Câu chuyện “thép nở hoa” và giấc mơ Quảng Trị

Cũng thấm thoắt một thập kỷ rồi, những lúc rỗi rãi, một đồng nghiệp, một người em ở tận cùng vùng cực Bắc của Tổ quốc lại thường nhắn tin cho tôi, hỏi những điều bâng quơ nhưng dung dị mà ấm áp rằng, xuân này, Quảng Trị có gì vui không anh; sao em thấy dạo này trên mạng xã hội, thi thoảng lại xuất hiện những ca khúc thiết tha mời gọi: “Về Quảng Trị đi anh”, “Em có về Quảng Trị với anh không?”, “Rứa khi mô anh về”... Những ca khúc như tiếng chim gọi đàn, cùng kết lại bên nhau, cùng đoàn tụ ở một miền đất thiêng, nơi muốn đến, chốn mong về Quảng Trị. Hình như nơi từng đau thương mất mát nhất, nơi chứng kiến sự cách xa, chia lìa đau đớn nhất lại là nơi đằm sâu niềm thủy chung sắt son rất mực và dâng tràn khát vọng đoàn tụ, khát vọng hòa bình nhất phải không anh...

Nét mới trên miền Tây Quảng Trị - Ảnh: Đ.T.T

Bất giác, như bao ca từ rất gợi trong những câu hát về quê mình, tôi cũng muốn nhắn, về Quảng Trị đi em; về đây, đi chân trần trên hanh hao triền cát trắng Gio Linh, uống nước chè vằng Cam Lộ, ăn gạo trắng vùng đồng bằng Triệu Hải, ngắm những con đường hoa dã quỳ ngằn ngặt xa, thăm thẳm bên trời miền biên viễn...

Về Quảng Trị đi em, tôi sẽ kể cho em nghe truyền kỳ của đất quê tôi và giấc mơ Quảng Trị chất chứa trong lòng suốt mấy mươi năm, giờ đây, tôi mới muốn thổ lộ cùng em, trước thềm một mùa xuân mới với bao trăn trở và tràn đầy hy vọng...

Tôi sẽ kể với em rằng, nhiều người dân quê tôi đã khóc trong thời khắc thiêng liêng và xúc động dịp kỷ niệm tròn nửa thế kỷ quê hương sạch bóng quân xâm lược, khi Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc vui mừng nhận định, đến với Quảng Trị hôm nay, 50 năm sau ngày giải phóng, chúng ta chứng kiến sự đổi thay, vươn lên mạnh mẽ với một sức sống mới, khí thế mới. Quảng Trị đã viết nên câu chuyện cổ tích mà có thật về “thép nở hoa.”

Trong suốt hơn 20 năm chia cắt ròng rã ngang mình Quảng Trị thời kháng chiến chống Mỹ cứu nước, mỗi chiến công của Vĩnh Linh lũy thép, Thành Cổ anh hùng, của những mảnh đất Cam Lộ, Gio Linh, Triệu Phong, Hải Lăng thành đồng như một tấm gương quân dân Quảng Trị cùng soi chung nét mặt; như mỗi bước gian lao mà anh dũng nối gần lại chặng đường ta đến ôm nhau mừng ngày thống nhất. Về Quảng Trị, tôi sẽ đưa em đi qua những vùng “đất thép” đó và tận mắt chứng kiến “thép đã nở hoa” trong lòng một Quảng Trị nhân nghĩa, anh hùng.

Tôi sẽ kể em nghe ngay trong năm 2022 thôi, Quảng Trị đã phải oằn mình để chống chọi với thiên tai khắc nghiệt, đặc biệt là cơn lũ dị thường vào cuối tháng Ba đầu tháng Tư chưa từng xuất hiện trong vòng gần một trăm năm trở lại đây.

