Thành quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở Quảng Trị

(QT) - Văn hóa đồng hành với sự phát triển. Đảng ta luôn xác định văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển KT-XH. Ngay sau khi đất nước giành được độc lập, tại Đại hội Văn hóa toàn quốc năm 1947, Bác Hồ đã khẳng định: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi” chính là khẳng định vai trò của văn hóa và cán bộ văn hóa. Thấm nhuần quan điểm đó, những năm qua, tỉnh Quảng Trị luôn chú trọng đẩy mạnh thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, xem đây là một trong những nhóm giải pháp quan trọng nhằm “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc” theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII), làm cho văn hóa thấm sâu vào toàn bộ đời sống và hoạt động xã hội, góp phần tạo ra đời sống tinh thần cao đẹp, trình độ dân trí cao, khoa học kỹ thuật phát triển, phục vụ đắc lực sự nghiệp CNH, HĐH vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Để phát huy vai trò đặc biệt quan trọng của văn hóa đối với sự nghiệp phát triển KT-XH, các cấp ủy đảng, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể chính trị- xã hội trong tỉnh quán triệt sâu sắc mục tiêu hàng đầu của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” là nhằm xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện về chính trị, tư tưởng, trí tuệ, đạo đức, thể chất, năng lực sáng tạo, tuân thủ pháp luật, có ý thức cộng đồng, lòng nhân ái, khoan dung, trọng nghĩa tình… làm cho văn hóa trở thành nhân tố thúc đẩy con người tự hoàn thiện nhân cách, thấm sâu vào toàn bộ đời sống xã hội, vào mọi lĩnh vực sinh hoạt và quan hệ con người trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước và hội nhập quốc tế. Thực hiện thắng lợi phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” sẽ có tác dụng to lớn, tạo ra sức đề kháng mạnh mẽ để chống lại sự tha hóa, lai căng ngoại nhập của những luồng văn hóa phẩm độc hại; giữ gìn và phát huy được những giá trị của nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Lễ tuyên dương đơn vị văn hóa xuất sắc năm 2010 và gia đình văn hóa xuất sắc tiêu biểu 10 năm (2001- 2011).

Đặc biệt, cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” triển khai sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân đã làm chuyển biến một cách tích cực trong nhận thức và hành động của mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn, góp phần quan trọng vào những kết quả và thành tựu về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội trong những năm qua, cùng với những lĩnh vực khác làm cho lòng tin của nhân dân đối với Đảng, với chế độ và tiền đồ của đất nước được nâng lên. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được khơi dậy và tiếp tục phát triển vững mạnh đã huy động mọi lực lượng nhân dân và cả hệ thống chính trị từ trên xuống, từ trong đảng, cơ quan nhà nước, các đoàn thể ra ngoài xã hội tích cực tham gia các phong trào và cuộc vận động của nhà nước và địa phương như: Đền ơn đáp nghĩa; xóa đói giảm nghèo; thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang, việc cưới, lễ hội; phong trào xây dựng làng, khu phố không có người sinh con thứ 3 trở lên, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, tệ nạn xã hội, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội… Từ phong trào này, nhân dân các địa phương trong tỉnh tích cực hưởng ứng tham gia cuộc vận động “Ngày vì người nghèo” do Ủy ban MTTQVN phát động, đã vận động các cơ quan, đơn vị, các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, các tổ chức quốc tế, các nhà hảo tâm… đóng góp được 84,72 tỷ đồng vào quỹ “Vì người nghèo”, hỗ trợ xây dựng mới 6.522 nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo trị giá 45 tỷ đồng. Ngoài ra, các hộ nghèo còn được hỗ trợ thêm để xây dựng nhà theo Quyết định 167/QĐ-CP của Chính phủ là 2.947 nhà, trị giá 6,6 tỷ đồng; hỗ trợ sửa chữa 1.506 nhà cho hộ nghèo khác, trị giá 2,7 tỷ đồng... Thực hiện chủ trương xã hội hóa các hoạt động văn hóa, từ năm 2000 đến nay, các địa phương trong tỉnh đã huy động sự đóng góp của toàn xã hội với số tiền 309 tỷ đồng để xây dựng các thiết chế văn hóa cơ sở. Trong đó, nhân dân đóng góp 97 tỷ đồng, các cá nhân đóng góp 57 tỷ đồng, các tổ chức chính trị- xã hội tài trợ 80 tỷ đồng và các doanh nghiệp tài trợ 75 tỷ đồng. Từ nguồn vốn huy động xã hội hóa trên, toàn tỉnh có 139/141 xã, phường, thị trấn đã xây dựng nhà văn hóa; 941/1.467 làng, bản, khu phố có nhà văn hóa; gần 100 cụm bảng thông tin cổ động, 3.000 cụm panô, áp phích ở khu vực nông thôn và gần 600 cổng chào đã được xây dựng kiên cố... tạo thêm nhiều cơ sở vật chất phục vụ cho các hoạt động văn hóa, góp phần làm cho người dân có mức hưởng thụ văn