Hướng Hoá, "hòn ngọc" trên cao nguyên

(Tiếp theo kỳ trước) * Lao Bảo, thời hội nhập Hôm chúng tôi đến Lao Bảo, Chủ tịch UBND thị trấn Nguyễn Nam vội vã dẫn đi thực tế bởi theo lời anh, cán bộ thị trấn chỉ ngồi ở phòng một buổi, thời gian còn lại đi thực tế ở cơ sở. Tôi lên xe theo anh dạo một vòng quanh thị trấn. Khi lên một quả đồi cao anh Nam mới lý giải rằng, chỉ có đứng ở đây mới thấy hết toàn cảnh của thị trấn. Một khung cảnh phố phường nhộn nhịp nơi Trung tâm thương mại và ở cửa khẩu quốc tế. Những toà nhà cao tầng kiến trúc hiện đại mọc lên san sát cùng với hệ thống giao thông hoàn thiện đã tạo nên một diện mạo mới cho thị trấn mang dáng dấp của một ""đô thị vàng"". Anh Nam cho biết tổng vốn đầu tư về HTCS cho thị trấn Lao Bảo đến nay là khoảng 20 tỷ đồng nhưng vẫn chưa hoàn thiện, vì vẫn còn một số tuyến đường do thiếu vốn nên chưa được thi công, điện thắp sáng ở một số trục đường, nhất là đoạn từ đường 9 vào nhà tù Lao Bảo vẫn chưa có...

Tu sửa điện chiếu sáng tại thị trấn Khe Sanh để phục vụ kỷ niệm 40 năm chiến thắng Khe Sanh-Giải phóng Hướng Hóa

