Nhân rộng mô hình sản xuất nông nghiệp theo phương thức canh tác tự nhiên

(QT) - Sau hơn hai năm triển khai, mô hình sản xuất nông nghiệp theo phương thức canh tác tự nhiên (CTTN) đã gặt hái nhiều thành quả. Phóng viên Báo Quảng Trị vừa có cuộc phỏng vấn ông ĐÀO VĂN ĐỨC, Trưởng Dự án KOICA - Tầm nhìn Thế giới huyện Triệu Phong để tìm hiểu sâu hơn về mô hình sản xuất mới mẻ, mang lại hiệu quả kinh tế cao này.

- Thưa ông! Xin ông cho biết về quá trình triển khai cũng như những tín hiệu đáng mừng mà mô hình sản xuất nông nghiệp theo phương thức CTTN mang lại cho bà con nông dân trên địa bàn?

- Quy trình CTTN được triển khai tại huyện Triệu Phong từ tháng 5/2015. Đến nay, mô hình đã gặt hái những thành quả đáng mừng từ khâu sản xuất, chế biến, đóng gói đến tiêu thụ sản phẩm. Khi mới khởi động, mô hình CTTN chỉ có 70 hộ nông dân tham gia sản xuất lúa. Đến nay, hơn 400 hộ dân trên địa bàn đã bắt tay vào sản xuất các giống cây, con gồm lúa, rau, lợn, gà. Trong đó, diện tích cây lúa CTTN tăng dần qua từng năm. Đến vụ Đông-Xuân 2017 - 2018 này, bà con đã phát triển trồng gần 30 ha lúa. Cùng với đó, số hộ tham gia nuôi gà cũng tăng lên với hơn 200 hộ.

Qua triển khai, có thể thấy mô hình CTTN mang lại lợi nhuận cao hơn nhiều lần so với phương thức canh tác thông thường. Ví dụ như nếu canh tác thông thường, mỗi ha lúa mang lại lợi nhuận 10 triệu/ha thì theo quy trình CTTN lên đến 32 triệu đồng/ha. Đối với nuôi gà theo phương thức CTTN, lãi ròng thu về là 3 triệu đồng/100 con, còn nuôi bằng thức ăn công nghiệp chỉ lãi 1 triệu đồng/100 con. Đặc biệt, mô hình CTTN còn giúp bảo vệ sức khỏe cả người sản xuất lẫn người tiêu dùng; góp phần bảo vệ môi trường, cải thiện hệ sinh thái đồng ruộng; tạo thói quen tốt cho bà con nông dân…

- Được biết, sau hơn hai năm triển khai, vừa qua, Tổ chức Tầm nhìn Thế giới và Dự án KOICA huyện Triệu Phong đã hoàn thành quy trình kỹ thuật CTTN trên các loại cây trồng, vật nuôi. Điều này mang lại ý nghĩa như thế nào đối với bà con nông dân, thưa ông?

- Qua hơn hai năm triển khai, dưới sự giúp đỡ của chuyên gia nông nghiệp Hàn Quốc, cán bộ kỹ thuật của Phòng NN&PTNT, Trạm Khuyến nông, Trạm Bảo vệ thực vật huyện, Dự án đã hoàn thành quy trình kỹ thuật CTTN trên 4 cây con chủ lực gồm lúa, rau, lợn và gà. Đây là qui trình kỹ thuật rất cần thiết để sản xuất nông nghiệp bền vững với nhiều đặc tính ưu việt. Trước tiên, quy trình kỹ thuật CTTN dễ làm, dễ áp dụng. Hầu hết các nguyên liệu đầu vào cho sản xuất do người dân tận dụng và tự làm thông qua quá trình lên men đơn giản.

Niềm vui của người dân huyện Triệu Phong khi áp dụng thành công mô hình sản xuất nông nghiệp theo phương thức CTTN. Ảnh: Q.H

Thứ hai, thực hiện quy trình CTTN là bảo vệ sức khỏe cho người sản xuất lẫn người tiêu dùng. Vì không can thiệp hóa chất trong quá trình sản xuất nên nông sản làm ra bảo đảm an toàn tuyệt đối.

Thứ ba, thực hành quy trình CTTN góp phần bảo vệ môi trường, giúp hệ sinh thái đồng ruộng dần được phục hồi. Sau khi áp dụng quy trình CTTN, theo ghi nhận của người dân, bà con không còn ngứa chân tay khi lội ruộng. Thứ tư là giá trị nông sản được nâng cao, tạo điều kiện cho bà con nông dân tăng thu nhập.

Trước những tín hiệu đáng mừng ấy, chúng tôi quyết định in ấn các tài liệu chia sẻ, giới thiệu quy trình CTTN để bà con có thể tiếp cận, áp dụng phương pháp này ngày càng nhiều. Đặc biệt, cán bộ kỹ thuật nông nghiệp có thể tham khảo các tài liệu để hướng dẫn cho bà con thực hành đầy đủ hoặc một phần quy trình này tùy theo điều kiện sản xuất từng địa phương.

- Để đạt được kết quả đáng mừng này, Tổ chức Tầm nhìn Thế giới và Dự án KOICA huyện Triệu Phong đã nỗ lực như thế nào, thưa ông?

