Pháp tuyên bố châu Âu cần tự chủ về quốc phòng

QĐND - Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã tuyên bố châu Âu cần tự chủ về quốc phòng, tránh lệ thuộc vào "chiếc ô an ninh" Mỹ.

Ngày 16-11, Reuters đưa tin, trong một cuộc trả lời phỏng vấn mới đây, Tổng thống Emmanuel Macron cho rằng Mỹ sẽ chỉ tôn trọng châu Âu với tư cách đồng minh nếu các nước lục địa già nghiêm túc về lập trường của mình cũng như tự chủ về quốc phòng. “Châu Âu cần tăng cường năng lực tự chủ giống như Mỹ và Trung Quốc đang thực hiện”, nhà lãnh đạo Pháp khẳng định.

Tuyên bố của Tổng thống Macron được đưa ra sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Đức Annegret Kramp-Karrenbauer nhận định trên tờ Politico hồi đầu tháng 11 này rằng châu Âu sẽ vẫn phải phụ thuộc vào sự bảo vệ của quân đội Mỹ trong tương lai gần. Tổng thống Emmanuel Macron khẳng định, “hoàn toàn không đồng tình” với bình luận của Bộ trưởng Quốc phòng Đức Annegret Kramp-Karrenbauer, đồng thời bày tỏ tin tưởng rằng Thủ tướng Đức Angela Merkel cũng có chung quan điểm với ông về vấn đề này.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố châu Âu cần tự chủ về quốc phòng. Ảnh: Reuters

Đây không phải lần đầu tiên Tổng thống Pháp Macron đề cập tới vấn đề tự chủ về quốc phòng của châu Âu. Kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Macron đã không ít lần lên tiếng kêu gọi các quốc gia châu Âu cùng hợp tác xây dựng một “quân đội châu Âu thực sự” để bảo đảm an ninh cho lục địa già. Hồi tháng 2 vừa qua, tại Hội nghị An ninh Munich, Tổng thống Emmanuel Macron cũng khẳng định châu Âu không thể tiếp tục phụ thuộc “chiếc ô an ninh” của Mỹ. Ông chủ Điện Élysée bày tỏ tin tưởng rằng châu Âu cần phải mạnh mẽ nhiều hơn về quốc phòng. Việc tăng cường quốc phòng là điều cần thiết “vì lý do chủ quyền”, “không phải là một dự án chống lại hay thay thế” Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). “Chúng tôi muốn một châu Âu có chủ quyền, nếu chúng tôi muốn bảo vệ công dân của mình thì chúng tôi cần phải nhìn vào khía cạnh đó”, Tổng thống Emmanuel Macron phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich.

Theo tờ The New York Times, giới phân tích nhận định việc châu Âu ngày càng muốn tự chủ về quốc phòng, tách ra khỏi tầm ảnh hưởng quá lớn của Washington phản ánh mối quan hệ không mấy mặn mà giữa châu Âu với Mỹ. Dù châu Âu và Mỹ chia sẻ nhiều giá trị chung, từng sát cánh cùng nhau trong nhiều chiến dịch lớn nhưng hai đối tác bên hai bờ Đại Tây Dương lại có cách tiếp cận ngày càng khác nhau trong nhiều vấn đề. Đặc biệt, kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump lên nắm quyền, mối quan hệ giữa Mỹ và châu Âu thường xuyên rơi vào tình trạng “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt”. Mỹ liên tục gây sức ép buộc các nước châu Âu phải chia sẻ gánh nặng nhiều hơn trong NATO. Trong khi đó, các nước châu Âu “tỏ ra khó chịu về sự chèn ép” của Mỹ cũng như việc Washington đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran hay Hiệp ước Lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) với Nga. Châu Âu cũng rất lo lắng Mỹ sẽ rút dần trách nhiệm khỏi khu vực này khi Washington công bố kế hoạch rút hàng nghìn binh lính khỏi Đức hồi tháng 6 vừa qua. Trong bối cảnh ấy, việc châu Âu muốn chủ động tự bảo đảm an ninh, hạn chế dần sự phụ thuộc vào Mỹ cũng là điều dễ hiểu.

Tuy nhiên, tờ The New York Times cho biết, một châu Âu mạnh hơn về quốc phòng là ý tưởng khiến NATO không hài lòng. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg từng nhấn mạnh rằng, vấn đề châu Âu phải chịu trách nhiệm nhiều hơn trong an ninh không đồng nghĩa với việc châu Âu sẽ thực hiện trách nhiệm đó một mình mà không có Mỹ. Ông Jens Stoltenberg cho rằng, nỗ lực chủ động hơn về an ninh của châu Âu có thể làm xói mòn mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương, làm suy yếu năng lực của NATO.

VĨNH AN