Để công tác giám sát và phản biện xã hội đạt hiệu quả cao

(QT) - Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN) và các đoàn thể chính trị - xã hội là việc theo dõi, phát hiện, xem xét, đánh giá, kiến nghị nhằm tác động đối với cơ quan, tổ chức và cán bộ, đảng viên, đại biểu dân cử, công chức, viên chức nhà nước về việc thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Để công tác giám sát và phản biện xã hội đạt hiệu quả cao nhất, cùng với việc bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, phù hợp với Hiến pháp, pháp luật, điều lệ MTTQVN, điều lệ của các đoàn thể chính trị - xã hội cũng như quy chế phối hợp của các tổ chức thành viên trong MTTQVN thì yếu tố không kém phần quan trọng là trong tổ chức thực hiện giám sát và phản biện xã hội cần phải có lộ trình thích hợp, phù hợp với năng lực tổ chức thực hiện của UBMTTQVN, các tổ chức thành viên và điều kiện thực tế ở mỗi cấp. Trong triển khai cần tiến hành thí điểm, rút kinh nghiệm và định kỳ sơ kết, tổng kết nhằm nhân rộng các cách làm tốt, rút kinh nghiệm cách làm chưa hiệu quả.

Phản biện xã hội của MTTQVN và các đoàn thể chính trị - xã hội là việc nhận xét, đánh giá, nêu chính kiến, kiến nghị đối với dự thảo các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Để cụ thể hóa về khái niệm, mục đích, tính chất, nguyên tắc, đối tượng, nội dung, phạm vi, phương pháp, quyền và trách nhiệm của các bên có liên quan trong giám sát và phản biện xã hội, ngày 12/12/2013, Bộ Chính trị đã có Quyết định số 217 - QĐ/TW về việc ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; Quyết định số 218 - QĐ/TW ban hành Quy định về việc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Thực hiện chủ trương trên, để từng bước phát huy vai trò và nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát và phản biện xã hội của mình, thời gian qua, với chức năng, nhiệm vụ của mình, UBMTTQVN tỉnh đã ban hành kế hoạch và hướng dẫn thực hiện một số điều của Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQVN và các đoàn thể chính trị - xã hội; quy định về việc Mặt trận, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, chính quyền nhân dân. Tiến hành thành lập các Hội đồng tư vấn giúp Ban Thường trực UBMT tỉnh thực hiện các nội dung liên quan đến giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh. Bên cạnh đó, Ban Thường trực UBMTTQVN tỉnh đã phối hợp với Sở Lao động- Thương binh - Xã hội và một số tổ chức thành viên của Mặt trận hướng dẫn, đôn đốc cấp cơ sở điều tra, rà soát việc thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng. Đây là hoạt động hết sức có ý nghĩa, góp phần đánh giá toàn diện việc thực hiện chính sách của Đảng và Nhà nước đối với người có công; khắc phục những thiếu sót, chậm trễ trong việc thực hiện chính sách đối với người có công và tiếp tục hoàn thiện chính sách đối với người có công cho các đối tượng khác nhau. Tham gia góp ý kiến phản biện vào dự thảo quy định tiêu chí nhận định tình hình tham nhũng và nội dung đánh giá công tác phòng chống tham nhũng của Thanh tra Chính phủ; dự thảo kế hoạch thực hiện Đề án 1 - 1133 của Thanh tra tỉnh; dự thảo quy định cơ chế quản lý, điều hành giá trên địa bàn tỉnh; đề án mức thu phí và lệ phí thuộc thẩm quyền của HĐND tỉnh; quy chế phối hợp hoạt động của Bảo hiểm xã hội tỉnh; kế hoạch tuyên truyền về xây dựng gia đình phòng chống bạo lực. Phối hợp với các ngành liên quan thực hiện việc giám sát chấp hành pháp luật trong trại tạm giam của Công an tỉnh và các huyện, thị xã, thành phố; giám sát việc thực hiện các nghị quyết của HĐND tỉnh, thực hiện Pháp lệnh dân chủ cơ sở và các vấn đề cử tri quan tâm. Tiến hành kiểm tra, giám sát hoạt động của một số Ban giám sát đầu tư của cộng đồng, Ban Thanh tra nhân dân xã, phường, thị trấn và huyện, thị xã, thành phố... Đây mới chỉ là những kết quả bước đầu nhưng thể hiện trách nhiệm, quyết tâm của MTTQVN tỉnh trong thực hiện nhiệm vụ giám sát và phản biện xã hội, một công việc quan trọng và mang nhiều yếu tố đặc thù. Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác giám sát và phản biện xã hội vẫn còn không ít khó khăn, nhất là về kinh nghiệm, năng lực chuyên môn, kiến thức của cán bộ Mặt trận; nhận thức của một số cấp ủy đảng, chính quyền về nhiệm vụ này vẫn còn hạn chế, chưa được quan tâm đúng mức. Công tác phối hợp giữa các cơ quan chức năng với Mặt trận để phát huy tốt vai trò giám sát và phản biện xã hội có lúc, có nơi còn chưa được quan tâm đúng mức... Để tiếp tục thực hiện tốt công tác giám sát và phản biện xã hội, nhằm phát huy quyền làm chủ của nhân dân tham gia xây dựng các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần hoàn thiện chủ trương, chính sách, pháp luật sát hợp với thực tiễn của đời sống xã hội, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng và thể hiện được ý chí, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân, thời gian tới cùng với những vấn đề trọng tâm khác, nhiệm vụ này cần tập trung cho việc tiếp tục rà soát việc thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng. Phối hợp sơ kết, tổng kết, xem xét giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị đối với các trường hợp chưa được hưởng, hưởng chưa đủ và đề nghị xử lý các trường hợp hưởng sai chế độ. Đẩy mạnh công tác giám sát thông qua hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư cộng đồng và hoạt động giám sát của UBMTTQVN các cấp theo quy định của pháp luật hiện hành. Giám sát việc thực hiện quy chế dân chủ trong thực hiện xây dựng nông thôn mới, trọng tâm là giám sát thực hiện quy chế dân chủ trong việc lập, xây dựng quy hoạch, kế hoạch; công tác giải phóng mặt bằng; các khoản đóng góp của nhân dân; hoạt động giám sát cộng đồng đối với các công trình xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, dân sinh. Giám sát việc thực hiện Nghị quyết số 26/2013/NQ - HĐND ngày 11/12/2013 của HĐND tỉnh “Về số lượng, chức danh, mức phụ cấp đối với những người hoạt động không chuyên trách và khoán kinh phí hoạt động đối với các tổ chức chính trị - xã hội ở xã, phường, thị trấn và thôn, bản, khu phố”. Giám sát việc thực hiện chi trả, sử dụng kinh phí hoạt động thanh tra nhân dân, giám sát đầu tư của cộng đồng; kinh phí thực hiện các cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, “Ngày vì người nghèo”, “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Đối với phản biện xã hội cần tập trung cho việc tham gia đóng góp ý kiến vào dự thảo văn kiện đại hội đảng các cấp nhiệm kỳ 2015 - 2020; các nghị quyết, chỉ thị, quyết định của cấp ủy, các văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền; dự thảo các nghị quyết, chương trình, đề án của HĐND, UBND cùng cấp về phát triển kinh tế - xã hội, các nội dung liên quan đến quyền và trách nhiệm của MTTQVN và các đoàn thể chính trị - xã hội; quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Phản biện các văn bản về quản lý và phát triển nguồn nhân lực của địa phương; đề án thu, chi các loại phí, lệ phí, các khoản đóng góp của nhân dân... Để công tác giám sát và phản biện xã hội đạt hiệu quả cao nhất, cùng với việc bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, phù hợp với Hiến pháp, pháp luật, điều lệ MTTQVN, điều lệ của các đoàn thể chính trị - xã hội cũng như quy chế phối hợp của các tổ chức thành viên trong MTTQVN thì yếu tố không kém phần quan trọng là trong tổ chức thực hiện giám sát và phản biện xã hội cần phải có lộ trình thích hợp, phù hợp với năng lực tổ chức thực hiện của UBMTTQVN, các tổ chức thành viên và điều kiện thực tế ở mỗi cấp. Trong triển khai cần tiến hành thí điểm, rút kinh nghiệm và định kỳ sơ kết, tổng kết nhằm nhân rộng các cách làm tốt, rút kinh nghiệm cách làm chưa hiệu quả. HUY NAM