hóa ngày một cao hơn, ý thức bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc càng tốt hơn. Trong xây dựng đời sống văn hóa, việc đưa văn hóa thâm nhập vào cuộc sống của nhân dân, làm cho văn hóa ngày càng trở thành yếu tố khăng khít của đời sống xã hội là nhiệm vụ hết sức quan trọng. Xây dựng làng, bản, khu phố văn hóa góp phần làm cho xã hội có tinh thần dân chủ, kỷ cương, chấp hành tốt chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước, phát huy được truyền thống tương thân tương ái, củng cố tình làng nghĩa xóm, đoàn kết cùng nhau xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh. Nhận thức rõ ý nghĩa, mục đích và tầm quan trọng của việc xây dựng đời sống văn hóa, các địa phương trong tỉnh luôn chú trọng phát động phong trào xây dựng làng văn hóa, gia đình văn hóa sâu rộng trong nhân dân. Đến cuối năm 2011, toàn tỉnh có 124.328/146.804 gia đình được công nhận gia đình văn hóa, đạt 84,6%; có 1.666/2.000 làng, bản, khu phố, cơ quan, đơn vị, trường học được công nhận đạt chuẩn văn hóa, đạt 83,3%, trong đó có 220 làng văn hóa tiêu biểu xuất sắc, 280 làng văn hóa có cơ sở hạ tầng KT-XH nông thôn mới. Việc thực hiện tốt các quy ước, hương ước về xây dựng đời sống văn hóa mà tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên được phát huy, sự đồng thuận của nhân dân thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội càng được chấp hành tốt; những hủ tục lạc hậu, rườm rà, lãng phí thời gian và tiền của dần được khắc phục, đẩy lùi. Qua kiểm tra, đánh giá có 90% làng, bản, khóm phố được các cấp đánh giá đã thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Phong trào “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” được triển khai thực hiện có hiệu quả, số người tham gia luyện tập TDTT thường xuyên đạt 25,5% (trong CB, CNV đạt 80%, LLVT đạt 95%); gia đình thể thao đạt 15,8% số hộ, toàn tỉnh có 645 CLB TDTT. Các làng, bản, khu phố văn hóa duy trì bền vững tạo khí thế thi đua yêu nước, thúc đẩy kinh tế phát triển, giúp nhau xóa đói giảm nghèo, làm giàu từ sản xuất, củng cố làng nghề truyền thống, phát triển ngành nghề dịch vụ... góp phần giảm tỉ lệ hộ nghèo trong toàn tỉnh xuống còn 13,7%. Đồng thời, phong trào xây dựng làng văn hóa góp phần cải thiên môi trường sinh thái, làm cho đời sống xã hội an toàn hơn. Cuối năm 2009, toàn tỉnh có gần 90% hộ sử dụng nước sạch; gần 70% hộ có nhà tắm, hố xí hợp vệ sinh và 65% làng văn hóa có tổ vệ sinh môi trường, tham gia xử lý rác thải; trên 90% làng văn hóa không để xảy ra dịch bệnh và ngộ độc thực phẩm... Phát huy những kết quả đạt được trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, Quảng Trị là một trong những tỉnh đầu tiên trong cả nước chủ trương nâng cuộc vận động lên một tầm cao mới, làm cho phong trào thực sự trở thành một cuộc vận động văn hóa lớn: Thí điểm xây dựng xã điển hình văn hóa, huyện điển hình văn hóa tiêu biểu. Các huyện Triệu Phong, Cam Lộ, Hải Lăng, Vĩnh Linh, thành phố Đông Hà, thị xã Quảng Trị… đều đã có nghị quyết chuyên đề về xây dựng đời sống văn hóa cơ sở và xây dựng xã điển hình văn hóa. Đến nay, có 3 đơn vị là huyện Hải Lăng, thị xã Quảng Trị và huyện Vĩnh Linh đã được tỉnh công nhận đơn vị điển hình văn hóa. Huyện Triệu Phong và huyện Hướng Hóa đã phát động xây dựng huyện điển hình về văn hóa, góp phần làm cho phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” trở thành một phong trào rộng lớn, toàn dân, toàn diện, bao trùm mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và thực sự đi vào chiều sâu, hiệu quả hơn. Nhiều làng văn hóa phát triển bền vững, toàn diện của tỉnh và cả nước như: Làng Kỳ Nơi, xã A Túc (huyện Hướng Hóa); làng Bích La Đông, xã Triệu Đông (huyện Triệu Phong); làng Thủy Ba Đông, xã Vĩnh Thủy (huyện Vĩnh Linh)... là những làng văn hóa tiêu biểu được Bộ VH, TT&DL tặng bằng khen tại Hội nghị tổng kết 20 năm phong trào xây dựng Làng văn hóa toàn quốc tổ chức tại tỉnh Thái Bình. Đặc biệt, tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” tổ chức tại Hà Nội (tháng 2/2011), làng Tùng Luật, xã Vĩnh Giang (huyện Vĩnh Linh) là 1 trong 29 làng văn hóa xuất sắc tiêu biểu trong cả nước được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng III về thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; Công ty TNHH một thành viên Đông Trường Sơn và khối phố 3B, thị trấn Khe Sanh (huyện Hướng Hóa) cùng nhiều cá nhân xuất sắc tiêu biểu khác được Bộ VH, TT&DL tặng bằng khen. Thành quả của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” những năm qua là tiền đề cho Quảng Trị tiếp tục gặt hái được nhiều thành tựu to lớn hơn nữa trong phong trào xây dựng đời sống văn hóa, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, KT-XH của địa phương. Bài, ảnh: MAI LÊ