Người dân vùng trũng Hải Lăng, trong quá trình chế ngự thiên nhiên, làm ra hạt gạo không thể không biết đến những câu ca: “Đói thì ăn sắn ăn khoai, đừng thấy lúa trổ giêng hai mà mừng”; lại nữa: “Trời hành cơn lụt tháng Ba, ai có thóc giống đổ ra ăn dần”; và cả sự kiên nhẫn bậc nhất: “Tháng Ba nước nhảy qua bờ, muốn ăn cơm mới phải chờ mùa sau”...

Biết để chủ động phòng chống, chủ động sống chung với thiên tai là phẩm tính của người Quảng Trị. Lụt bất thường đã làm thiệt hại lớn cho vùng trũng Hải Lăng, nhưng kỳ lạ thay, ngay trong vụ đó, mô hình sản xuất lúa hữu cơ có liên kết tiêu thụ sản phẩm tại xã Hải Quế vẫn được mùa. Và dây chuyền chế biến gạo đạt chuẩn châu Âu công suất 2 tấn/giờ đã đi vào vận hành; sản phẩm gạo hữu cơ SEPON ra đời, đến được tận các bếp ăn trong từng gia đình khắp mọi miền đất nước.

Đường qua cầu Đại Lộc -Ảnh: Đ.T.T

Không biết có địa phương nào như Quảng Trị quê anh không, giữa sự gây khó dễ của thiên tai, dịch bệnh nhưng năm 2022, tỉnh vẫn có 15/20 chỉ tiêu kinh tế- xã hội chủ yếu đạt và vượt kế hoạch đề ra.

Điều đặc biệt là trong 8 chỉ tiêu thực hiện vượt kế hoạch đề ra có những chỉ tiêu rất quan trọng, cốt lõi, có sức tác động lớn đến nền kinh tế như: tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) ước tính tăng 7,17% so với năm 2021 (kế hoạch là 6,5%-7%); tổng thu ngân sách trên địa bàn đạt hơn 4.520,5 tỉ đồng, vượt 9% dự toán địa phương, 32% dự toán trung ương; tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt 27.115 tỉ đồng, vượt gần 13% kế hoạch đề ra...

Có thể nói, làm ra được đồng tiền, hạt lúa trên vùng đất này, người dân Quảng Trị phải suy nghĩ, lo toan, trăn trở hơn gấp nhiều lần nơi khác; phải đổ mồ hôi, sôi nước mắt, dồn cả tâm và lực, cả sự thông minh, sáng tạo hơn rất nhiều so với nơi thuận lợi về địa kinh tế và những vùng đồng bằng bờ xôi ruộng mật, cò bay thẳng cánh, mưa thuận gió hòa.

Phẩm tính của người Quảng Trị còn thể hiện ở chỗ tự tin xốc lại hành trang, từ bỏ nếp cũ, xới xáo, khai mở tiềm năng, thế mạnh, lấy sự năng động, vén khéo để tự vạch con đường đi lên cho quê hương mình.

Nhiều dự án quan trọng như Hợp phần kỹ thuật dự án Trung tâm điện khí LNG Hải Lăng, giai đoạn 1; Đường ven biển nối Hành lang kinh tế Đông-Tây; Mở rộng Quốc lộ 9 từ Đông Hà đi Cửa Việt; Bảo tồn, tôn tạo Khu lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn; Khu công nghiệp Quảng Trị... đã được khởi động. Tỉnh cũng đang tích cực hỗ trợ các nhà đầu tư triển khai các dự án năng lượng nhằm hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Quảng Trị trở thành trung tâm năng lượng miền Trung.

Tôi cũng đã nhắn với em một thông tin tốt lành là nếu em về Quảng Trị, trong nay mai thôi, chưa tới vài giờ đồng hồ, em sẽ đặt chân tới quê tôi khi sân bay Quảng Trị đưa vào khai thác. Biên niên sử thời đổi mới của đất này sẽ được ghi lại vào ngày 20/12/2021, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư dự án Đầu tư xây dựng Cảng hàng không Quảng Trị theo phương thức đối tác công tư, với chức năng là cảng hàng không nội địa tại huyện Gio Linh.

