Nóng bỏng cuộc chiến chống ma túy vùng biên (Kỳ 2)

>>> Nóng bỏng cuộc chiến chống ma túy vùng biên (Kỳ 1) Kỳ 2: Hạ nhiệt điểm nóng (QT) - Trước tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy ở vùng biên ngày càng phức tạp, khó kiểm soát, BCH Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị đã tiến hành thí điểm khảo sát, gọi hỏi các đối tượng nghiện ở địa bàn thị trấn Lao Bảo và xã Tân Thành, phát hiện số người sử dụng ma túy thường xuyên gia tăng một cách đáng quan ngại. Năm 2010, thị trấn Lao Bảo và xã Tân Thành có 27 người nghiện ma túy (Lao Bảo 21 người, Tân Thành 6 người), đến năm 2015 số người nghiện ma túy ở đây tăng lên 312 người (Lao Bảo 241 người, Tân Thành 71 người). Trong vòng 5 năm số người nghiện ma túy ở thị trấn Lao Bảo tăng 1.047% và xã Tân Thành tăng 1.083%, bình quân mỗi năm số người nghiện ma túy ở đây tăng trên 200%. Làm sạch ma túy từ gốc Từ thành công mô hình Kế hoạch 1048 của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng và Bộ Công an về phối hợp giải quyết tình hình phức tạp về mua bán, vận chuyển ma túy tại địa bàn biên giới giữa tỉnh Sơn La (Việt Nam) và Hùa Phăn (Lào) năm 2011, BCH Bộ đội Biên phòng tỉnh đã báo cáo tham mưu cho Thường trực Tỉnh ủy về việc áp dụng mô hình 1048 triển khai kế hoạch giải quyết tình hình phức tạp về tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn xã Tân Thành và thị trấn Lao Bảo, thuộc huyện Hướng Hóa, trên cơ sở đó nhân rộng ra toàn tuyến biên giới đất liền huyện Hướng Hóa và Đakrông. Ngày 5/4/2016, UBND tỉnh Quảng Trị và Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng đồng phê duyệt Kế hoạch 357/KH-BCH giải quyết tình hình phức tạp về ma túy địa bàn xã Tân Thành và thị trấn Lao Bảo (gọi tắt Kế hoạch 357) của BCH Bộ đội Biên phòng tỉnh. Đồng thời, UBND tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo, tổ giúp việc, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, ban, ngành tham gia. Trước thời điểm triển khai Kế hoạch 357, tháng 7/2016, xã Tân Thành và thị trấn Lao Bảo có 397 người sử dụng ma túy thường xuyên/15.712 người dân, chiếm 2,52% dân số. Tuy nhiên, quá trình sàng lọc, đấu tranh với các đối tượng, lực lượng Biên phòng phát hiện thêm 54 người sử dụng ma túy, nâng tổng số người sử dụng ma túy trên địa bàn xã Tân Thành và thị trấn Lao Bảo lên 451 người (Tân Thành 105 người, Lao Bảo 346 người), chiếm 2,87% dân số.

Hồ Văn Ngợi (áo xanh ở giữa) được cảm hóa, giáo dục không nghiện hút và tiếp tay tội phạm ma túy

