Hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XII

* Đồng chí Phạm Đức Châu, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị đóng góp ý kiến về Đề án Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục (QT) - Tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XII, Chính phủ đã có tờ trình số 89/TTr-CP trình Quốc hội về Đề án Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục giai đoạn 2009 - 2014 vào ngày 20/5/2009. Tiếp đó, ngày 22/5/2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có Báo cáo đánh giá tác động của Đề án Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục giai đoạn 2009 - 2014 gửi Quốc hội. Đề án Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục trình Quốc hội tại kỳ họp này đã thu hút sự quan tâm của nhiều đại biểu Quốc hội. Có rất nhiều ý kiến thảo luận tại tổ và tại hội trường về Đề án này. Ngày 9/6/2009, tại phiên họp tại hội trường, đồng chí Phạm Đức Châu, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị đã tham gia thao luận. Sau đây là lược ghi một số ý kiến phát biểu của đồng chí Phạm Đức Châu. Kính thưa Quốc hội! Tôi đồng tình với nhiều nội dung trong Đề án và yêu cầu của việc đổi mới cơ chế tài chính giáo dục. Tôi rất thông cảm và chia sẻ với những khó khăn như một số đại biểu trong ngành giáo dục đã phát biểu trước tôi, nhiều phỏng vấn của lãnh đạo các Sở Giáo dục và Đào tạo trên truyền hình. Tuy nhiên tôi rất đồng tình với quan điểm, đặc biệt là cách đặt vấn đề, cách giải quyết vấn đề của nhiều đại biểu có xu hướng chưa thỏa mãn với nhiều nội dung Đề án. Tôi xin không phát biểu lại nội dung đó, mà tham gia 3 nội dung sau: Thứ nhất, tôi đề nghị trong Đề án làm rõ một số nội dung đối với chế độ miễn giảm học phí vì Đề án không thể hiện được Nhà nước sẽ cấp bù bao nhiêu cho số đối tượng được miễn giảm học phí hệ ngoài công lập. Tôi chắc chắn như trong mẫu giáo từ nay cho đến năm 2014 còn 45% ngoài công lập mà học phí chúng ta không quản lý được thì Nhà nước cấp bù đối tượng này bao nhiêu ngân sách và cấp như thế nào? Thứ hai, Đề án cho đến bây giờ báo cáo trong độ tuổi mầm non có 2,77 triệu cháu đến trường trong độ tuổi 3 - 5 tuổi đạt 70% độ tuổi. Nhưng đến năm 2014 số lượng phải 3 triệu, tỷ lệ cũng 70%. Như vậy chúng ta đổi mới kiểu nào mà đến 5 năm sau tỷ lệ trẻ đến trường trong độ tuổi không thay đổi. Đề nghị Đề án làm rõ. Thứ ba, trong xu hướng phát triển của xã hội Việt Nam chắc chắn đối tượng miễn giảm ngày càng giảm mà giảm nhiều, vì con em thương binh, người có công sẽ giảm nhiều, người nghèo giảm. Trong Đề án chi phí cho miễn giảm ngày càng tăng, đối tượng ngày càng tăng là điều bất hợp lý. Đề nghị Đề án làm rõ. Riêng đối với học phí, đối với học phí phổ thông thì tôi cơ bản đồng tình vì tỉnh chúng tôi cũng như những tỉnh nghèo khác có thể được hưởng thụ chính sách đó. Tôi muốn nhân đây đề nghị đối với giáo dục mầm non thì cũng phải theo hướng giảm dần học phí và tiến đến giáo dục mầm non là giáo dục công lập. Đối với giáo dục phổ thông cũng phải giảm dần học phí. Tuy nhiên đối với học phí giáo dục đào tạo nghề, cao đẳng, đại học thì tôi đề nghị cần phải giữ nguyên và tiến tới giảm học phí. Bởi vì nếu không thì chắc chắn con em chúng ta, đặc biệt là con em nông dân, những người có thu nhập trên nghèo một chút không thể cho con em đi học. Trong tình hình đất nước hiện nay sẽ là không tưởng nếu chúng ta yêu cầu ngành giáo dục giảm ngay học phí và có thể miễn học phí đối tượng này.

Thực tiễn Việt Nam như nhiều đại biểu đã nói, hơn nửa thế kỷ qua nhân dân Việt Nam theo Đảng để đấu tranh hy sinh, kiên định con đường xã hội chủ nghĩa, vì vậy họ phải được hưởng những thành quả của cách mạng đem lại, họ phải được giảm, tiến tới được miễn học phí, chính chỗ này thể hiện bản chất của nước ta và bản chất của nền giáo dục Việt Nam. Cho nên tôi nghĩ rằng không phải cứ thiếu tiền thì nhân dân đóng góp tăng mà đặc biệt là Nhà nước phải càng ngày càng tăng chi cho giáo dục để giảm phần đóng góp cho nhân dân.

Vì vậy, việc tăng học phí và tăng như thế nào thì cần phải tính toán. Nhà nước muốn nhân dân chia sẻ phần khó khăn với Nhà nước trong chi giáo dục thì tôi đề nghị ngành giáo dục cũng cần chia sẻ với khó khăn của nhân dân. Chúng ta nói rằng trượt giá, lương thấp thì chúng ta chịu một lần chứ người nông dân chịu cả 3 lần, bởi lẽ họ chịu giá cả đầu vào, họ chịu thiệt hại đầu ra và họ chịu cả chi phí tăng toàn bộ, trong đó có tăng giáo dục, nên tôi đề nghị trong Đề án cũng phải thể hiện quan điểm đó. Còn nếu chúng ta cứ nói khó khăn mà tăng thì rõ ràng người chịu thiệt thòi nhiều nhất vẫn là nông dân. Một Đề án mà để nhân dân ta thán thì tôi cho là không đạt yêu cầu. Nhân đây tôi cũng xin có một kiến nghị thêm, đó là đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo cần tổng kết một mô hình trường bán trú dân nuôi đang thực hiện ở các vùng đồng bào dân tộc. Tôi cho mô hình này rất hiệu quả và con em dân tộc đang trông chờ mô hình này ngoài trường dân tộc nội trú, cho nên cần có tổng kết, đánh giá và phát triển hơn nữa loại mô hình này. Theo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tôi đề nghị cũng cần xây dựng chế độ phụ cấp thâm niên cho giáo viên. Như vậy sẽ công bằng, hợp lý hơn đối với đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục hiện nay. Kiến nghị cuối cùng đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong khi đề nghị ra những chính sách mới tôi đề nghị Bộ không nên đi theo hướng chuyển những cái tiêu cực, cái khó khăn của ngành mình cho người học và gia đình họ phải gánh chịu. Ví dụ như để khắc phục tình trạng chấm thi, coi thi không khách quan mà tổ chức thi cụm, tôi cho là gây khó khăn cho học sinh và gia đình của họ là một điều không nên trong các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Xin cảm ơn Quốc hội. Phạm Hồng Nam (Lược ghi)