tật các khoản lương, phụ cấp đứng lớp, phụ cấp thâm niên…tổng cộng nằm ở mức 5 đến hơn 6 triệu đồng/tháng. Đem đồng lương ấy chi tiêu trong bối cảnh vật giá như hiện nay, sẽ thấy các thầy cô quả là “siêu nhân”. Đấy là nói đến các thầy cô đã có thâm niên từ 15-20 năm, còn giáo viên mới ra trường thì sao? Nhiều giáo viên trẻ đã cảm thán rằng tháng nào phải đi dự vài cái đám cưới bạn bè thân thiết thì có khi thiếu cả tiền mua mì tôm (?!). Chuyện lương giáo viên không phải không được các cấp lãnh đạo quan tâm. Từ năm 2006, khi vừa nhậm chức Bộ trưởng Giáo dục, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân (nay là Phó Thủ tướng Chính phủ) coi vấn đề tăng lương cho giáo viên như một mục tiêu quan trọng của ngành giáo dục. Dịp kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11, tại buổi gặp gỡ thân mật với các giáo sư và nhà giáo nhân dân vừa được phong tặng (đợt năm 2006) Bộ trưởng cho biết sẽ thành lập lại Cục Giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục để quan tâm chăm lo đời sống giáo viên và hứa đến năm 2010, giáo viên có thể sống được bằng lương. Tiếc thay kế hoạch cải cách tiền lương của Bộ GD-ĐT đã không thành công, thay vào đó là đề xuất phụ cấp thâm niên và với 1% cho mỗi năm thâm niên trong bối cảnh “bão giá” như hiện nay thì điều này còn thua “muối bỏ bể”. Khi chọn con đường dạy học, ít thầy cô giáo nào nghĩ đến chuyện làm giàu, có lẽ nguyện vọng giản dị của các nhà giáo là được sống bằng lương để có thể toàn tâm, toàn ý dốc sức cho sự nghiệp giáo dục. Xã hội chúng ta đã tạo ra một nếp nghĩ về biểu tượng người thầy luôn sống bằng đồng lương, thanh bạch mà cao quý. Tuy nhiên, chỉ khi đồng lương đủ trang trải cuộc sống cho bản thân và gia đình, người thầy mới đáp ứng được những yêu cầu và đòi hỏi ngày càng cao của xã hội. Vì thế, nhà nước cần có cách tính lương cao nhất dành cho nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, bởi mức lương như vậy mới thể hiện sự tôn vinh của xã hội với lĩnh vực luôn được xem là quốc sách hàng đầu của đất nước. Cần có chủ trương, kế hoạch khả thi lo cho đời sống của giáo viên, đừng để nhà giáo tự bươn chải, vật lộn với đồng lương không đủ sống. Và một đồng lương đủ sống (nuôi được bản thân, một con, một cha hoặc mẹgià) cho ba người là bao nhiêu? Thử làm phép toán theo mức mà Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội đề nghị vào tháng 9/2012 là 3,6 triệu đồng/ tháng (và hiện nay là 4 triệu đồng/tháng) để miễn trừ cho người phụ thuộc khi tính thuế thu nhập cá nhân. Vậy để nuôi được mình và cha (hoặc mẹ) cùng với một con, đồng lương của một giáo viên đủ sống phải từ 10-12 triệu đồng/tháng. Phép toán thì đơn giản, nhưng để có con số đó chắc thời gian sẽ tính bằng rất nhiều năm nữa. Nhắc đến chuyện lương giáo viên những ngày này còn vì cả nước đang “choáng” khi biết rằng mức lương của giám đốc một số công ty dịch vụ công ích ở thành phố Hồ Chí Minh lên tới…hơn 200 triệu đồng/tháng (!) Nếu tiền lương giáo viên không có đột phá, vẫn không đủ sống, có lẽ bức tranh biếm vào mùa tựu trường những năm sau, người bị ngất xỉu nằm trên băng ca chắc không phải là phụ huynh mà chính là các thầy cô giáo! Giáo dục là quốc sách hàng đầu-quyết tâm ấy có thể gặp ở khắp mọi nơi. Nhưng lương giáo viên đứng vào hàng thứ mấy? Làm sao để “tương thích” với “giáo dục hàng đầu”? Câu trả lời vẫn còn phải chờ! TRẦN NÔNG DÂN