Tuy nhiên với những người từng gắn bó máu thịt với vùng đất này thì hiện thực bây giờ đã gấp trăm ngàn lần năm xưa. Anh Nam bùi ngùi nhớ lại những tháng năm đầu tiên rời mảnh đất Triệu Phước (Triệu Phong) lên đây lập nghiệp. Đó là những năm 1976, khi mà Lao Bảo còn hoang vắng và nghèo khổ. Bàn tay những thanh niên như Nam đã chai sạn theo từng thửa đất vỡ hoang gom góp công sức xây dựng nên một thị trấn sầm uất như hiện tại. Trước hết phải ghi nhận về những đóng góp tích cực và hiệu quả từ Khu KTTMĐB Lao Bảo đã tạo ra sức bật mới cho thị trấn biên giới này. Một hệ thống CSHT hoàn thiện, một Trung tâm thương mại đã tạo việc làm cho hàng ngàn hộ dân ở thị trấn. Hiện tại Lao Bảo có trên 65% dân số hoạt động trên lĩnh vực kinh doanh thương mại, dịch vụ mỗi năm mang lại doanh thu gần 60 tỷ đồng. Tuỳ theo từng thời điểm mà người dân thị trấn Lao Bảo chuyển hướng kinh doanh. Từ chục năm trước, người dân Lao Bảo đã biết khai thác lợi thế tuyến đường 9 mở rộng mối giao thương với nước bạn Lào để xuất khẩu các mặt hàng như lợn sữa, tỏi...đem lại giá trị kinh tế cao. Hiện nay khi Hành lang kinh tế Đông- Tây mở ra thông thương, thì người dân Lao Bảo thêm một lần nắm lấy cơ hội để khai thác. Cũng theo anh Nam cho biết, hoạt động kinh doanh thương mại, dịch vụ của Lao Bảo đang chú trọng ở cả 3 lĩnh vực. Đó là thị trường nội địa, thị trường trong nước và thị trường Lào. Hiện tại ở Lao Bảo có hơn 200 hộ sang kinh đăng ký kinh doanh ở Lào, chủ yếu là tập trung ở thị trấn Vi Lả tỉnh Khăm Muộn và huyện Mường Nòng tỉnh Savanakhẹt. Nhiều hộ lúc ra đi vốn chỉ vài trăm triệu đồng nhưng đến nay cơ ngơi đã lên đến tiền tỷ. Các hộ sang Lào mở các đại lý kinh doanh tiêu thụ tất cả các mặt hàng từ thực phẩm, đồ uống đến vật liệu xây dựng. Phần lớn trong số họ đều tạo dựng mối liên kết kinh doanh tại quê nhà để làm đầu mối cung cấp hàng hoá mỗi khi khách hàng nước bạn cần. Chúng tôi tìm đến DNTN Hùng Lương, một đại lý chuyên xuất hàng sang thị trường Lào. Chủ doanh nghiệp là một phụ nữ trẻ tiếp chúng tôi trong căn phòng rộng chừng 50 m2 nhưng bề bộn hàng hoá. Chị cho biết doanh nghiệp xuất sang Lào gần 300 mặt hàng các loại, mỗi ngày bình quân có từ 2-3 chuyến xe xuất hàng với doanh thu bình quân đạt 5 tỷ đồng/tháng, lúc cao điểm lên đến 10 tỷ đồng/ tháng. Chiều muộn, tại cửa khẩu quốc tế Lao Bảo chúng tôi thấy vài chiếc xe chở lợn sữa đóng hộp đang làm thủ tục xuất cảnh. Đây là mặt hàng truyền thống của các doanh nghiệp Lao Bảo xuất sang Lào nhưng nếu trước đây chỉ xuất lợn sống thì nay lại đầu tư từ 500- 700 triệu đồng lắp đặt một káp đông lạnh để chủ động cung cấp trọn gói đến khách hàng. Nhờ vậy đã nâng cao hiệu quả kinh doanh và thể hiện sự thích ứng nhanh với thương trường trong bối cảnh hội nhập kinh tế của người dân Lao Bảo. *Vĩ thanh sau 40 năm Một ngày sắp đến dịp kỷ niệm 40 năm chiến thắng Khe Sanh, giải phóng Hướng Hóa, tôi tình cờ gặp ông Lê Xuân Thông, nguyên là cán bộ chủ chốt của huyện từ những năm sau giải phóng. Ông Thông bây giờ tuổi đã cao nhưng trí óc vẫn còn minh mẫn khi nghe chúng tôi dạm hỏi về không khí của 40 năm trước. Tôi thấy trên gương mặt người chiến binh già một dòng hồi ức đang chảy về với thực tại không kém phần hùng tráng như năm xưa, bởi cả Khe Sanh, Hướng Hoá đang rạo rực chuyển mình, bộn bề và náo nức với công việc chuẩn bị lễ kỷ niệm và đón nhận danh hiệu Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới. Một phần thưởng xứng đáng cho một huyện miền núi đã có bước nhảy vọt thần kỳ trên tất cả các lĩnh vực. Tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2007 đạt 18,03% tăng gấp 9 lần so với năm 1997. Thu nhập bình quân đầu người từ 1,4 triệu đồng/ 1997 lên 10,4 triệu đồng/2007, tăng trên 7,2 lần. Kinh tế nông-lâm nghiệp đã có bước chuyển biến tích cực từ việc hình thành nên các vùng chuyên canh cây trồng mang lại giá trị kinh tế. Toàn huyện hiện có 929 ha lúa nước, 3640 ha sắn, 3257 ha cà phê, 895 ha chuối, 35 trang trại với mô hình hộ, nhóm hộ... Về thương mại dịch vụ hiện nay trên toàn địa bàn đã có 3219 cơ sở hoạt động kinh doanh- dịch vụ đạt doanh thu 700 tỷ đồng/năm... Trên lĩnh vực văn hoá - xã hội, Hướng Hoá đã sớm hoàn thành công tác phổ cập tiểu học, chống mù chữ. Các thiết chế về văn hoá - xã hội được xây dựng và củng cố đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí cho người dân. Bên cạnh đó huyện còn quan tâm đến công tác bồi dưỡng, giáo dục về lối sống để gìn giữ bản sắc văn hoá, tư duy kinh doanh về kinh tế văn hoá du lịch nhằm thu hút các nhà đầu tư và du khách đến với Hướng Hoá... Thành quả từ sự nỗ lực không biết mệt mỏi của Đảng bộ và nhân dân huyện miền núi trong những năm qua đã được Đảng và Nhà nước ghi nhận khi trao tặng danh hiệu Anh hùng lao động đúng vào dịp huyện kỷ niệm 40 năm chiến thắng Khe Sanh, giải phóng huyện Hướng Hóa. Hôm nay đây trong mắt bạn bè, Hướng Hoá không còn xa xôi và nghèo đói mà lung linh như "hòn ngọc" trên cao nguyên, xứng danh là ""huyện miền núi kiểu mẫu"", một Hướng Hoá phồn thịnh là điểm nhấn trên Hành lang Đông- Tây. Bài và ảnh: Hồ Nguyên Kha - Thành Dũng