Sau hơn 3 tháng triển khai Kế hoạch 357, lực lượng phòng chống ma túy Bộ đội Biên phòng và Công an tỉnh phối hợp phát hiện, đấu tranh phá thành công 2 chuyên án và 15 vụ án, bắt giữ 41 đối tượng, thu giữ 5.062 viên ma túy tổng hợp. Kết quả Công an huyện Hướng Hóa đã khởi tố 7 vụ/15 bị can; Công an tỉnh thụ lý 1 vụ/3 đối tượng người Lào; các vụ còn lại lực lượng chức năng xử lý hành chính và kiểm điểm, giao cho chính quyền địa phương giáo dục, quản lý. Lực lượng Biên phòng cũng đã tiến hành gọi hỏi, giáo dục, lập hồ sơ quản lý, theo dõi 242 đối tượng trên địa bàn xã Tân Thành và thị trấn Lao Bảo sử dụng trái phép chất ma túy và có dấu hiệu hoạt động mua bán trái phép chất ma túy. Đồng thời, tiến hành gắn 20 hòm thư tố giác tội phạm, triển khai 34 pa nô, áp phích và 2 bộ loa phục vụ công tác tuyên truyền cổ động phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy; tiến hành họp dân đưa 18 đối tượng vi phạm ra kiểm điểm để giáo dục, phòng ngừa. Từ công tác tuyên truyền vận động đến tổ chức kiểm điểm các đối tượng và đấu tranh trấn áp tội phạm đều được cán bộ và nhân dân đồng tình hưởng ứng tích cực. Đặc biệt, sự vào cuộc đồng bộ của các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương bước đầu đã đánh mạnh, đánh trúng và bóc gỡ được các đường dây mua bán, vận chuyển và sử dụng ma túy trên địa bàn, qua đó giáo dục, cảm hóa đối tượng thay đổi hành vi tiếp tay cho tội phạm ma túy. Điển hình là trường hợp Hồ Văn Ngợi, sinh năm 2001, bố mẹ ly hôn, ở với ông bà nội tại bản Ka Tăng, thị trấn Lao Bảo, vận chuyển ma túy cho một đối tượng ở xã Húc, huyện Hướng Hóa, sau khi bị lực lượng Biên phòng bắt, đưa ra kiểm điểm và giáo dục, cảm hóa thì Hồ Văn Ngợi đã quyết tâm cai nghiện được và không tiếp tay cho tội phạm ma túy nữa. Ông Nguyễn Hữu Dũng, Chủ tịch UBND thị trấn Lao Bảo cho biết: “Sau khi triển khai Kế hoạch 357, các lực lượng chức năng và địa phương đẩy mạnh đấu tranh trấn áp tội phạm nên các tụ điểm phức tạp về ma túy trên địa bàn đã bị triệt phá. Tuy nhiên, theo báo cáo thì số người nghiện ma túy vẫn có xu hướng gia tăng, cũng có thể do trước đây chưa nắm hết đối tượng nghiện, nay đấu tranh, sàng lọc mới phát hiện thêm. Nhưng, rõ ràng, lâu nay chúng ta mới chỉ chú trọng đấu tranh trấn áp tội phạm ma túy, chứ chưa nắm chắc tình hình tệ nạn ma túy trên địa bàn để tuyên truyền, giáo dục, cảm hóa đối tượng, đặc biệt là có chính sách đồng bộ huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở và người dân giải quyết vấn nạn ma túy từ gốc, trong đó chú trọng giải pháp tạo việc làm, cải thiện đời sống của người dân” . Cuộc chiến cam go Có thể nói rằng, việc triển khai Kế hoạch 357 là một mô hình mang tính tổng thể, với sự vào cuộc của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng từ tỉnh đến cơ sở; triển khai đồng bộ các biện pháp công tác, kết hợp giữa phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh trấn áp, giữa vận động tuyên truyền với tiến hành các biện pháp nghiệp vụ xác lập đấu tranh chuyên án, vụ án; trong đó lấy vận động tuyên truyền làm cơ bản, xuyên suốt để nâng cao nhận thức cho nhân dân, nhằm chuyển hóa địa bàn một cách toàn diện. Bên cạnh đó, vấn đề có tính cốt lõi giải quyết tình hình phức tạp về ma túy là chuyển đổi sinh kế, tạo việc làm ổn định, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất cũng như tinh thần cho đối tượng nghiện ma túy, từ đó thay đổi hành vi tiếp tay mua bán, vận chuyển và sử dụng ma túy. Nếu không chuyển đổi được sinh kế bền vững cho người nghiện ma túy thì cuộc chiến phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy rất cam go. Theo Đại tá Nguyễn Thuận Hóa, Trưởng phòng Phòng chống ma túy và tội phạm, BCH Bộ đội Biên phòng tỉnh: “Những kết quả bước đầu triển khai Kế hoạch 357 thí điểm giải quyết tình hình phức tạp về ma túy ở xã Tân Thành và thị trấn Lao Bảo là cơ sở cho chúng ta đánh giá, có cái nhìn tổng thể về tính phức tạp của tội phạm và tệ nạn ma túy vùng biên. Cứ tưởng tượng, với 451 người sử dụng ma túy thường xuyên của xã Tân Thành và thị trấn Lao Bảo, mỗi ngày các đối tượng nghiện đốt khoảng 1.000 viên ma túy tổng hợp, tương đương số tiền 100-150 triệu đồng, thì các con nghiện lấy tiền đâu ra để mua thuốc hút trong khi hầu hết đối tượng này đều không có việc làm và thu nhập ổn định? Rồi toàn tuyến biên giới Hướng Hóa các đối tượng sử dụng ma túy sẽ đốt bao nhiêu viên ma túy mỗi ngày, và ai cung cấp ma túy cho các đối tượng này sử dụng, không có tiền phục vụ cơn nghiện thì các đối tượng nghiện sẽ làm gì?... Trả lời những câu hỏi đó sẽ thấy được tính chất phức tạp về an ninh trật tự, tình hình trộm cắp, cướp của, giết người và cuộc chiến cam go với tội phạm và tệ nạn ma túy đang trở nên nóng bỏng hiện nay”. Cơn bão ma túy tràn qua các bản làng khu vực biên giới đã làm cho nhiều gia đình tan nát, cuộc sống đảo lộn, đói nghèo bủa vây. Nguy hiểm nhất là đối tượng nghiện gia tăng nhanh trong thanh thiếu niên đồng bào dân tộc thiểu số, làm cho cuộc sống dân bản vốn đã nghèo lại càng nghèo khó hơn. Đi dọc vùng biên giới huyện Hướng Hóa bây giờ không khó để tìm những gia đình có từ 2 đến 3 người nghiện hút ma túy. Đặc biệt, ở khóm 4, thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa, có gia đình gồm 7 người bà con và 2 người khác đến ở chung trong nhà đều nghiện ma túy và mua bán ma túy, bị lực lượng chức năng bắt khởi tố và đưa ra xét xử, tuyên phạt tổng cộng 65 năm tù, người ít nhất 4 năm tù, người nhiều nhất 11 năm tù. Thực tiễn triển khai Kế hoạch 357 ở xã Tân Thành và thị trấn Lao Bảo cho thấy tội phạm và tệ nạn ma túy diễn biến hết sức phức tạp, có đến 242 đối tượng sử dụng ma túy có dấu hiệu hoạt động mua bán ma túy trái phép. Nếu đưa mô hình Kế hoạch 357 nhân rộng ra toàn tuyến biên giới Hướng Hóa và Đakrông thì sẽ thấy cuộc chiến phòng, chống ma túy vùng biên hết sức nóng bỏng và cam go. Điều đó cần có sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa của các ngành chức năng trong tỉnh chung tay hạ nhiệt điểm nóng ma túy vùng biên. Bởi, nói như Đại tá Nguyễn Thuận Hóa, Trưởng phòng Phòng chống ma túy và tội phạm, BCH Bộ đội Biên phòng, nếu Kế hoạch 357 triển khai sớm hơn một vài năm thì ma túy ở vùng biên không nóng bỏng và phức tạp như bây giờ. Bài, ảnh: THANH HẢI