Cách chọn măng khô không hóa chất, an toàn cho sức khỏe

Măng khô là món ăn phổ biến của ngày Tết vì rất giàu chất xơ, tốt cho tiêu hóa. Nhưng ăn phải măng khô chứa lưu huỳnh hay hóa chất bảo quản lại rất nguy hại cho sức khỏe.

Độc hại của chất chống mốc

Măng khô là một trong những món ăn gần như không thể thiếu ngày Tết của nhiều gia đình. Theo nhiều nghiên cứu, chất xơ trong măng thậm chí còn nhiều hơn ở một số loại rau tươi. Hàm lượng chất xơ cao vừa tốt cho tiêu hóa, giảm cân vừa giúp phòng chống các bệnh khác. Về cơ bản, măng khô tốt cho sức khỏe, nhưng sử dụng các loại măng khô chứa chất bảo quản như chất chống mốc thì sẽ rất nguy hại cho sức khỏe.

Măng khô là sản phẩm nông sản không thể thiếu trong bữa cơm ngày Tết -Ảnh: TL

PGS.TS Trịnh Lê Hùng, nguyên giảng viên Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, để tránh mốc, những người chế biến măng khô và nấm hương thường xông lưu huỳnh để chống nấm mốc, ẩm cho măng, nấm, mộc nhĩ. Lưu huỳnh là chất hóa học có thể bay hơi nhưng lại ảnh hưởng tới sức khỏe người dùng cũng như người khi được xông trực tiếp vào sản phẩm.

Theo kết quả giám sát an toàn thực phẩm đối với sản phẩm măng khô, măng tươi trên phạm vi cả nước đã phát hiện nhiều mẫu măng khô có tồn dư hóa chất lưu huỳnh và sulfite có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng.

Lưu huỳnh (người dân thường gọi là diêm sinh) thường được sử dụng trong quá trình sấy khô măng để chống ẩm mốc, tạo màu vàng đẹp cho măng hơn hoặc ngâm hóa chất tẩy trắng để làm cho sản phẩm măng trắng hơn đánh lừa người tiêu dùng.

Theo chuyên gia, tại Việt Nam, lưu huỳnh được xác định là hóa chất độc hại không được phép sử dụng trong chế biến và bảo quản thực phẩm. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của WHO là hàm lượng lưu huỳnh không nên vượt quá 20 mg cho một kg sản phẩm.

“Nếu người tiêu dùng sử dụng thực phẩm có chứa chất lưu huỳnh có nồng độ cao, lâu dài mà không biết sẽ gây tổn thương về thần kinh, thay đổi hành vi; ảnh hưởng hệ tuần hoàn, chức năng tim mạch, tổn thương mắt, giảm thị lực, ảnh hưởng chức năng sinh sản, hệ miễn dịch, tuyến nội tiết, ảnh hưởng đến sự phát triển của não.

Nếu cấp tính, thì có biểu hiện ngạt mũi, chảy nước mắt, đau đầu, tức ngực...hoặc lưu huỳnh số lượng lớn, sử dụng ở nồng độ cao nó sẽ phản ứng với hơi ẩm để tạo ra axit Sunfurơ có thể gây tổn thương cho phổi, mắt thậm chí còn gây nhiễm độc máu, suy thận…”, PGS.TS Trịnh Lê Hùng cho biết.

Nhận biết măng có hóa chất

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học - Công nghệ Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết, măng sấy bằng lưu huỳnh sẽ có mùi khét đặc trưng của măng ngâm lưu huỳnh khi ngửi sẽ có mùi SO2 rất đặc trưng SO2 (mùi diêm sinh). Măng ngâm hóa chất thường có độ bóng, trông bắt mắt, không bao giờ bị ẩm mốc. Lưu ý, măng tẩm ướp lưu huỳnh thường có màu sắc quá bóng loáng hoặc quá xỉn màu.

Theo TS Thịnh, nên tránh mua măng xuất hiện các vết lốm đốm do mốc, măng cầm có cảm giác mềm bất thường. Hạn chế mua măng chua trái mùa thu hoạch thông thường. Chỉ nên mua măng khô được bảo quản trong túi nilon có nhãn mác, có địa chỉ, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

Măng khô ngon là măng có màu vàng nhạt, xuất hiện màu hổ phách và có độ bóng. Măng còn lưu giữ mùi hương đặc trưng, bề thịt rộng dày, sờ vào không có cảm giác ẩm tay, có thể bẻ gãy.

Nên chọn măng búp có màu đều nhau, đốt ngắn, không có xơ. Chọn nhiều phần ngọn vì khi nấu sẽ mềm và ngon hơn phần gốc. Tốt nhất nên mua măng khô được bảo quản trong túi nilon có nhãn mác, có địa chỉ, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

Khi mua cần chú ý xem sản phẩm có nhãn mác, thời hạn sử dụng rõ ràng hay không hoặc mua tại các cửa hàng quen, uy tín để tránh mua phải sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thinh, để loại bỏ độc tố trong măng thì măng mua về cần rửa thật sạch để loại bỏ hết lớp chất bẩn và bụi bám trên bề mặt.

Sau đó, ngâm cho măng nở trong ít nhất 5- 6 tiếng, cũng có thể ngâm măng qua đêm để khi nấu mềm đều hơn. Trong quá trình ngâm, cần thường xuyên thay nước ngâm để giúp lọc sạch vị đắng và chất bẩn còn lại trong măng.

Sau khi ngâm xong, cho măng vào rổ, đợi măng ráo nước thì cho vào nồi và đun sôi cho đến khi măng mềm hoàn toàn. Nên để nồi măng sôi trong ít nhất 1 giờ với lửa trung bình. Sau đó, tiếp tục gạn hết phần nước đã đun, cho thêm nước mới và đun trong khoảng 1 tiếng nữa để măng mềm đều. Trong quá trình đun, nếu thấy nồi măng cạn nước, cần thêm nước vào sao cho măng luôn phải ngập nước.

Để loại bỏ lưu huỳnh khỏi măng khô, có thể ngâm nước vài ngày, sau đó luộc kỹ rồi mới cho vào ninh 2 - 3 giờ. Như vậy, SO2 sẽ bay hơi đi rất nhiều. Lưu ý, tuyệt đối không dùng măng đã bị mốc. Vì dù luộc, ngâm kỹ lưỡng cũng không hết độc tố. Đối với những người già, do hệ tiêu hóa đã kém nên ăn măng và những đồ ăn có độ xơ, bã cao rất khó tiêu hóa và dẫn đến tắc ruột. Bởi vậy, người già nên hạn chế ăn những loại đồ ăn có độ xơ bã cao, khi ăn phải nhai kỹ.

Tô Hội