- Để có được kết quả trên, cán bộ, nhân viên Tổ chức Tầm nhìn Thế giới, Dự án KOICA tại Triệu Phong đã nỗ lực rất nhiều. Suốt thời gian qua, chúng tôi luôn đồng hành với cán bộ kỹ thuật huyện và người dân để triển khai mô hình thí điểm, nhất là ở giai đoạn ban đầu. Thực tế, quy trình CTTN thực sự mới mẻ, không chỉ đối với người dân mà cả cán bộ kỹ thuật huyện. Vì thế, buổi đầu nhiều bà con chưa thực sự tin tưởng. Trong khi đó, một số người thấy quy trình có nhiều công đoạn, phải làm thủ công nên ngại tham gia. Trước thực tế ấy, chúng tôi cùng chuyên gia, cán bộ kỹ thuật huyện vừa giải thích, vận động vừa cùng thực hành với bà con. Các cán bộ, nhân viên Tổ chức Tầm nhìn Thế giới và Dự án KOICA huyện Triệu Phong xác định, ban đầu làm quy mô nhỏ, rút kinh nghiệm, sau đó mở rộng dần diện tích. Vì nông sản vụ đầu làm ra cần phải tiêu thụ với giá tương xứng nên chúng tôi phải tự đi tìm nguồn tiêu thụ; vận động người thân, bạn bè, đồng nghiệp mua sản phẩm; làm việc với các doanh nghiệp…

Điều đáng mừng là đến nay, Dự án đã hỗ trợ thiết lập được nhiều điểm phân phối hàng trong và ngoài tỉnh. Sản phẩm gạo sạch Triệu Phong không chỉ được chú ý tại các hội chợ lớn trong nước mà còn được giới thiệu đến bạn bè và các tổ chức quốc tế. Vừa qua, quy trình sản xuất lúa CTTN tại Triệu Phong đã đạt giải nhất tại Hội nghị quốc tế về các công nghệ phù hợp, thân thiện với môi trường và vì cộng đồng.

- Ông có thể cho biết thời gian tới, Tổ chức Tầm nhìn thế giới và Dự án KOICA huyện Triệu Phong sẽ có những hoạt động gì để tiếp tục phát triển mô hình sản xuất nông nghiệp theo phương thức CTTN?

- Kế thừa thành tựu đạt được, năm 2018, chúng tôi sẽ tiếp tục đồng hành với bà con huyện Triệu Phong, trong đó tập trung can thiệp vào các lĩnh vực cụ thể. Thứ nhất là nâng cao năng lực cho hộ sản xuất áp dụng quy trình CTTN bằng cách tiếp tục hỗ trợ để củng cố các hộ tham gia mô hình canh tác tự nhiên năm 2017, đồng thời mở rộng số hộ tham gia dự án. Năm nay, chúng tôi dự kiến sẽ tăng số hộ nuôi gà đẻ trứng để cung cấp trứng gà sạch cho thị trường trong tỉnh thông qua cửa hàng nông sản sạch Triệu Phong (đặt tại thành phố Đông Hà) và các kênh phân phối lẻ. Dự án cũng sẽ hỗ trợ để lắp đặt một nhà lưới cho một nhóm sản xuất rau canh tác tự nhiên.

Thứ hai, chúng tôi sẽ nâng cao năng lực cho nhóm hộ sản xuất CTTN trong tiếp cận thị trường các sản phẩm CTTN thông qua việc củng cố 20 nhóm hộ sản xuất, mở rộng thêm 20 nhóm hộ khác. Bên cạnh đó, dự án sẽ hỗ trợ một số nhóm sản xuất CTTN đủ điều kiện để trở thành các tổ hợp tác sản xuất CTTN. Năm nay, chúng tôi dự kiến tiếp tục hỗ trợ để củng cố Hợp tác xã Nông sản sạch CTTN Triệu Phong thông qua việc tập huấn tăng cường năng lực quản lý, tổ chức sản suất nông sản sạch CTTN theo định hướng thị trường. Dự án có kế hoạch hỗ trợ để nâng cấp nhà kho, sân phơi và trang bị máy xay xát cho hợp tác xã để bà con có thể chủ động hơn trong việc kết nối giữa sản xuất - thu hoạch - bảo quản - chế biến và đưa ra thị trường.

Thứ ba, dự án sẽ chú trọng nâng cao năng lực cho mạng lưới hỗ trợ kỹ thuật CTTN thông qua củng cố năng lực cho các cán bộ kỹ thuật huyện. Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ tập trung hơn nữa vào việc đào tạo tay nghề thực hành kỹ thuật CTTN cho khuyến nông viên, các nông dân sản xuất giỏi để họ có thể hướng dẫn thực hành kỹ thuật CTTN cho bà con trong và ngoài vùng dự án. Đây là nguồn hỗ trợ kỹ thuật rất quan trọng và bền vững cho huyện khi dự án kết thúc. Ngoài ra, dự án chú trọng đến việc tăng cường năng lực cho các thành viên của mạng lưới hỗ trợ thị trường thông qua sự tham gia của họ vào các hoạt động khảo sát thị trường, hoạt động maketing - giới thiệu sản phẩm, các phiên họp định kỳ để chia sẻ thông tin, giá cả, đồng thời tiếp tục hỗ trợ liên kết để tăng cường mạng lưới tiêu thụ ở các tỉnh và thành phố khác như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Nha Trang, Đà Nẵng…

- Xin cảm ơn ông!

Tây Long (thực hiện)