Tỉnh cũng đã giao Công ty Cổ phần Tập đoàn T&T lập hồ sơ Báo cáo nghiên cứu khả thi, trình cấp có thẩm quyền thẩm định theo quy định, phấn đấu khởi công xây dựng Cảng hàng không Quảng Trị vào quý 1/2023, hoàn thành vào đầu năm 2025.

Hiện cả Quảng Trị đang là một công trường lớn, hối hả chuẩn bị cho tương lai phát triển với một tâm thế rất khẩn trương. 5 khu công nghiệp, 2 khu kinh tế, 17 cụm công nghiệp, nơi có sự hiện diện của 221 dự án đăng ký đầu tư với tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 472.238 tỉ đồng.

Dù chưa phải hết khó khăn, thách thức nhưng cứ nhìn vào doanh thu năm 2021 của các dự án đầu tư tại khu công nghiệp, khu kinh tế trên địa bàn tỉnh đạt 5.200 tỉ đồng, giải quyết việc làm cho hơn 7.300 lao động mà tự tin, tin tưởng, tự hào.

Còn nhớ có lần tôi đưa em đi “du lịch bụi” giữa đôi bờ Sê Pôn cách đây chừng một thập kỷ. Đến nay, trên cung đường này cũng vẫn giữ được sự sôi động, dù thế giới bên ngoài đang gặp phải những vấn đề khó khăn hơn, thách thức hơn.

Hoạt động giao thương qua các Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, La Lay, việc hợp tác phát triển với các địa phương trong và ngoài nước trên Hành lang kinh tế Đông-Tây (EWEC) vẫn được duy trì hiệu quả với tổng kim ngạch hai chiều qua các cửa khẩu quốc tế trên địa bàn năm 2021 đạt 640 triệu USD. Hàng đi là vật liệu xây dựng, hàng tiêu dùng, dăm gỗ; hàng về là gỗ các loại, cao su, nước tăng lực, nông sản, than đá... Hàng đi, hàng về như mạch máu lưu thông làm cho EWEC luôn có một sức sống hấp dẫn, sôi động, gọi mời.

Bây giờ, tuyến cao tốc Cam Lộ-Túy Loan và Vạn Ninh-Cam Lộ đã mở ra. Mai này, em có đến Quảng Trị, những con đường mới sẽ theo kích thước vạm vỡ của đất, hành trình phát triển của quê hương tôi mà thành hình hài: Cam Lộ-Lao Bảo, Quốc lộ 15D từ cảng biển Mỹ Thủy đến Cửa khẩu quốc tế La Lay kết nối với tỉnh Salavan (Lào) và Ubon Ratchanthani (Thái Lan), tạo thành hành lang Para-EWEC song song EWEC nhằm kết nối tốt hơn giao thương giữa các vùng.

Khi Đề án phát triển khu kinh tế-thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo (Việt Nam)-Densavanh (Lào) thành hiện thực, khu vực các Cửa khẩu quốc tế La Lay, Lao Bảo cũng sẽ hình thành hệ thống kho bãi, phát triển dịch vụ logistics, trở thành nơi “đất lành chim đậu” đối với nhà đầu tư trong và ngoài nước...Đó cũng là một phần của “Giấc mơ Quảng Trị” trong tương lai gần.

Thêm nữa, về Quảng Trị đi em, tôi sẽ đưa em về quê tôi, miền nông thôn mới thơm lành, gặp những người dân quê chân chất nhưng luôn có tầm nhìn và những tính liệu mang tầm xa rộng, cởi mở.

Người nông dân em gặp đang trồng những luống hoa xanh mướt làm đẹp những tuyến đường nông thôn mới, hơn 50 năm trước là một du kích can trường đánh giặc, giữ làng. Bàn tay cầm súng cũng là bàn tay vun trồng cái đẹp, cái tươi mới cho tương lai. Trò chuyện với họ, em sẽ biết, thép đã nở hoa trên quê hương anh như vậy đó!

Đào Tâm Thanh